İmam Hamanei görüşmede, İran-Türkmenistan ilişkilerine
değinerek; iki ülke arasında akrabalık bağları olduğunu söyledi.
İran ile Türkmenistan’ın birçok ortak kültüre sahip
olduğunun altını çizen İslam İnkılabı Rehberi, bu ortak bağların başta enerji
ve ulaşım sektörleri olmak üzere çeşitli sektörlerde ilişkilerin geliştirilmesi
için önemli bir zemin oluşturduğunu kaydetti.
İmam Hamenei, Türkmenistan'ın Milli Lideri Gurbanguli
Berdimuhamedov’a kültürel ve dini konulara gösterdiği özel ilgi ve çabalarından
dolayı şükranlarını dile getirdi.
İslam İnkılabı Rehberi, iki ülkenin Etrek ve Ceyhun
nehirleri arasında yüzlerce ünlü düşünür ve şahsiyetin varlığına ve İran'da
bulunan ünlü Türkmen şair Mahtumkulu Firaki’nin türbesine değinerek, “Bu
kültürel konular hafife alınmamalıdır.” dedi.
İmam Hamanei, Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı’nın,
İran-Türkmenistan sınırı yakınından Hazar Denizi'ne bir otoyol inşa edilmesi
için İranlı uzmanların bulunması talebine atıfta bulunarak, “İran Ulaştırma ve
Şehircilik Bakanlığı bu projeyi inşa edebilir. Karayolu ve demiryolu
taşımacılığı dünya ekonomisinde önemli olduğu için Türkmenistan ve çevre
ülkeleri Umman Denizi'ne bağlayabilecek Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma
Koridoru'nu tamamlamaya kararlıyız.” ifadesini kullandı.
Karşılıklı ilişkilerin geliştirilmesinin iki ülkenin
yararına olduğunu anlatan İmam Hamanei, iki ülkenin geleceğine iyimserlikle
baktığını dile getirdi ve “İran İslam Cumhuriyeti ile Türkmenistan arasında
daha fazla işbirliği yapılması, iki ülkenin değişen dünyadaki konumunun
iyileştirilmesine zemin hazırlayacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Üst düzey Türkmen yetkili Gurbanguli Berdimuhamedov’un
Tahran ziyareti çerçevesinde İran ve Türkmenistan arasında uluslararası
taşımacılık, tarım ürünleri ihracatı, enerji, eğitim ve yatırım alanlarını
kapsayan 5 işbirliği belgesi imzalandı.
Türkmenistan İran’ın Da İçinde Bulunduğu Ulaşım Koridoruna
Katılmak İstiyor
Daha önce Türkmenistan’ın, Uluslararası Kuzey-Güney
Ulaştırma Koridoru'na (INSTC) anlaşmasına katılmak istediği açıklanmıştı.
Rusya’nın Aşkabat Büyükelçisi Aleksander Blohin bunu TASS
ile yaptığı bir röportajda duyurdu.
“Kuzey-Güney koridoru konusunda bir anlaşma var,
Türkmenistan resmen üye olmaya hazır. Kuzey-Güney, bu sadece Rusya Federasyonu
için değil, aynı zamanda Türkmenistan için de önemli bir arter. Bir koridor her
zaman çok karlı, bu devlet bütçesine ek ciddi gelirler ve eminim ki
Türkmenistan da bununla en az Rusya Federasyonu kadar ilgileniyor” dedi.
Büyükelçi, Rusya ile Türkmenistan’ın Hazar Denizi’nin doğu
kıyısı boyunca bir otoyol inşa edilmesi konusunda önemli müzakereler
yürüttüğünü de sözlerine ekledi.
Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru (INSTC) Nedir?
Kuzey-Güney Koridoru, Tahran'ın Azerbaycan ve Rusya ile
diğer ülkelerle bağlantı kurmayı planladığı İran limanlarını ve demiryollarını
kullanarak Hindistan'daki Mumbai'den Finlandiya'ya mal taşımayı kolaylaştırmak
için tasarlanmış büyük bir transit yol. Bu bağlantılar Rusya’nın demiryolu
bağlantısı yoluyla hem Fars Körfezi'ne hem de Hindistan’a erişimini sağlayacak.
2000-2002 yılları arasında projenin temelini Rusya, İran ve
Hindistan attı. Ardından projeye diğer ülkeler katıldı. Ermenistan, Azerbaycan,
Kazakistan, Belarus, Tacikistan, Türkmenistan, Ukrayna ve Bulgaristan da dahil
oldu. INSTC'ye katılan Kafkaslar, Güney Avrupa, Batı Asya ve Orta Asya'daki
ülkelerle, Avrasya’nın en önemli ulaşım girişimlerinden biri olarak
öngörülmektedir.