Rasthaber - Suriye’de muhalefetin başkent Şam’ı ele geçirmesi ve Beşar Esad rejiminin düşüşü, ülke siyasetinde yeni bir dönemi başlattı. Bu süreçte, Suriyeli muhalifler arasında öne çıkan isimler ve gelecek dönemde üstlenebilecekleri roller dikkat çekiyor. İşte Suriye’nin geleceğinde etkili olması beklenen siyasi figürler...
Muhalefet güçlerinin başkent Şam'ı ele geçirip devrik Başkan Beşar Esad rejiminin sona erdiğini ilan etmesiyle Suriye'deki siyasi ve saha gelişmeleri hızla değişiyor. Yerel, bölgesel ve uluslararası düzeyde bir bekleyiş havası hakimken, Suriye'nin geleceğine ilişkin siyasi gelişmeleri öngörmek için henüz erken. Ancak, Esad'ın çöküşünden sonra öne çıkması muhtemel siyasi figürler şu isimler olabilir:
AHMED EŞ-ŞERA (EBU MUHAMMED EL-CULANİ)
27 Kasım 2024’te başlatılan “Saldırıyı Durdurma” operasyonlarının genel komutanı olarak adını duyurdu. Bu operasyonlarla birkaç gün içinde Şam'a girilip Beşar Esad rejimi devrildi. Operasyonlar öncesinde İdlib, Halep, Hama ve Humus illerini kontrol altına aldı.
1982 yılında Suudi Arabistan'ın Riyad kentinde doğdu. Yedi yaşındayken ailesiyle birlikte Suriye’ye taşındı. Aslen İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri'nden geliyor. Babası, Arap milliyetçisi bir figürdü ve Baas yönetimine karşı protestolara katıldığı için Suriye ve Ürdün’de defalarca tutuklandı. Daha sonra Irak’a iltica etti.
Ebu Muhammed el-Culani, askeri liderlik kariyerine Irak’ta El Kaide saflarında başladı. Daha sonra Suriye’ye dönerek El Kaide’nin Suriye kolu olan “Nusra Cephesi”ni kurdu. Temmuz 2016’da El Kaide ile bağlarını kopardığını ilan ederek grubun adını “Şam’ın Fethi Cephesi” olarak değiştirdi. Daha sonra bu yapı, “Heyet Tahrir Şam” olarak bilinir hale geldi.
RİYAD HİCAB
1966’da Deyrizor’da doğdu. Siyasi kariyerine Baas Partisi’nde başladı. Deyrizor’da Ulusal Öğrenci Birliği başkanlığı, partinin Deyrizor şube sekreterliği ve Kuneytra ile Lazkiye valilikleri gibi çeşitli görevler üstlendi. Tarım Bakanlığı görevinden sonra Beşar Esad tarafından başbakan olarak atandı. Ancak, yalnızca iki ay sonra rejimden ayrılarak muhalefete katıldı.
2015 yılında Yüksek Müzakere Komitesi’nin genel koordinatörü olarak seçildi. Ancak iki yıl sonra, rejimin ömrünü uzatma çabaları ve uluslararası anlaşmaların devrim hedeflerini baltaladığını ifade ederek istifa etti.
RİYAD HİCAB
1966’da Deyrizor’da doğdu. Siyasi kariyerine Baas Partisi’nde başladı. Deyrizor’da Ulusal Öğrenci Birliği başkanlığı, partinin Deyrizor şube sekreterliği ve Kuneytra ile Lazkiye valilikleri gibi çeşitli görevler üstlendi. Tarım Bakanlığı görevinden sonra Beşar Esad tarafından başbakan olarak atandı. Ancak, yalnızca iki ay sonra rejimden ayrılarak muhalefete katıldı.
2015 yılında Yüksek Müzakere Komitesi’nin genel koordinatörü olarak seçildi. Ancak iki yıl sonra, rejimin ömrünü uzatma çabaları ve uluslararası anlaşmaların devrim hedeflerini baltaladığını ifade ederek istifa etti.
MUHAMMED GAZİ EL-CELALİ
23 Eylül 2024’ten bu yana Suriye Başbakanı olarak görev yapıyor. 22 Mart 1969’da Şam’da doğan Celali, inşaat mühendisidir. 10 Ağustos 2014’ten 3 Temmuz 2016’ya kadar İletişim ve Teknoloji Bakanlığı yaptı. Daha sonra Suriye Özel Üniversitesi’nin başkanı oldu. Esad, 14 Eylül 2024’te kendisini hükümeti kurmakla görevlendirdi.
HADİ EL-BAHRA
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nun eski başkanıdır. 2011’de Beşar Esad rejimine karşı başlayan devrimle adını duyurdu. İnsani yardım ve medya çalışmalarında teknik becerilerini ve ilişkilerini devrimi desteklemek için kullandı. Bahra, Ocak 2015’te koalisyon başkanlığından ayrılmasına rağmen siyasi konumunu koruyarak koalisyonun siyasi bürosunda görev aldı.
GEORGE SABRA
11 Temmuz 1947’de Şam’ın Katan kasabasında Hristiyan bir ailede doğdu. Eğitimci ve siyasetçidir. Arap çocuklarının hafızasında iz bırakan “Aç Bakalım” adlı çocuk dizisinin senaristlerinden biridir. 2011’de Suriye Ulusal Konseyi’nin başkanlığına seçildi ve Cenevre görüşmelerinde muhalefeti temsil etti.
BURHAN GALYUN
11 Şubat 1945’te Humus’ta doğdu. Akademisyen ve siyasetçi olan Galyun, Suriye devriminin ilk yıllarında muhalefetin liderlerinden biri olarak tanındı. 2011 yılında Türkiye’nin başkenti Ankara’da düzenlenen bir toplantıda Suriye Ulusal Geçiş Konseyi başkanı olarak seçildi.
AHMED MUAZ EL-HATİB
1960 yılında Şam’da doğdu. Babası, Şam’ın önde gelen alimlerinden Şeyh Muhammed Ebu’l-Ferec’tir. 2011-2012 yıllarında rejim karşıtı gösterilere katıldığı için birçok kez tutuklandı. Rejim karşıtı konuşmalarıyla tanınan Hatib, 2013’te muhalefet liderliği yaptı.
ESAD MUSTAFA
1992-2000 yılları arasında Hafız Esad döneminde Tarım Bakanlığı yaptı. Ancak, 2011’de rejime karşı çıkanlardan biri olarak muhalefete katıldı. Mustafa, Humus’un muhalefet tarafından kontrol edilmesinde kritik rol oynadı.
ABDÜLBASİT SEYDA
1956’da Haseke’ye bağlı Amuda kentinde Kürt kökenli bir ailede doğdu. Eski uygarlıklar ve Kürt meselesi üzerine çalışmalar yaptı. 2012’de Suriye Ulusal Konseyi’nin başkanlığına seçildi/Karar