Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile ABD arasındaki askeri
işbirliği ivme kazandı. Amerikalı bir askeri heyet “savunma iyileştirmelerinin”
parçası olarak bu hafta Güney Kıbrıs'ta olacak. Rum Yönetimi Hükümet Sözcüsü
Konstantinos Letimbiotis, merkezi Almanya'da bulunan heyetin ABD ve diğer
ortaklarla birlikte çalışabilirliği artıracak altyapı projeleri konusunda bilgi
ve tavsiyelerde bulunacağını söyledi. Bu, son bir ay içerisinde ABD'nin, GKRY
ile askeri işbirliğini geliştirmek için attığı adımların sonuncusu oldu. Letimbiotis
salı günü basına yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Altyapının iyileştirilmesi, modern araçların tedariki ve
eğitime yapılan yatırımlar, etkili ve esnek bir savunma için ulusal
stratejimizin temel dayanaklarıdır.”
HAVA ÜSLERİ GÜÇLENDİRİLECEK
Değerlendirme Ada’nın batı kesiminde yer alan Baf kentindeki
bir askeri üste yapılacak. Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak, Reuters'a
yaptığı açıklamada, üste yapılacak incelemeye ihtiyaç duyulması halinde
“bölgeden geniş çaplı tahliye operasyonlarına olanak sağlamak için” hava
üssündeki iniş tesislerinin iyileştirilmesinin de dahil olduğunu söyledi.
SİLAH SATIŞI ONAYLANDI
Emekli ABD Başkanı Joe Biden, görevin süresinin son
günlerinde Rum Yönetimi’nin Washington'dan askeri teçhizat satın almasına izin
veren bir yönerge yayınladı. Biden'ın açıklamasında “Kıbrıs'a savunma
malzemeleri ve savunma hizmetleri sağlanmasının ABD'nin güvenliğini
güçlendireceği ve dünya barışına katkıda bulunacağı kanaatindeyim."
ifadelerine yer verildi.
ABD'nin GKRY Büyükelçisi Julie Davis Fisher ise söz konusu
yönergenin "Doğu Akdeniz'de ilişkilerin derinleştirilmesi, güvenlik
işbirliğinin artırılması ve istikrarın teşvik edilmesi yönünde önemli bir
adım." olduğunu savundu.
ANKARA KINADI
Kararın hemen ardından Türk Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin
Güney Kıbrıs'a yönelik askeri eğitim ve silah satışı için uygun olma kararı
kınandı. 16 Ocak'ta yayımlanan açıklama şu şekilde devam ediyor:
“Ada’daki silahlanma faaliyetlerini artıracak bu kararı
vahim bir hata olarak değerlendiriyoruz. Bölgemizin son derece hassas bir
dönemden geçtiği göz önünde bulundurulduğunda, ilgili tüm tarafların kışkırtıcı
adımlardan kaçınması ve sağduyulu hareket etmesi gerekmektedir.”
Bakanlık, “Anavatan ve Garantör devlet Türkiye olarak,
KKTC’nin savunma ve caydırıcılık kabiliyetlerini artırmak amacıyla atacağı
adımları desteklemeyi sürdüreceğiz.” vurgusunu yaparken, aynı zamanda yeni
Trump yönetiminin bu karardan geri dönmesi çağrısında bulundu. Pazartesi göreve
başlayan Trump yönetiminden desteğin süreceğine veya kesileceğine dair herhangi
bir işaret henüz gelmedi.
NATO KESİMİ
Rum Yönetimi ayrıca Ada’da devasa ve bir o kadar da kötü
şöhretli iki İngiliz üssüne ev sahipliği yapıyor. Gerek Ağrotur gerekse
Dikelya, 7 Ekim 2023'ten beri Gazze, Lübnan, Yemen ve İran'a karşı yürütülen
saldırılarda İsrail için destek ve lojistik merkezleri haline geldi. 9 Ocak'ta
İsrail Cumhurbaşkanı İzak Herzog, “Katil evine dön!” sloganları arasında
GKRY'yi ziyaret etmişti. İsrail basını, Herzog ile Rum mevkidaşı Nikos
Hristodulidis arasında yapılan görüşmede, Tel Aviv'in Türkiye'nin Suriye
içindeki askeri varlığı ve nüfuzundan duyduğu endişenin ele alındığını
yazmıştı.
