Pakistan ve Afganistan arasında yaşanan çatışmaların ardından ateşkes imzalandı. Bu gerginliklerin bölgede istikrarsızlık yarattığını belirten Farahi, ABD’nin kışkırtmasına dikkat çekti. Afgan yetkili, sorunların müzakere yoluyla çözülmesinden yana olduklarını söyledi.
Son günlerde yaşanan çatışmalarda Pakistan ve Afganistan kayıplar verdi. Çatışmaların sonunda iki taraf Katar’da ateşkes imzaladı. Ateşkes anlaşması Türkiye ve Katar’ın arabuluculuğunda yapıldı. Taraf ülkeler dışında Çin, ateşkese katkı sağlayan ülkelere takdirlerini iletti.
Afganistan’ın Yayın İşlerinden Sorumlu Enformasyon ve Kültür Bakan Yardımcısı Muhajer Farahi, süreci ve çözümü Aydınlık’a anlattı. Çatışmalarda ABD’nin kışkırtmalarına dikkat çeken Farahi, Pakistan ile iyi ilişkileri olan Çin’in ileriki süreçte yapıcı rol oynayabileceğine dikkat çekti.
‘PAKİSTAN BİRÇOK İÇ SORUNLA BOĞUŞUYOR’
Farahi, Pakistan’ın şu anda birçok iç sorunla boğuştuğunu aktardı. “Bir yanda TTP (Pakistan Talibanı) meselesi, diğer yanda Belucistan sorunu, ekonomik durumları ve diğer sıkıntılar var.” diyen Afgan yetkili, “Pakistan, kendi sorumluluğunu gizlemek ve iç kamuoyunun dikkatini başka yöne çekmek için Afganistan’ı bombaladı, hiçbir gerekçe olmadan Afganistan’ın hava sahasını ihlal etti ve uluslararası düzeyde propaganda yürüttü.” ifadelerini kullandı. Pakistan Genelkurmay Başkanı Asim Munir’in son aylarda üç kez ABD Başkanı ile görüşmesine dikkat çeken Farahi, “Bu durum Pakistan’ın yeni bir oyun başlatmak, kendini farklı bir konumda görmek ve Afganistan’ı zayıflatmaya yönelik önlemler almak istediğini gösteriyor.” dedi.
DİPLOMASİ ÇAĞRISI
Farahi, komşu ülkelerle ilişkiler kurmada, “iyi komşuluk” politikasını benimsediklerini aktardı. “Afganistan topraklarından hiç kimseye zarar gelmemeli ve Afganistan da başkalarının işlerine karışmamalıdır ve karışmamaktadır.” diyen Afgan Bakan Yardımcısı, “Sorunlar, durumun kötüleşmemesi için müzakere yoluyla çözülmelidir. Ancak Pakistan rejimi kibirli davrandı ve Afganistan’ın hava sahasını ihlal etti; İslam Emirliği güçleri ise cesurca karşılık verdi. Allah’a hamdolsun, ulusal ve savunma güçlerimiz gereken yanıtı verdi ve Pakistan’ın kötü niyetli hedeflerine ulaşmasına izin vermedi.” açıklaması yaptı.
‘ABD BÖLGEDE ŞİDDETİ KÖRÜKLÜYOR’
Farahi, emperyalist güçlerin Afganistan ve Pakistan arasında savaş çıkarmak istediklerini belirtti. ABD’nin bölgedeki şiddeti körüklemek ve bölgesel durumu istikrarsız göstermek istediğini vurgulayan Farahi, “Bildiğiniz gibi Çin, Rusya ve Amerika arasında bir rekabet var ve özellikle Pakistan, Batı’nın planlarına dahil edilmiş durumda. Pakistan askeri rejimi, ilişkileri bozacak davranışlardan kaçınmalıdır. ABD bu durumu etkilemeye çalışacaktır, ancak biz bölgede normal bir durum göstermeliyiz.” ifadelerini kullandı. Afgan yetkili, “kırk yıl sonra özgürce nefes almaya başlayan Müslüman bir komşu ülkeye (Afganistan)” Pakistan’ın bu şekilde saldırmasını da talihsizlik olarak niteledi.
İKİ ÜLKENİN DE ÇİN’LE İLİŞKİLERİ İYİ
Farahi, uzun vadede sürecin çözüme kavuşturulmasında Çin’in etkili olabileceğine dikkat çekti. “Afganistan İslam Emirliği, komşu ülke olarak Çin ile samimi ilişkilere sahiptir ve Çin aynı zamanda Pakistan’ın yanındadır.” diyen Bakan Yardımcısı, “Çin, sahip olduğu nüfuzunu ve ilişkilerini kullanarak, Pakistan’ı komşu ülke ile ilişkilerini zedelememesi ve büyük güçlerin yönlendirmesiyle sabotaj yapmaması için teşvik etmelidir. Çin bunu etkili bir şekilde yapabilir.” dedi. Farahi, “Çin, Pakistan’ı bölgedeki şiddet eylemlerinden vazgeçirmek için çok olumlu bir etki yapabilir.” diye konuştu.
Afgan yetkili ayrıca bu tür çatışmaların Kuşak-Yol Girişimi’ni engelleyip engelleyemeyeceği sorusuna da, “Böyle geçici çatışma ve anlaşmazlıkların ülkeler arasındaki bağlantı noktalarına veya diğer hedeflere engel olmaması gerekir diye düşünüyorum.” yanıtını verdi.
Pakistan’ın talepleri
Pakistan, Afganistan’da 2021 yılında kontrolü ele almasından bu yana yeni yönetimin, TTP konusunda tedbir almasını istiyor. İslamabad yönetimi, “terör örgütü” olarak sınıflandırdığı ve topraklarında çok sayıda eylem düzenleyen TTP’nin Afganistan’da mevzilendiğini, Kabil yönetiminin ise örgüte karşı tedbir almadığını belirtiyor.
Afgan yönetimi ise TTP’nin kendi topraklarında faaliyet göstermediğini savunuyor. TTP, Afganistan ile Pakistan arasında İngiliz sömürge döneminde oluşturulan ve fiilen sınır işlevi gören Durand Hattı’nın iki ülkeye yayılmış Peştun kuşağındaki aşiretler bölgesini aktif şekilde kullanıyor.
‘İyi komşuluk kuralım’
Afganistan Savunma Bakan Vekili Muhammed Yakub Mücahid, çatışmaların ardından Pakistan ile iyi komşuluk temelinde ilişkiler kurmak istediklerini söyledi.
Al Jazeera’ye konuşan Mücahid, Afganistan ile Pakistan arasındaki gerginliğe ilişkin açıklamalarda bulundu. Bu gerginliğin hiçbir tarafa fayda sağlamadığını belirten Mücahid, “Afganistan ve Pakistan komşu ülkelerdir. Aralarındaki gerginlik kimseye hizmet etmez.” dedi. Mücahid, Doha’da varılan anlaşmaya işaret ederek Türkiye’de yapılacak toplantının, anlaşmanın uygulanması ve izlenmesine ilişkin mekanizmaları ele alacağını söyledi. Afganistan’ın anlaşmanın tüm maddelerine bağlı olduğunu ifade eden Mücahid, Pakistan’ın yükümlülüklerini yerine getirmemesinin sorun yaratacağını savundu. Mücahid, arabulucu ülkeler olarak Türkiye ve Katar’ın, Kabil ile İslamabad arasındaki anlaşmanın uygulanmasına destek olmaları çağrısında bulundu/aydınlık
