UAEA Yönetim Kurulu’na İngiltere, Fransa ve Almanya (E3) ve ABD tarafından sunulan, İran’dan zenginleştirilmiş uranyum stokları ve saldırıya uğrayan nükleer tesislere erişim sağlanmasını isteyen karar tasarısını kabul etti. UAEA kararı ardından açıklama yapan İran Dışişleri Bakanı Arakçi, Kahire Anlaşması’nı feshettiklerini açıkladı.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu, İran’dan zenginleştirilmiş uranyum stoklarına ilişkin bilgi verilmesini ve saldırıya uğrayan nükleer tesislere erişim tanınmasını talep eden karar tasarısını onayladı. Viyana’da yapılan toplantıda kabul edilen tasarı, İngiltere, Fransa, Almanya (E3) ve ABD tarafından sunuldu.
‘5 aydır doğrulanmayan uranyum stokları endişe kaynağı’
Kararda, İran’da 5 aydan uzun süredir doğrulaması yapılamayan zenginleştirilmiş uranyum stoklarının ciddi bir endişe konusu olduğu vurgulandı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ilgili kararlarına işaret edilerek, Tahran’ın yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiği belirtildi.
UAEA, tesislere erişim ve detaylı bilgi istiyor
UAEA, İran’dan saldırıya uğrayan nükleer tesislere tam erişim sağlamasını ve uranyum stoklarına ilişkin güncel bilgileri Ajans ile paylaşmasını talep etti. Kararda ayrıca, UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi’den, Tahran’ın NPT Güvence Denetimi Anlaşması ve “snapback” mekanizmasıyla yeniden yürürlüğe giren 6 BMGK kararına uyumu konusunda Yönetim Kurulu’na düzenli rapor sunması istendi.
Tasarıda, İran’ın 18 Aralık 2003’te imzaladığı Ek Protokol hükümlerini eksiksiz uygulaması gerektiği bir kez daha hatırlatıldı.
İran: Kahire Anlaşması’nı resmen feshettik
UAEA kararının ardından İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İngiltere, Fransa ve Almanya ile ABD’nin UAEA Yönetim Kurulu’na sunduğu tasarıyı “İran’ın iyi niyetini hiçe saymak” olarak nitelendirdi ve Ajans ile eylülde imzalanan Kahire Anlaşması’nın resmen feshedildiğini duyurdu.
Yarı resmi Tasnim Haber Ajansı’na göre Arakçi, söz konusu ülkelerin hamlelerinin “UAEA’nın güvenilirliğini ve bağımsızlığını zedelediğini” belirtti. Erakçi, “Bugün UAEA Başkanı’na gönderilen resmi bir mektupta bu mutabakatın artık geçerli olmadığı bildirildi” dedi.
Kahire Anlaşması neydi?
İran, İsrail ve ABD’nin saldırıları sonrası askıya alınan nükleer denetimlerin yeniden başlatılması için 9 Eylül’de Kahire’de UAEA ile anlaşmaya varmıştı. Ancak E3 ülkeleri ve ABD’nin ağustosta Tahran’a yönelik BM yaptırımlarını geri getiren snapback mekanizmasını işletmesi, İran’ın anlaşmayı geçersiz saymasına yol açmıştı. Bugün UAEA Yönetim Kurulu’nda kabul edilen karar tasarısı da bu sürecin ardından geldi.
