Türkiye’den İsrail’e işbirliği yönünde verilen mesajlara bir
yenisi eklendi. İsrailli Ynet sitesinin haberine göre Türk yetkililer,
İsrail'in “Suriye'de yanlış ata oynadığını” söyledi. “Ankara, Tel Aviv’in
Suriye'nin fiili lideri Ahmed eş-Şera'ya (Kod adı: Ebu Muhammed el-Colani)
şüpheyle yaklaşmasının ‘İran yılanına yaradığını’ ve bölgedeki işbirliğinin her
iki ülkenin de konumunu iyileştirebileceğini vurguladı.” denilen haberde, şu
ifadeler yer aldı: “Üst düzey Türk yetkililer, İsrail'in Ahmed eş-Şera'ya yönelik
şüpheciliği nedeniyle ‘Suriye'de yanlış ata oynadığını’ ve ‘ülkede istikrarı
korumaya çalışan’ yeni rejimle işbirliği yapmak için nadir bir fırsatı kaçırma
riski taşıdığı uyarısında bulundu. “Ankaralı yetkililer, ‘Suriye'deki kaos İran
yılanına yarar. İranlıların iç savaşın yeniden alevlenmesinde çıkarı var.
Suriye'de barış Ayetullahlar için kötüdür.’ diyorlar. İsrail'in Colani’yi hedef
alarak hata yaptığını ileri sürüyorlar.”
Geçen günlerde İsrail’in Kanal 12 televizyonu da Ankara’nın
Tel Aviv’e bir mesaj gönderdiğini duyurmuştu. Bu mesajda, Suriye’de Rusların
İsrail’le yaptığına benzer bir koordinasyon mekanizmasının kurulmasının talep
edildiği iddia edilmişti. Kanal 12, haberinde şu ifadelere yer vermişti: “Türk
yetkililer İsrail'e bir mesaj göndererek Suriye’nin güneyinde daha önce
Rusların İsrail'le yaptığına benzer bir koordinasyon mekanizmasının kurulmasını
talep ettiler.” Uzmanlar ise Suriye’de İsrail ile kurulacak bir koordinasyon
mekanizmasının, “birbirimizin ayağına basmayalım” anlamına geleceğini
belirtiyor. Bu mekanizma ile iki ülke arasında askeri iletişim kanallarının
kurulması öngörülüyor. Böylece iki ordu sahada karşı karşıya geldiğinde, savaşa
evrilecek fiilerden kaçınılması bekleniyor. Ancak bu durumun, İsrail
askerlerinin Suriye’den çıkarılması ve işgalin önlenmesine karşı bir ataleti de
beraberinde getireceği belirtiliyor.
Diğer yandan Middle East Eye’dan Ragıp Soylu, önceki gün
“Türkiye Suriye'de İsrail ile çatışma istemiyor. İşte nedeni” başlıklı bir yazı
kaleme aldı. “Her ne kadar Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye-İsrail ilişkilerini
giderek zayıflatmış olsa da, Ankara'nın İsrail ile askeri bir çatışma
istediğine dair hiçbir belirti yok.” diyen Soylu, “Türkiye'nin Suriye'deki
İsrail ordusu ile çatışmasızlık mekanizması kurmak için ilk adımları attığı
bildiriliyor. Raporlar, Türk ve İsrail istihbarat teşkilatları arasında rutin
temaslara işaret ediyor.” bilgisini paylaştı. Soylu şöyle devam etti: “Buna ek
olarak, kaynaklarımın verdiği bilgiye göre Ankara, aralarında Ahmed Eş-Şera'nın
da bulunduğu HTŞ liderlerini, İsrail'le sükuneti savunan açıklamalar yapmaları
için teşvik etti. HTŞ'den bazı isimler İsrail ile bir çatışma arayışında
olmadıklarını kamuoyuna açıkladı.” Ayrıca Soylu, Dışişleri Bakanı Hakan
Fidan’ın, kimyasal silahların yanlış ellere geçebileceği yönündeki İsrail
endişelerini kabul ettiğini belirterek, “İsrail'in herhangi bir Heyet Tahrir El
Şam (HTŞ) hedefini vurmaktan kaçınması da dikkat çekicidir.” ifadelerini
kullandı.
Bölge haberleriyle tanınan Israel Radar adlı sosyal medya
hesabı ise, Türk kaynakların İsrail'in Suriye'nin yeni lideri Ahmed eş-Şera’ya
bir şans vermeyerek hata yaptığını söylediğini aktardı ve ekledi: “Kaynaklar,
İsrail-Türkiye koordinasyonunun Lübnan'da iyi işlediğini, İsrail Savunma
Kuvvetlerinin Türk tahliye operasyonları sırasında saldırılardan kaçındığını
söyledi. Bu işbirliğinin şimdi Suriye'de de devam etmesi gerektiği
belirtiliyor.”
