Batı, Gazze savaşı sonrasında kurulacak geçiçi otoritenin başına, sahte belgelerle Irak’ın işgalini ‘meşrulaştırarak’ gözden düşen eski İngiltere Başbakanı Blair’i getirmeyi düşünüyor. Eski başbakanın beş yıla kadar bir süreyle Gazze’yi yönetebileceği iddia ediliyor.
Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair, Trump yönetiminin hazırladığı yeni barış planı kapsamında “Gazze’nin savaş sonrası yönetiminde önemli bir rol üstlenmeye” hazırlanıyor.
Gazete, Blair’in “Gazze Uluslararası Geçiş Otoritesi” adını taşıyan bir denetim kurulunun başına getirilmesinin gündeme geldiğini yazdı. Temmuz ayında da Blair’in kurduğu enstitünün, savaş sonrası Gazze için hazırlanan plan çalışmalarına katıldığı belirtilmişti. Enstitü, Gazze’nin yeniden inşasına dair görüşmelerinde “zorla göç ettirme” fikrinin hiçbir şekilde gündeme gelmediğini iddia etti.
SAHTEKARLIKLARI ORTAYA ÇIKMIŞTI
Blair, 2003 yılında ABD’nin Irak işgalini meşrulaştırmak için “kitle imha silahları” yalanına başvurmuş, öne sürdüğü belge ve istihbarat raporlarının büyük ölçüde sahte veya çarpıtılmış olduğunun ortaya çıkmıştı. Bu olaydan sonra İngiliz basınında “Bliar” (Blair + liar [yalancı]) lakabına layık görülmüştü. Arap medyası ise kendisini “Bağdat Kasabı” olarak anmıştı.
KOSOVA MODELİ
Guardian gazetesi ise İsrail kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Beyaz Saray’ın Blair’in “Gazze’de geçici yönetimin başına” atanmasını desteklediğini yazdı. Buna göre Blair, başlangıçta Filistin yönetiminin doğrudan katılımı olmaksızın kurulacak Gazze Uluslararası Geçiş Otoritesine (GITA) liderlik edecek.
Plan, bu otoritenin beş yıla kadar Gazze’de “en üst siyasi ve hukuki otorite” olmasını öngörüyor. İsrail merkezli Haaretz ve Times of Israel gazeteleri, modelin Doğu Timor ve Kosova’nın bağımsızlığa geçiş süreçlerinde uygulanan uluslararası yönetimlerden ilham aldığını bildirdi.
PLANIN AYRINTILARI
Taslağa göre GITA’nın merkezi önce Mısır’ın El Ariş kentinde olacak, ardından Birleşmiş Milletler onaylı çoğu Arap ülkelerinden oluşan çok uluslu bir güç eşliğinde Gazze’ye girecek. Nihai hedef, tüm Filistin topraklarını yeniden Filistin Yönetimi’nin idaresi altında birleştirmek. Eğer hayata geçirilirse Blair, 25 kişilik bir sekreterya ve yedi kişilik bir yürütme konseyinin başında olacak.
Ancak Blair’in rolü, özellikle Filistinliler arasında büyük tepkiyle karşılanıyor. Birçok kişi, Blair’i hem 2003 Irak işgaline verdiği destek nedeniyle hem de Filistin Devleti’ne giden yolu tıkamakla suçluyor. Batılı bazı diplomatlar da Blair’in atanmasının kesin olmadığını, geçici otoritenin en fazla iki yıl sürebileceğini dile getiriyor.
Diplomatlara göre Trump’ın “Gazze için ertesi gün planı” ateşkes ve esir anlaşmasına bağlanmış durumda.
NEW YORK DEKLARASYONU
Bu tartışmalar, BM Genel Kurulu’nun kısa süre önce onayladığı başka bir plana denk geldi. New York Deklarasyonu adı verilen bu öneri, Gazze’de bir yıl süreyle teknokrat bir geçici yönetim kurulmasını, ardından reforme edilmiş bir Filistin Anayasası çerçevesinde seçimler yapılarak yetkinin yeni seçilmiş kurumlara devredilmesini öngörüyor.
Guardian, Beyaz Saray’ın planında Filistin Yönetimi’ne geçiş için net bir takvim bulunmamasının, Filistinliler ve Arap liderler nezdinde ciddi bir engel teşkil edebileceğini yazdı. Ancak aynı belirsizliğin ve Blair’in varlığının İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu için “güvence” sayıldığına dikkat çekti.
Beyaz Saray’a göre yeni plan, Trump’ın ilk önerisi olan “Gazze’nin ABD ve İsrail kontrolüne geçmesi” fikriyle, 140’tan fazla ülkenin destek verdiği New York Deklarasyonu arasında bir uzlaşma niteliği taşıyor.
DAMAT YAKIN TAKİPTE
Amerikan Axios sitesinin ağustos ayında ortaya çıkardığına göre Trump, “Gazze’nin savaş sonrası planını” tartışmak için özel bir toplantı düzenledi. Bu toplantıya damadı Jared Kushner ve Tony Blair’in yanı sıra İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer de katıldı.
Haberde, Dermer’in toplantıda yaptığı açıklama öne çıkarıldı. Dermer, İsrail’in Gazze’yi uzun vadeli olarak işgal etmek istemediğini, ancak HAMAS’ın yerine “kabul edilebilir bir alternatif yönetim” bulunması gerektiğini söyledi.
Axios, Trump’ın Kushner ve Blair’e bu yönde bir plan geliştirmeye devam etmeleri için onay verdiğini aktardı/aydınlık
