Gazze için ateşkes anlaşmasının onaylandığı duyuruldu. Esir takası ve İsrail’in kademeli geri çekilmesi için süreç başlayacak. İsrail’de anlaşmaya dair tartışmalar sürerken, direniş cephesi gelişmeyi olumlu karşıladı.
Gazze’deki savaşı bitirmeye yönelik önemli bir eşik dün aşıldı. Mısır’da süren dolaylı müzakerelerde iki taraf da ateşkes ve esir takası konusunda anlaştı. Şarm el-Şeyh kentinde sürdürülen barış görüşmelerinde, Türkiye, Katar, ABD ve Mısır arabulucu olarak yer aldı. Reuters’in aktardığına göre, Türkiye bu süreçte anlaşmanın somutlaşmasında önemli katkılarda bulundu.
GAZZELİLER ATEŞKESİ ZAFER OLARAK GÖRÜYOR
Gazze’de sağlanan ateşkes anlaşmasının duyurulmasının ardından Gazze kentinin güneyindeki Han Yunus kentinde toplanan Gazzeliler, sevinç gösterilerinde bulundu. Gazzeliler onaylanan ateşkesin kendileri açısından bir zafer olarak gördüklerini söyledi.
İsrail’deki esir ailelerinin de anlaşmadan dolayı memnun oldukları İsrail basınında yer aldı.
İSRAİL YÖNETİMİNDE HUZURSUZLUK
Gazze Şeridi’ndeki savaşı sona erdirme ve esir takası anlaşmasının ardından İsrail işgal yönetimi içinde hoşnutsuzluk ortaya çıktı. Anlaşmayı en sert eleştirenler arasında yer alan İsrail Başbakan Yardımcısı ve Adalet Bakanı Yariv Levin, anlaşmanın “yüksek bir bedeli olduğunu” belirterek, “Sabotajcıların serbest bırakılması çok yüksek bir bedel! HAMAS’ın silahlarını ve Gazze Şeridi’ndeki kontrolünü geri kazanmamasını sağlamak için çalışmaya devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.
Buna yanıt olarak, bir İsrail medya platformu Levin’in sözlerini alaycı bir şekilde eleştirdi ve şöyle dedi: “HAMAS’ı ortadan kaldırmaktan silah sahibi olmamaya… Başka bir deyişle, HAMAS Gazze’de kalmaya devam ediyor.”
Arap çalışmaları üzerine analizler yapan İsrailli Tzvi Yehzkel de “HAMAS ortadan kalkmadı veya yok edilmedi.” diyerek, “Kazandık mı? HAMAS’ın ölümcül ideolojisini bize yönelik bir tehdit olarak etkisiz hale getirdik mi?” diye sordu.
‘HAMAS ULUSLARASI ALANDA ZAFER KAZANDI’
Yedioth Ahronoth gazetesinin Arap çalışmaları analisti Avi Issacharoff, daha ileriye giderek HAMAS’ın siyasî ve uluslararası sahnede İsrail’e karşı bir zafer kazandığını söyledi. Yissacharoff, yıkım ve çok sayıda can kaybının sadece Gazze veya Batı Şeria’da değil, dünyanın her köşesinde İsrail’e olan nefreti artıracağını da sözlerine ekledi. Ayrıca, Gazze Şeridi ile dayanışma ve soykırımı reddeden gösterilere atıfta bulunan İsrailli uzman, “Avrupa’daki her şehir ziyareti, İsrail’in siyasî yenilgisinin boyutunu ortaya koyuyor. HAMAS, İsrail hükûmetinin yapamadığını yaptı ve Avrupa’daki kitleleri kendisiyle dayanışma içinde harekete geçirmeyi başardı.” diye konuştu.
Yassakrov ayrıca en ciddi sorunun, bu hükûmetin, Cumhuriyetçi Parti dahil olmak üzere, ABD’deki kamuoyunun İsrail’e karşı dönmesi konusunda yaşadığı feci başarısızlık olduğunu belirterek, “Batılı büyük ülkelerin Filistin Devleti’ni tanıması, HAMAS’ın siyasi sahnedeki başarılarından biri ve İsrail’in strateji eksikliğinin bir sonucudur.” değerlendirmesinde bulundu.
‘TEMEL AMAÇ SAVAŞI DURDURMAK’
HAMAS lideri Usame Hamdan’ın dün El Arabiya televizyonuna demeç verdi. Hamdan, anlaşmanın temel amacının Gazze Şeridi’ndeki savaşı durdurmak olduğunu belirtti. Arabulucular işgalin anlaşmayı ihlal etmeyeceğine dair garantiler verdiğini söyleyen Hamdan, “Arabulucular ateşkes duyurusunu Amerikan tarafına bıraktılar. Anlaşmaya göre 250 müebbet hapis cezası alan kişi ile bin 700 Gazzeli tutuklu serbest bırakılacak. Ateşkes, İsrail hükümetinin onayından sonra yürürlüğe girecek.” ifadelerini kullandı.
