Uluslararası Ceza Mahkemesinin (UCM) Siyonist İsrail
Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski savaş bakanı Yoav Gallant hakkında
tutuklama emri çıkarmasını Filistin halkı için "büyük bir zafer"
olarak nitelendiren Garipabadi, "Aslında bu karar ezilen Filistin halkı,
Direniş Ekseni ve destekçileri için büyük bir zaferdir, Siyonist rejim ve
destekçileri için de bir yenilgidir. Bu açıdan bakıldığında bu karar çok
önemlidir." dedi.
Garipabadi, Avrupalıların Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı
(UAEA) Yönetim Kurulu'nda İran'a karşı karar çıkarma girişimine tepki
göstererek, "Eğer siz (Avrupalılar) böyle bir adım atarsınız. Doğal olarak
İran da karşılık verir. Tahran'ın cevabı, İran İslam Cumhuriyeti'nin UAEA ve
nükleer programının denetimini sağlamaya çalışan aynı ülkelerin zararına
olacaktır." ifadesini kullandı.
Garipabadi sözlerine şöyle devam etti:
"Aslında bu ülkeler Sayın Grossi'nin Tahran'daki
sözlerini dinlemediler çünkü siyasi hedefler doğrultusunda hareket ediyorlar.
Gördüğünüz üzere, UAEA Başkanı Grossi bir karara ihtiyaç olmadığını söylüyor. O
Tahran gezisinin olumlu ve yapıcı olduğunu, İran ile etkileşimlerin
ilerlediğini söyledi ama Avrupalılar 'hayır' diyorlar. UAEA müfettişlerinin
fiilen erişimi olmadığı, kurumun İran'la sorunları çözülmediği için bir karar
çıkarmak zorunda olduklarını ileri sürüyorlar. Yani kendilerini UAEA Başkanı'nın
yerine koyuyorlar."
BM Güvenlik Konseyinin 2231 sayılı kararın geçerliliğinin
bitimine bir yıldan az süre kaldığını belirten Garipabadi, "Bu konuyu
takip eden analistler Avrupalı tarafların İran'ı yükümlülüklerini yerine
getirmemekle suçlayıp Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) anlaşmasındaki tetik
mekanizmasını işletmeye çalıştıklarını düşünüyorlar." açıklamasında
bulundu.
Tetik Mekanizması Devreye Girerse İran NTP’den Çıkacak
İranlı diplomat, "Tetik mekanizmasını İran İslam
Cumhuriyeti'ne zarar vereceği düşünülmemelidir. Bu mekanizmayı İran üzerinde
sopa gibi tutamamaları gerektiğini Avrupa'ya açıkça söyledik ve ABD'ye de aktarmalarını
istedik. Tetik mekanizmasının Batı için de bir tehdittir. Tetik mekanizması
devreye girerse İran NTP’den çıkacak.
Şu anda UAEA Yönetim Kurulu kararının tetik mekanizmasıyla
sonuçlanıp sonuçlanmayacağını kesin olarak söyleyemeyiz. Vatandaşları endişeye
sokmamalıyız. Doğru analizlerimiz olmalı. İran İslam Cumhuriyeti, UAEA Yönetim
Kurulu kararına karşı tek bir bildiri ile yetinemez." değerlendirmesinde
bulundu.
İran Nükleer Anlaşması Nedir?
Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan İran
nükleer anlaşması, 2015 yılında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 5 daimi
üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ile Almanya ve İran arasında
imzalanmıştı.
Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın 2018'de ülkesini tek
taraflı olarak anlaşmadan çekmesinin ardından İran'a yönelik ekonomik
yaptırımlar tekrar uygulamaya konulmuştu. Bunun üzerine Tahran yönetimi nükleer
faaliyetlerine aşamalı olarak geri dönmüştü.
Tetik Mekanizması Nedir?
“Tetik mekanizması” nükleer anlaşmadaki olası bir ihtilafı
çözme mekanizmasıdır. Nükleer anlaşmanın herhangi bir tarafı, taraflardan
birinin anlaşmanın taahhütlerini yerine getirmediğine inanıyorsa, anlaşmanın
36. ve 37. maddelerine göre konu, İran dahil tüm tarafların bulunacağı ortak
bir komisyona havale edilir.
Bu iki maddeye göre, Avrupa ülkeleri İran'ı nükleer
anlaşmaya uymamakla suçlayıp konuyu KOEP Ortak Komisyonu'na havale ederse,
İran'ın şikayetçi tarafın rızasını almak için 30 günü olacaktır. Aksi takdirde
dosya birkaç gün sonra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne havale edilir.
BM Güvenlik Konseyi'nin bu dosyayı aldıktan sonra bir ay
içinde İran'a yönelik yaptırımların geri getirilmesini oylaması gerekiyor,
ancak Batılı ülkeler KOEP müzakerelerinde oylama sürecinin yapısını Çin ve
Rusya’nın Batılı ülkelerin görüşünü veto etme olasılığını ortadan kaldıracak
şekilde değiştirdiler.