Azerbaycan’ın Türkiye üzerinden İsrail’e petrol ihracatı
gerçekleştirmeye devam ettiği konusunda ayrıntılar ortaya çıktı.
İsrail'in yıllık petrol tüketiminin yaklaşık %40'ının BTC
boru hattı güzergahından geçtiği düşünülüyor.
Araştırmacı gazeteci Metin Ceyhan, BP tarafından işletilen
bir boru hattının ihracat verilerini ve sözleşme ayrıntılarını sundu ve Ankara'nın
Gazze savaşındaki eylemlere yanıt olarak İsraillilere uyguladığı ticaret
boykotuna rağmen Azerbaycan petrolünün bu boru hattı vasıtasıyla Türkiye
üzerinden İsrail'e akmaya devam ettiğini söyledi.
Metin Cihan haberinde, Azerbaycan'ın Hazar yataklarından
gelen petrolünün Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattıyla Türkiye'nin Ceyhan
limanına nasıl ulaştığını ve buradan Akdeniz üzerinden İsrail'in Hayfa limanına
nasıl sevk edildiğini inceledi.
Bne IntelliNews'in Mayıs ayı başlarında bildirdiği gibi, Türkiye
Ticaret Bakanlığı'nın 2 Mayıs'ta Gazze'deki çatışmalar sonucunda kötüleşen insani
durum nedeniyle ilan edilen tüm ürünlerin ticaret boykotu kapsamında olduğunu
iddia etmesine rağmen petrol ihracatı hala devam ediyor gibi görünüyor.
Metin Cihan'ın incelediği veriler Türkiye'nin devlete ait
ham petrol ve gaz şirketi Botaş'tan alınmıştır. BTC boru hattının Türkiye
hissesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki Türkiye Varlık
Fonu'nun gözetimi altında Botaş tarafından yönetilmektedir. İngiltere Petrol
Şirketi BP, BTC'nin en büyük hissedarıdır.
Türkiye'nin yakın bir müttefiki olan Azerbaycan’ın İsrail
ile güçlü ilişkileri bulunmaktadır.
Metin Cihan tarafından incelenen BTC sözleşme bilgileri,
petrolün İsrail'e akmaya devam etmesinin sadece jeopolitik kaygılardan ibaret
olmadığını göstermektedir.
Metin Cihan, BTC anlaşmalarının Türkiye'yi, çatışma veya
terörizm durumlarında bile boru hattından petrol akışını sürdürmeye mecbur
bıraktığını söyledi. Aynı zamanda, Türkiye'nin Ceyhan'da tankerlere yüklenen
varil başına sadece 0,80 dolar aldığını söyledi.
BTC hattının İsrail'in yıllık ham petrol tüketiminin
yaklaşık %40'ını karşıladığı düşünülüyor.
Cihan, Azerbaycan'ın petrol satışı ve alıcıları belirleme
hakkını elinde tutması nedeniyle Türkiye'nin petrolün varış noktası üzerinde
hiçbir kontrolü veya etkisi olmadığını belirtti.
Ocak ayındaki ihracat verileri, bu ayda İsrail'in Azerbaycan
petrolünün en büyük müşterisi olduğunu ve 297 milyon dolar değerinde 523 bin 500
ton petrol ithal ettiğini gösteriyor. İsrail'e petrol sağlayan diğer önemli
tedarikçiler ise Kazakistan ve Nijerya’dır.
İsrail, Azerbaycan’ın çok önemli bir silah tedarikçisidir ve
İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii'nden savaş uçakları, uzun menzilli topçular ve
karadan havaya füze sistemleri gibi ihracatlar gerçekleştirmiştir. İsrail ayrıca
Azerbaycan'a uydu da satmaktadır.