İşgalci İsrail ordusunun Gazze Şehri, kuzey, Refah ve Han Yunus’tan çekilmesinin beklendiğini vurgulayan HAMAS’lı yetkili, “İlk aşama, Filistin halkının en önemli talebi olan Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıların durdurulması talebini karşılayacak. Anlaşma, Gazze Şeridi’ne yardımların girişi için beş sınır kapısının açılmasını içeriyor. Gazze Şeridi hava sahasında tutuklu teslim operasyonunun yapılması amacıyla düzenlenen İHA operasyonlarının durdurulmasını talep ettik. Yardım dağıtım sürecini Gazze İnsani Yardım Vakfı değil, uluslararası kuruluşlar denetleyecek. İsrail tarafının anlaşmanın uygulanmasına ilişkin kararlılığını sağlamak için arabuluculara ihtiyaç duyulduğunu vurguladık.” açıklamasını yaptı.
‘İÇ İŞLERİMİZE KARIŞAMAZLAR’
Hamdan ayrıca Gazze’nin gelecekteki yönetimi ile ilgili de konuştu. HAMAS’lı yetkili Gazze yönetiminin, İsrail’in müdahalesi olmaksızın Filistinli ulusal figürlerden oluşması gerektiğinin altını çizerek, “Gruplar, Gazze Şeridi’nin yönetimini üstlenmek üzere 40 isimden oluşan bir teklif sundular. İşgalin işlerimize karışmasını kabul etmeyeceğiz.” ifadelerini kullandı.
TAKASLAR NE ZAMAN OLACAK?
El-Meyadin’den gazeteci Ömer Kayed, HAMAS kaynaklarına göre aktardığı bilgilerde anlaşmanın ana maddelerini sıraladı. Kayed, “Birincisi ateşkes, ikincisi yardımların girişi. Birleşmiş Milletler başta olmak üzere uluslararası kurum ve kuruluşlar yardımların girişini denetleyecek, üçüncü konu ise geri çekilme hattı. Pazartesi günü yapılacak tutuklu teslim töreninin düzenlenmesi açısından çekilme önemli ve cuma günü yapılması muhtemel çekilme, teslim töreninden önce gerçekleşecek.” diye konuştu.
Kayed, ayrıca 20 tutuklunun üç gün içinde, 28 cenazenin ise daha sonra teslim edileceğini söyledi.
‘TÜM DÜNYAYLA SAVAŞAMAZSIN’
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ile HAMAS’ın, Gazze’de ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmasının ardından, planın detaylarına ilişkin Fox News’a konuştu.
Ateşkes planı için tüm dünyanın bir araya geldiğini ve bu olmadan planın başarılı olmayacağını belirten Trump, “Bu Gazze’den daha fazlası. Bu Orta Doğu’da barış.” değerlendirmesini yaptı. Trump, esirlerin serbest bırakılmasının “çok önemli” bir gelişme olduğunu vurguladı.
Kısa süre önce İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun kendisini aradığını ve buna “inanamadığını” söylediğini aktaran Trump, “(Netanyahu’ya) İsrail’in tüm dünyayla savaşamayacağını söyledim. O da bunu çok iyi biliyor.” ifadelerini kullandı.
Ayrıca Trump’ın cumartesi günü bölgeye geleceği, İsrail meclisinde de konuşma yapacağı belirtildi.
BARIŞ KONSEYİ
Ateşkes planının geleceğine ilişkin konuşan Trump, “Bence insanların birbirleriyle iyi geçindiğini ve Gazze’nin yeniden inşa edildiğini göreceksiniz. Çoğunlukla Gazze’nin ele alınması için ‘Barış Konseyi’ adıyla bir konsey oluşturuldu. İnsanlar gözetilecek, bambaşka bir dünya olacak.” diye konuştu.
Trump ayrıca, Gazze’nin “çok daha güvenli” bir yer olacağını, diğer ülkelerin de bu “yeniden inşa” sürecine destek vereceğini kaydetti.
Türkiye görev gücünde yer alacak
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün anlaşmaya dair açıklamalarda bulundu. Erdoğan’ın açıklamalarında Türkiye’nin Gazze’de oluşturulacak görev gücünde yer alacağını söylemesi dikkat çekti. Erdoğan şu açıklamalarda bulundu: “Acil kapsamlı insani yardımların Gazze’ye ulaştırılması, rehine ve mahkumların takası, İsrail’in saldırılarını derhal durdurması büyük önem arz ediyor. Gazze’nin tekrar ayağa kaldırılabilmesi için uluslararası toplumla birlikte yeniden imar faaliyetlerine destek olacağız. (Gazze’de ateşkes) Biz anlaşmanın mutabık kalınan maddelerinin harfiyen uygulanmasını harfiyen takip edeceğiz. (İsrail-HAMAS) Anlaşmanın sahadaki uygulamalarını takip edecek görev gücünde, Türkiye olarak inşallah biz de yer alacağız. (Gazze) Amacımız soykırımın durması ve bölgeye huzurun bir an evvel gelmesidir. Gazzeli kardeşlerimiz dünyada huzuru, barışı, güvenliği en fazla hak eden millettir.”/aydınlık
