Tel Aviv hükümeti tarafından kurulan Nagel Komitesi'nin raporu,
İsrail'in “Türkiye ile doğrudan bir çatışmaya” hazırlıklı olması gerektiği
konusunda uyarıyor. Komisyonun savunma bütçesi ve güvenlik stratejisine ilişkin
raporu pazartesi akşamı açıklandı. 130 sayfalık belgenin 20 sayfası gizli
tutuluyor.
Komitenin Başkanlığını eski Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı
Jacob Nagel yapıyor ve kendisine 14 uzman ile eski üst düzey savunma
yetkilileri eşlik ediyor. Komite pazartesi günü Binyamin Netanyahu, Savunma
Bakanı İsrael Katz ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'e tavsiyelerini sunarak
ortaya çıkan tehditlere yönelik kapsamlı bir stratejinin ana hatlarını çizdi.
'ARENAYA YENİ GÜÇLER GİRİYOR'
Netanyahu raporla ilgili olarak şunları söyledi: “Orta Doğu'da köklü değişikliklere tanık oluyoruz. İran uzun zamandır en büyük tehdidimizdi ancak arenaya yeni güçler giriyor ve beklenmedik durumlara karşı hazırlıklı olmalıyız. Bu rapor bize İsrail'in geleceğini güvence altına almak için bir yol haritası sunmaktadır.”
Komite, Türkiye'nin Osmanlı dönemindeki nüfuzunu geri
kazanma hırsının İsrail ile gerilimin artmasına ve muhtemelen çatışmaya
dönüşmesine yol açabileceğini söylüyor. Belgede, Suriyeli grupların Türkiye ile
ittifak kurarak İsrail'in güvenliğine yönelik yeni ve güçlü bir tehdit
oluşturma riskine vurgu yapılıyor.
“Suriye'den gelen tehdit İran tehdidinden bile daha
tehlikeli bir hal alabilir” denilen raporda, Türkiye destekli güçlerin vekil
olarak hareket ederek bölgesel istikrarsızlığı körükleyebileceği uyarısında
bulunuluyor.
ERDOĞAN'A KARŞI DAHA ÇOK SİLAH
İsrail basını, Komitenin değerlendirmesinin, Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan'ın bölgede giderek daha iddialı politikalar izlediği ve
bazı analistlerin bunu İsrail'in çıkarlarına karşıt olarak gördüğü bir dönemde
geldiğinin altını çiziyor.
Komite, İsrail ordusunun diğer bölgesel tehditlerin yanı
sıra Türkiye'nin yarattığı zorluklarla başa çıkabilecek donanıma sahip olmasını
sağlamak için savunma bütçesinin önümüzdeki beş yıl içinde istikrarlı olarak
arttırılmasını talep ediyor.
ALIŞVERİŞ LİSTESİ
Belgede, şu askeri adımlar öneriliyor:
“Gelişmiş silahlar: İsrail'in uzun menzilli saldırı
kabiliyetini güçlendirmek için ilave F-15 savaş uçakları, yakıt ikmal uçakları,
İHA ve uydular satın almak.
“Hava savunma sistemleri: Demir Kubbe, Davut Sapanı, Arrow
sistemleri ve yeni faaliyete geçen Demir Işın lazer tabanlı savunma sistemi
dahil olmak üzere çok katmanlı hava savunma yeteneklerinin geliştirilmesi.
“Sınır güvenliği: Ürdün Vadisi boyunca tahkim edilmiş bir
güvenlik bariyeri inşa edilmesi, Ürdün ile olası diplomatik sonuçlarına rağmen
İsrail'in savunma stratejisinde önemli bir değişime işaret edecektir.”
RUBİN'İN SESİ YANKILANIYOR
Aralık ayı sonunda Amerikan derin
devletinin başlıca sözcülerinden Michael Rubin, Türkiye'yi doğrudan hedef
alan dört makalesinde hem ABD'yi hem de İsrail'i Türkiye ile askeri çatışmaya teşvik
ediyordu. Komitenin raporunun tam olarak da Amerikan Devleti'nin koridorlarında
konuşulanların Rubin'in kaleminden kamuoyuyla paylaşıldığı, Türkiye ile İsrail'in
özellikle Suriye'deki çıkarlarının çatıştığı bir dönemde ortaya çıkması dikkat
çekiyor.
Komisyonun önerdiği radikal değişiklerden biri de İsrail
savunma teşkilatının caydırıcılık ve savunma pozisyonundan, tehditlere ilişkin
çok daha proaktif ve önleyici bir saldırı pozisyonuna kaydırılması. Komite
Başkanı Nagel düzenlediği basın toplantısında, bu değişimin kaynakların yüzde
70 saldırı ve yüzde 30'nun da savunmaya kaydırılmasını anlamına geldiğini
söyledi.
Nagel, bunun sağlanması için 2025 bütçesine milyarlarca
dolar eklenmesini ve 2030'a kadar belirli bir düzeyde artırılmış bütçenin
korunmasını önerdi. Böylece İsrail ordusu ile Savunma Bakanlığının yıllık ortak
bütçesi yaklaşık olarak 34 milyar dolara ulaşacak.
UZAK TEHDİTLER
Komisyon Başkanı, saldırı yaklaşımının yanı sıra ordunun İran
gibi uzaktaki tehdit edici ülke ve güçlerle mücadele için sağladığı fon ve
askeri birikimin oldukça yetersiz olduğunu, daha fazla kaynak ile bütçeye
ihtiyaç duyduğunu belirtti. İsrail'in ayrıca uzay, siber savaş, yapay zeka ve
genel olarak teknolojiyle ilgili güvenlik konularına çok daha fazla kaynak
yatırması gerektiğini kaydetti.
ASKERLİK ÜÇ YILA SABİTLENİYOR
Nagel ayrıca erkeklerin zorunlu hizmetinin kalıcı olarak 36
aya uzatılmasını önerdi ve ultra-Ortodoks Haredilerin orduya tam entegrasyonunu
savundu. Eski Savunma Bakanı Yoav Galant'ın kovulma nedenlerinden biri de
Haredilerin askere alınmasını savunmasıydı.
BAĞIMSIZ SAVUNMA SANAYİİ
Komisyon Başkanı'nın vurguladığı bir diğer önemli nokta ise
İsrail'in temel silahlarının daha fazlasını bağımsız olarak üretmesi
gerekliliği. Ancak bu meseleye ilişkin olarak herhangi bir tasarı açıklamadı.
Daha önce İsrail basınında yer alan haberlerde, savaş uçağı sektörü gibi bazı
silah ve endüstrilerin geliştirilmesinin en az on yıl sürebileceğini
belirtmişti/aydınlık