Fener Rum Patriği Bartholomeos, ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray’da bir araya geldi.
Fener Rum Patrikhnanesi’den yapılan açıklamada, Trump ile Bartholomeos arasındaki görüşmede Heybeliada Ruhban Okulu, Ukrayna krizi ve Fener Rum Patrikhanesi’nin ‘ekümenik‘ iddasının korunmasına yönelik çabaların konu edildiği dile getirildi.
Bartholomeos’tan ‘zulüm’ iddiası
Görüşmeye ilişkin Bartholomeos tarafından yapılan açıklmada şu cümleler kaydedildi:
Bizi ilgilendiren konuları, Ekümenik Patrikhane’yi, Türkiye’de kalan az sayıdaki Hristiyan’ı, onların karşılaştığı zorlukları, güçlükleri, zulümleri; ama aynı zamanda tüm bunlara rağmen hayatta kaldığımızı ve görevimizi yerine getirmeye devam ettiğimizi konuştuk.
Görüşmede ayrıca Heybeliada Ruhban Okulu, Türkiye ve Orta Doğu’daki Hristiyanların durumu, Ukrayna’daki gelişmeler ve süregelen dinler arası diyalogun yanı sıra, bu yıl İznik’te Birinci Konsil’in 1700. yıldönümünü kutlamak üzere Fener Rum Patriği ile birlikte Türkiye’yi ziyaret etmesi planlanan Papa Leo‘nun yaklaşan ziyaretinin de gündeme geldiği belirtildi.
‘Trump, Heybeliada Ruhban Okulu’nu gündeme getirecek’
Söz konusu bu görüşme Yunan basınında geniş yer buldu. Yunan basınında yer alan iddialarda, ABD Başkanı Trump‘ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinde Heybeliada Ruhban Okulu konusunu gündeme getirmek üzere yardımcılarına bir bilgi notu hazırlamalarını istediği öne sürüldü.
Yunan basını, söz konusu bu jestin Patrikhane açısından yalnızca ‘ruhani ve tarihi‘ rolünün tanınması değil, aynı zamanda jeopolitik ağırlığının da kabulü anlamına geldiği değerlendirmesinde bulundu.
Bartholomeos, toplantı sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, ruhban okulu konusuna değinerek şunları söyledi:
Geçen yıldan bu yana, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın girişimiyle Heybeliada Ruhban Okulu meselesi üzerine Patrikhane ile Türk hükümeti arasında bir diyalog başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Milli Eğitim Bakanı’na Heybeliada’yı ziyaret etmesi ve Patrikhane’nin ilgili yetkilileriyle görüşmesi talimatını verdi. Böylece Kilise ile Ankara arasında bir diyalog başlatıldı ve bu sürecin mümkün olduğunca hızlandırılmasını istiyoruz, böylece Eylül 2026’da ilk öğrencileri kabul edebiliriz.
‘Türkiye’de çok az kaldık’
Fener Rum Patriği Bartholomeos görüşmede ayrıca Orta Doğu’daki ve özellikle Türkiye’deki Hristiyanların durumunun geniş yer bulduğunu dile getirdi.
Görüşmeye ilişkin detayları aktaran Bartholomeos şu cümleleri kaydetti:
Biz Hristiyanlar, sadece biz Rum Ortodokslar değil, Türkiye’de yaşayan tüm Hristiyanlar olarak çok az kaldık. Türkiye nüfusu yaklaşık 84 milyon ve Hristiyanlar bunun belki yüzde 1’ini oluşturuyor. Okyanusta bir damlayız.
Bartholomeos görüşmede ayrıca Patrikhane’nin yaşadığımız zorlukları anlattığının altını çizdi.
Bartholomeos ayrıca Orta Doğu hakkında ise Trump’a, “Bir zamanlar Hristiyanlığın beşiği olan Orta Doğu ve Kutsal Topraklar’da Hristiyan nüfusu azalıyor” dediğini ve bu konuya dikkatini çekmesini istediğini belirtti.
Ukrayna’daki kilise krizi gündeme geldi
Patrik Bartholomeos ayrıca söz konusu görüşmede, Ukrayna Ortodoks Kilisesi’ne Fener Rum Patrikhanesi tarafından verilen otosefali kararının da görüşüldüğünü dile getirdi.
Bartholomeos, Patrikhane’nin Ukrayna’ya olan ilgisini de dile getirerek şu cümleleri kaydetti:
Yaklaşık altı yıl önce Ukrayna Kilisesi’ne otosefali verdik. Bunu defalarca bizden talep ettiler ve Moskova’dan bağımsız olmalarının hakları olduğuna ikna olduk.
Bartholomeos, Trump’ın bu konuya ilgi gösterdiğini belirterek, Trump’ın “Yani, bunu siz yaptınız” dediğini aktardı ve Patrikhane’nin kararına duyduğu takdiri ifade ettiğini öne sürdü.
Rus Ortodoks Kilisesi, Fener Rum Patrikhanesi’nin Ukrayna’daki kiliseye otosefali verme kararını ‘kanonik ihlal‘ olarak tanımlamıştı. O dönem Rusya Ortodoks Kilisesi Dış İlişkiler Başkanı Metropolit Hilarion, İstanbul Fener Rum Patriği Bartholomeos‘un Ortodoks dünyasında bölünmeye yol açan eylemlerini Rus Ortodoks Kilisesi için ‘en büyük meydan okuma’ olarak nitelendirmişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Ukrayna için otosefali macerasının Washington tarafından başlatıldığını söylemişti.
Lavrov açıklamasında, “Ukrayna Kilisesi’ne otosefali verilmesi macerası, şimdi yerel Ortodoks kiliselerini yeni yapıyı tanımaya zorlamaya çalışan Washington tarafından başlatıldı. Bu, kilisenin işlerine saygısız ve en kaba müdahaledir. Diplomatik uygulamaların ve uluslararası hukukun kurallarına aykırıdır. Bu durum üzücüdür” cümlerini kaydetmişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Fener Rum Patriği Bartholomeos’un Ukrayna’daki otosefali konusundaki başlıca motivasyonlarının para ve ABD’nin yönlendirmesi olduğunu belirtmişti.
Putin açıklamasında şu cümleleri kaydetmişti:
Bence Bartholomeos’un başlıca motivasyonu bölgeyi kontrol altına almak ve ardından bundan para kazanmak. Bunun en önemli motivasyon olduğunu düşünüyorum, tabii Washington’dan gelen yönlendirmeyi de eklemek gerekir.
Roma ile diyalog vurgusu
Patrik Bartholomeos ayrıca Roma ile yürütülen teolojik diyaloğa da değinerek, bu meselesin ‘özellikle başarılı‘ olduğunu vurguladı.
Bartholomeos açıklamasında şu cümleleri kaydetti:
Gelecek yıl, iki Kilise arasındaki diyalog için uluslararası ortak teolojik komitenin genel kurulunu yeniden toplayacağız. Bu teolojik diyaloğun paralelinde, Patrik Athenagoras ile Papa XXIII. John döneminde başlayan sevgi diyalogunu da sürdürüyor ve teşvik ediyoruz.
