Trump’ın Avustralya Başbakanı Albanese ile görüşmesinin ardından Amerika’nın ‘sadece bir yıl içinde kritik minerallerin zengini olacağı’ sözleri ABD basınına göre ‘bir fantazi’ olabilir. Raporlara göre bu elementlere bağlı endüstrilerdeki yüzde 10’luk bir aksama bile ABD ekonomisine 150 milyar dolar kaybettirebilir.
Çin, akıllı telefonlardan elektrikli araçlara modern dünyanın kritik önemdeki şeyleri çalıştırmakta kullanılan işlenmiş nadir elementlerin küresel imalatının yüzde 90’dan fazlasını kontrol ediyor.
17 elementten oluşan nadir toprak elementlerinin altından daha çok olması gerçeğine rağmen, elementlerin işlenmesi ve ayrıştırılmasının yüksek maliyeti olması Çin’i bu alanda baskın konuma getirdi.
Trump yönetimi, nadir toprak elementleri tedarikini çeşitlendirmek amacıyla Avustralya gibi müttefiklere ve ‘kaynak açısından zengin diğer ülkelere’ yönelmiş durumda.
Bu arada Pakistan, kendisini kritik materyaller için ‘alternatif bir merkez’ olarak konumlandırmaya çalışıyor. Ülke liderleri geçen ay Trump ile nadir toprak elementleri ve diğer mineralleri ABD’ye tedarik etme konusunda mutabakat zaptları imzaladı.
‘En az 10 yıla ihtiyaç var’
Ancak Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden ekonomik jeoloji profesörü John Mavrogenes, CNN’e, “Nadir toprak tedarikiyle ilgili sorunların kısa vadede çözülebileceğini düşünmüyorum. Çin bu alanda dünyanın çok önünde” derken ekledi:
Gerekli üretim kapasitesini oluşturmak için en az on yıla ihtiyacımız var diyebilirim, gerçekten işe sarılsak bile. Sıfırdan bir sanayi kurmamız gerekir. Bu da uzun vadeli planlama ve çaba ister.
Amerikan basınına göre ‘bu tekeli ABD ile ticaret savaşında en güçlü’ araçlarından biri haline geldi.
Atlanta merkezli CNN’deki analize göre ABD Başkanı Donald Trump, yeni anlaşmalarla ‘bu mutlak hakimiyeti’ kırmayı deniyor.
‘ABD ekonomisinden 150 milyar dolar silip süpürebilir’
ABD İçişleri Bakanlığı’na bağlı ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu’nun raporuna göre, 2020–2023 yılları arasında ABD, tüm nadir toprak bileşikleri ve metalleri ithalatının yüzde 70’i için Çin’e bağımlıydı.
ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs’ın pazartesi günü yayınladığı bir raporda, bu elementlere bağımlı endüstrilerde üretimin sadece yüzde 10’unun sekteye uğramasının, ABD ekonomisinden 150 milyar dolar silip süpürebileceği öngördü.
Nadir elementler krizi
Nadir toprak elementler, bu yılın başlarında Çin ve ABD arasında büyük bir anlaşmazlık konusu olarak ortaya çıktı.
Pekin yönetimi kritik minerallerin ihracatına beklenmedik kısıtlamalar getirdi ve bu durum dünya çapında arz sıkıntısına yol açarken tedarik zincirlerinde aksamalar yaşandı.
Çin’in bu ay başka ülkelerde işlenen Çin menşeli nadir toprak elementlerinin eser miktarları üzerindeki denetimi sıkılaştırma hamlesi, küresel çapta şok etkisi yarattı ve ardından Trump’ın Çin mallarına yüzde 100 gümrük vergisi uygulama tehdidi geldi.
Bu durum, dünyadaki iki büyük ekonomi arasındaki ilişkideki belirsizliği artırdı.
sputnik