Ankara’dan Tel Aviv’e gönderilen sıcak mesajlar, İsrail’de
de karşılık bulmaya başladı. Jerusalem Post gazetesi, geçen günlerde
yayımladığı bir makalede, “Tel Aviv'in jeopolitik stratejisi, bölgedeki düşman
güçlere karşı Kürtlerle ittifak kurmak olmalı” tezine karşı çıktı. Ankara'nın
“pragmatik” bir siyaset izlediğini belirten gazete, “Türkiye, özellikle mevcut
savaş sırasında İsrail'e karşı düşmanca bir tutum takınsa da ulusal çıkarları
İsrail'le bir işbirliğine gitmeyi gerektirdiğinde güvenlik konularında
pragmatizm göstermiştir.” ifadeleri kullanıldı. “Türkler için PKK, HAMAS'ın
İsrail için olduğu şeydir.” değerlendirilmesinin yapıldığı yazıda, şöyle
denildi: “Mevcut jeopolitik manzarada, İsrail'in kaybeden ata (PKK/PYD’ye)
bahis yapması akıllıca değildir. Bunun yerine, İsrail'in stratejisi gerçekçi
olmalıdır. İsrail, İran'ı bölgesel bir tehdit ve tarihi bir rakip olarak gören
Türkiye ile paylaştığı ortak çıkarları bulabilir. Günümüzde Batı ile Şer Ekseni
(İran-Rusya-Çin-Kuzey Kore) ve Küresel Güney arasındaki jeopolitik yarışta
Türkiye, Batı’ya biraz daha yakın durarak iki tarafı da kayırmaktadır.”
Yunan Pentapostagma gazetesi, dün “Türkiye artık hedefte -
İsrail Tartus'ta Türk radarlarını imha etti” başlığıyla bir haber yayınladı.
Türkiye’nin geçen günlerde yeni Suriye yönetimine deniz devriyeleri için botlar
ve gözetleme radarları gönderdiğini belirten gazete, son gönderilen ekipmanın
da İsrail jetleri tarafından vurulduğunu iddia etti. Pentapostagma haberinde şu
ifadeler yer aldı: “İsrail, Tartus'ta Colani’nin isyancıları tarafından teslim
alınan Türk teçhizatını imha etti. İsrailli bir haber sitesi, İsrail Hava
Kuvvetleri'nin, Türkiye'nin yeni Suriye Deniz Kuvvetleri’ni donatmak üzere
Tartus’ta Türk yanlısı teröristlere teslim ettiği gemileri ve gözetleme
radarlarını imha ettiğini doğruladı. Adı açıklanmayan bir kaynak, Suriye
topraklarındaki İsrail-Türk savaşını ortaya koyarak ‘İsrail, Türkiye'nin
Suriye'deki teröristlerini gelişmiş silahlarla donatmasına izin vermiyor.’
dedi.”
Türkiye’nin önümüzdeki dönemde Suriye’ye daha gelişmiş silah
ve radar sistemleri de göndermesi bekleniyor. Ancak bunların İsrail tarafından
hedef alınıp alınmayacağı ya da Türk hava savunma sistemlerinin İsrail
jetlerine karşı kullanılıp kullanılmayacağı yeni kurulacak koordinasyon
mekanizmasına bağlı. Daha önce Rusya, pek çok kez İsrail’in Suriye sahasındaki
İran güçlerine yönelik operasyonlarına askeri yanıt vermemekle eleştirilmişti.
Moskova’dan Tel Aviv’e yönelik sert açıklamalar gelse de, Suriye’deki Rus hava
savunma sistemlerinin İsrail jetlerine karşı kullanılmadığı iddia edilmişti.
Yeni Türkiye-İsrail mekanizmasında da benzer bir durumun yaşanıp yaşanmayacağı
soru işareti. Şam'a yakın kaynakların iddiasına göre, yeni Suriye yönetiminin
talebi üzerine Türkiye, gelişmiş Siper Hava Savunma Sistemi’ni Suriye'ye
konuşlandırmaya hazırlanıyor. Kaynaklar, Suriye'nin kendi hava savunma
yeteneklerini geliştirene kadar geçici bir çözüm olarak planlanan sistemin, ağ
merkezli yapısıyla hava sahasının korunmasında etkin bir rol oynayacağını
belirtiyor. Ancak İsrail jetleri Suriye hava sahasında yeni operasyonlar
düzenlediğinde, bu sistemlerin aktive edilip edilmeyeceği şimdilik
bilinmiyor/aydınlık