2025 Nobel Barış Ödülü, “Venezuela‘nın demokratik haklarını savunmak için verdiği mücadeleden dolayı” Maria Corina Machado’ya verildi.
Machado’ya verilen bu ödül, “durup dururken gösterilen bu yakınlığın, açık bir nedeni olmadığına göre gizli bir nedeni var demek ki” anlamında söylenen, “bayram değil, seyran değil, eniştem beni niye öptü?” sözünü hatırlattı.
Evrensel gazetesi yazarı Aras Coşkuntuncel, “ABD Venezuela’yı bombalamaya hazırlanıyor” başlıklı yazısında bu duruma işaret etti.
“ABD’nin Venezuela’ya açık tehditlerinin ardından ülkesini bombalaması ve rejim değişikliği için ABD’ye ve İsrail’e yalvaran, ABD’nin yaptırımlarını ve Trump’ın Venezuela açıklarındaki sivil botları vurup içindekileri katletmesini destekleyen, Washington’un Venezuela’daki darbecilerinden Maria Corina Machado’ya Nobel Barış Ödülü verildi” diyen Coşkundeniz’in yazısı şöyle:
“Demek ki Venezuela’da yeni bir darbe girişimine ve ABD bombalarına hazırlıklı olmak lazım. 2009’da ‘barış’ ödülü henüz başkan seçilmiş Obama’ya gitmiş, o da daha başkanlığının ilk yılında Bush’un tüm yönetimi boyunca gerçekleştirdiğinden daha fazla insansız hava aracı saldırısı gerçekleştirip, başkanlığının son yılında ise 7 ayrı ülkeye toplam 26 bin bomba atmıştı.
“MADURO’YU ‘TERÖRİST-KARTEL LİDERİ’ OLARAK TANIMLADI”
Trump yönetimi son iki ayda Venezuela Başkanı Nicholas Maduro’nun yakalanması için başına konan ödülü iki katına, 50 milyon dolara, çıkardı; Maduro’yu ‘terörist-kartel lideri’ olarak tanımladı; Venezuela kara sularının hemen açıklarına donanmayı, Porto Riko’ya da son model F35’leri yığdı; ‘Uyuşturucu kaçırıyorlar’ bahanesi ile hiçbir kanıt sunmadan, sorgusuz sualsiz en az dört sivil botu bombaladı ve 21 kişiyi katletti. Porto Riko’dan Venezuela açıklarına, New York Times’a göre, şimdiden sekiz savaş gemisi, bir hücum denizaltısı, birden çok gözetleme uçağı ve insansız hava aracı ile 6 bin 500 askeri personel yığılmış durumda.
“ÜLKEYİ ABD SERMAYESİNE PEŞKEŞ ÇEKEBİLMEK OLDUĞU HERKESİN MALUMU”
Geçtiğimiz kasım ayında Marco Rubio’nun dışişleri bakanı olarak atanmasının ardından ‘Bu atama aynı zamanda İsrail’e açık çeklerin devamı, Küba, Venezuela hatta Meksika’da rejim ve hükümet değişikliği çabaları demek’ diye yazmıştım. Venezuela’dan sonra, belki de Venezuela ile aynı anda Küba’ya da sıra gelebilir. Savaş yanlısı, aşırı sağcı Rubio’ya göre Küba da Venezuela gibi ‘gayrimeşru’ bir ‘rejim.’ Rubio geçtiğimiz ay Venezuela’nın meşru hükümeti ve başkanını kastederek ‘kendi yarımküremizde hükümetmiş gibi davranan veya faaliyet gösteren bir kartele izin vermeyeceğiz’ demişti. İşin tabi aslının Venezuela’nın yer altı kaynaklarını talan edip ülkeyi ABD sermayesine peşkeş çekebilmek olduğu herkesin malumu.
“TEK PARTİ SİSTEMİ”
Peki Trump yönetimi Karayipler’de savaş ve darbe hazırlıkları yaparken Demokrat Parti ne yapıyor? Geçtiğimiz mart ayında Trump’ın Kongreye hitabına Demokrat Parti adına cevap veren, partinin yükselen yıldızı, Eski CIA Ajanı Senatör Elissa Slotkin Venezuela açıklarında yargısız infazla bombalanan botlarla ilgili ‘Eğer Trump yönetimi terörist bir örgüte karşı savaş içinde olmak istiyorsa Kongreye gelmeli, bizi bilgilendirmeli ve onayımızı istemeli… Benim zaten bu kartellere karşı koymakla ilgili bir problemim yok’ dedi. Yani bu yargısız infazlara, bölgede bir savaşı tetikleyecek, uluslararası hukuka aykırı bombalamalara bir itirazları yok; onların onayı alınmadan yapılıyor olmasına, ilgili prosedürlerin izlenmemesine itiraz ediyorlar. Demokrat Partide yelpazenin diğer tarafında, New York belediye başkan adaylığı ön seçimlerini kazanmış ‘Demokrat Sosyalist’ Zohran Mamdani ise bütün bu gündemin ortasinda Venezuela ve Küba başkanları için ‘Duruşumu net ifade edeyim; hem Nicolas Maduro hem de Miguel Diaz-Canel birer diktatör… Adil ve özgür medyayı bastırıyorlar’ diye direkt CIA’nın oyun kitabından alınma bir açıklama yaptı. ABD temelde bir tek parti sistemi ve iki sağ kanadı var.”
