İran Dışişleri Bakanlığı ile Atom Enerjisi Kurumu,
yayınladığı ortak bir bildiride, ABD ve üç Avrupa ülkesinin Uluslararası Atom
Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu’nda bir karar kabul etmesini kınadı.
İran Dışişleri Bakanlığı ile Atom Enerjisi Kurumu tarafından
yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“İran İslam Cumhuriyeti, her zaman koruma önlemleri
taahhütlerine bağlı kalmıştır ve bugüne kadar UAEA'nın hiçbir raporunda İran’ın
yükümlülüklerini ihlal ettiğine ya da nükleer maddelerde ve faaliyetlerde sapma
olduğuna dair bir ifade yer almamıştır.
Her ne kadar biz UAEA’nın raporunu tamamen siyasi ve taraflı
bulsak da, söz konusu dört ülke işi daha da ileri götürerek, bu siyasi raporla
dahi çelişen bir karar taslağı hazırlamışlardır.
Bu ülkeler kendi siyasi hedeflerinin peşinde olduklarından
ve İran’ın mevcut nükleer faaliyetlerinde herhangi bir belirsizlik
bulamadıklarından, 25 yıl öncesine ait bazı eski iddialara yönelmiş ve
bunlardan bazılarını tekrar gündeme getirmeye çalışmışlardır. Oysa bu eski
iddialar, UAEA’nın Kasım 2015 tarihli kararıyla tamamen kapanmıştı.
Bu dört ülkenin bu tür eylemleri, siyonist rejimin Nükleer
Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (NPT) dışında kalmasına, kitlesel
imha silahları ve nükleer silah geliştirme programına sessiz kalındığı bir
ortamda gerçekleşmektedir. Aynı şekilde bu rejimin NPT’ye taraf ülkelerin
barışçıl nükleer tesislerine yönelik saldırı tehditlerine karşı da hiçbir adım
atılmamıştır.
Öte yandan, ABD, İngiltere ve Fransa, NPT’nin 6. maddesi
uyarınca nükleer silahsızlanma yükümlülüklerini yerine getirmemiştir. Almanya
ise bu insanlık dışı ölümcül silahların ev sahibi konumundadır.
Bu dört ülkenin söz konusu eylemi, Uluslararası Atom
Enerjisi Ajansı’nın itibar ve güvenilirliğini ciddi şekilde sorgulanır hâle
getirmiş ve bu uluslararası kurumun siyasi doğasını bir kez daha ortaya
koymuştur.
İran, her zaman yükümlülüklerine bağlı kalan ve ajansla
geniş işbirliği içinde olan bir ülke olarak bu tür siyasi yaklaşımların,
işbirliği ve diyalog politikasının ters sonuçlar doğurduğunu göstermektedir.
Bu bağlamda, söz konusu karara olumsuz ya da çekimser oy
kullanan Yönetim Kurulu üyelerine teşekkür ederken, olumlu oy veren ülkelerin
siyasi tutumlarını kınıyoruz.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, İran İslam Cumhuriyeti’nin
bu siyasi karara karşılık vermekten başka çaresi kalmamıştır.
Bu doğrultuda, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı’nın talimatıyla güvenli bir bölgede yeni bir zenginleştirme tesisinin kurulması, Fordo (Şehit Dr. Ali Mohammadi) Zenginleştirme Merkezi'nde birinci nesil santrifüjlerin altıncı nesil gelişmiş santrifüjlerle değiştirilmesi yönünde emir verilmiştir. Başka adımlar da planlama aşamasındadır ve bunlar da daha sonra kamuoyuna açıklanacaktır”
İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu'nda İran karşıtı kararın kabul edilmesine tepki göstererek, "Üçüncü zenginleştirme tesisini faaliyete geçireceğiz" dedi.
Kemalvendi açıklamasında, "Onların stratejik hatası,
siyasi baskıların İran’ı meşru tutumlarından vazgeçirebileceğini
sanmalarıdır" ifadelerini kullandı.
"Biz daha önce de adımlarımızı bu gelişmelere göre ayarlayacağız konusunda uyarıda bulunmuştuk" diyen Kemalvendi, "Üçüncü zenginleştirme tesisini devreye alacağız ve birinci nesil santrifüjleri altıncı nesil gelişmiş santrifüjlerle değiştireceğiz. Zenginleştirme faaliyetleri önemli ölçüde artacaktır" ifadelerinde bulundu.
UAEA Yönetim Kurulu, İran'ın yükümlülüklerine uymadığına
dair ABD ve üç Avrupa ülkesinin sunduğu kararı 19 evet, 3 hayır ve 11 çekimser
oyla kabul etti.
Bu karar, İran dosyasını doğrudan BM Güvenlik Konseyi'ne
göndermiyor, ancak Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı’ndan şu
taleplerde bulunuyor:
1. İran, bu karar ve daha önceki kararların uygulanmasına
yönelik çabalarını sürdürmelidir.
2. İran, bu kararda gündeme gelen konularla ilgili her türlü
yeni gelişmeyi içeren yeni bir rapor sunmalı ve nükleer madde ve ekipmanların
mevcut yerleri hakkında ajansı bilgilendirmelidir.
3. İran, ajansın talep ettiği sahalara ve maddelere erişim
sağlamalı ve ajansın uygun gördüğü şekilde numune alma işlemlerine izin
vermelidir.
4. İran, ajans ve Yönetim Kurulu’nun gerekli gördüğü tüm
adımları atarak, koruma önlemleri anlaşmasına uymadığı durumları derhal
gidermelidir/mehr