VENEZUELA’DAN TATBİKAT
Öte yandan, Venezuela İçişleri, Adalet ve Barış Bakanı Diosdado Cabello, Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun talimatı doğrultusunda “Bağımsızlık 200 Operasyonu” tatbikatının başlatıldığını duyurdu.
Ulusal basında yer alan habere göre Monagas eyaletindeki araç ve ekipman teslim törenine katılan Cabello, 1500’den fazla asker ve sivilin konuşlandırılmasıyla tatbikata başlandığını belirtti.
Cabello, tatbikatın amacının emperyalizm ve ülke içindeki işbirlikçilerin tehditlerine karşı ulusal egemenliği ve barışı korumak olduğunu bildirdi.
İsim vermeden ABD’nin Karayipler bölgesindeki askeri hareketliliğini destekleyen muhaliflere sert tepki gösteren Cabello, “Vatan üzerinde emperyalizmin gölgesi gibi dolaşan çeşitli tehditlerle yüzleşmeye hazırız. Her zaman taarruz halindeyiz, aktif ve uzun süreli direniş stratejisi çerçevesinde kapsamlı savunmaya hazırlanıyoruz” ifadelerini kullandı.
Ülkesine yönelik olası saldırıyı destekleyen muhalifleri “vatan haini” ve “ülkenin kötü evlatları” olarak nitelendiren Cabello, bu kişileri ABD ile işbirliği yapmakla suçladı.
Basındaki haberlere göre tatbikat kapsamında hükümet, kamu kurumlarının korunmasını, iç düzenin sağlanmasını ve hava savunma sistemlerinin etkinleştirilmesini hedefliyor.
Bu arada Devlet Başkanı Maduro, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, ülkenin kuzeydoğusunda yer alan Anzoategui, Monagas ve Bolivar eyaletlerinde savunma bölgelerinin oluşturulduğunu bildirdi.
Maduro, bu bölgelerin Karayip Denizi’nden Orinoco Nehri’ne ve Brezilya sınırına kadar uzanan hayati koridor oluşturduğunu vurguladı.
NEDEN ÖDÜL ALDI
Venezuelalı Maria Corina Machado, “Venezuela halkının demokratik haklarını savunmak için verdiği mücadele ve diktatörlükten demokrasiye adil ve barışçıl geçiş sağlamak için verdiği çabaları” dolayısıyla ödülün sahibi oldu.
Nobel Barış Komitesinden yapılan açıklamada, “Sumate adlı, demokratik gelişime adanmış kuruluşun kurucularından biri olarak Machado, 20 yılı aşkın bir süre özgür ve adil seçimleri savundu” ifadesi kullanıldı.
Machado’nun, Venezuela’daki muhalefeti bir araya getiren kilit birleştirici bir figür olduğuna işaret edilen açıklamada, “Machado, Venezuela’da demokrasiyi ilerletme yönündeki çabalarından dolayı Nobel Barış Ödülü’nü alıyor” denildi.
2024 Nobel Barış Ödülü’nü dünyanın nükleer silahlardan arındırılmasına yönelik çalışmalarından dolayı Japon kuruluş Nihon Hidankyo kazandı.
MARIA CORİNA MACHADO KİMDİR
1967’de Venezuela’da dünyaya gelen ve mühendislik ile maliye eğitimine de sahip bir siyasetçi olan Machado, 1992’de başkent Karakas’taki kimsesiz çocuklara yardım etmek amacıyla “Atenea Vakfı”nı kurdu.
2002’de ise “özgür ve adil seçimleri destekleyen Sumate”nin kurucularından olan Machado, 2010’da rekor sayıda oy alarak Ulusal Meclis’e seçildi.
Hükümet tarafından 2014’te görevinden alınan Machado, “Vente Venezuela” muhalefet partisinde liderliğini sürdürüyor.
NOBEL ÖDÜLLERİ HAKKINDA
İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900’de kurulan Nobel Vakfının insanlığa hizmette bulunanlara verdiği ödüller, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor.
Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 dalda en başarılı kabul edilen kişiler veya kuruluşlara veriliyor.
Bunlara ek olarak, Nobel Ekonomi Ödülü, 1968’de İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel’in anısına ekonomi dalında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla, ilk kez 1969’da verildi.
Nobel Ödülleri, her yıl Alfred Nobel’in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık’ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor.
Öte yandan, ödüllerin 1901’deki başlangıcından bu yana verilmediği birkaç yıl oldu. Toplamda 49 defa yapılan ödül iptallerinin çoğu, Birinci ve İkinci Dünya savaşları sırasında gerçekleşti.
Ödül törenleri, Kovid-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021’de de yapılamadı.