PKK'nın elebaşlarından Duran Kalkan da ekim ayında İsrail'in
Lübnan'a yönelik kara işgalinin başladığı günlerde, “Dananın kuyruğu Kıbrıs'ta
kopacak. Bu savaşın merkezi Türkiye'dir.” demişti.
Tatbikat programına yerleştirildi
12 Aralık 2024'te ABD Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası
(NDAA)'nda yapılan değişiklikle GKRY, ilk kez Pentagon’un Doğu Avrupa'ya
yönelik askeri eğitim programlarına katılmaya uygun ülkeler listesine dahil
edilmişti.
Değişiklik uyarınca Rum Milli Muhafız Ordusu, 2027 yılına
kadar çok taraflı tatbikatlara katılabilecek ve Güney Kıbrıs'ın diğer Doğu
Avrupa ülkeleriyle birlikte ABD liderliğindeki askeri eğitim tatbikatlarında
yer almasına olanak sağlanacak.
'STRATEJİK DÖNÜM NOKTASI'
Hükümet Sözcüsü Konstantinos Letimbiotis, kararı “stratejik
bir dönüm noktası” olarak nitelendirerek bunun “ABD'nin Kıbrıs Cumhuriyeti'ne
verdiği artan jeopolitik ve askeri önemin altını çizdiğini” söylemişti.
Letimbiotis, Rum Yönetimi’nin, Doğu Avrupa ülkeleriyle
birlikte “ABD himayesindeki çok taraflı askeri eğitim programlarına katılan
NATO ve Barış İçin Ortaklık (CPE) programında yer almayan tek devlet olmasıyla”
övünmüştü. Rum Sözcü, “Bu adım, ABD'nin Kıbrıs'ın Doğu Akdeniz'deki kritik
stratejik rolünü tanıdığının altını çiziyor.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Rubin de Kıbrıs’ı işaret etti
Pentagon'un psikolojik savaş elemanı Rubin önceki gün,
“Kıbrıs'ın CYCLOPS'u Trump Çağı İçin Mükemmel Bir Ortaklık Eğitim Merkezi”
başlıklı bir makale yayınladı. Rubin, makalesinde, 2020 yılında ABD ile Güney
Kıbrıs’ın “CYCLOPS” adlı bir güvenlik eğitim merkezini kurmak için anlaşma
yaptığını anlattı.
Güney Kıbrıs’ın “Amerika’yı yeniden güvenli ve büyük kılacak
önemli bir ortak” olduğunu belirten Rubin, makalede şu ifadeleri kullandı:
“CYCLOPS'un Kıbrıs'ta kurulması stratejik bir tercih olarak
değerlendiriliyor. Kıbrıs'ın küçük bir ada olması, eğitim için gelenlerin vize
ihlali yapma veya sığınma talebinde bulunma riskini azaltıyor. Ayrıca,
Kıbrıs'ın İsrail ile olan güvenlik işbirliği, bölgesel güvenliğe katkı
sağlıyor. Merkezin finansmanı ABD ve Avrupa Birliği tarafından sağlanıyor.
CYCLOPS'un yıllık yaklaşık 2 milyon dolarlık bir bütçe ile desteklenmesi,
kaçakçılık ve terörizmle mücadelede önemli bir araç olarak görülüyor. Bu
yatırım, hem Avrupa hem de Orta Doğu'da güvenliğin artırılmasına katkı sağlarken,
ABD'nin proaktif güvenlik politikalarının bir parçası olarak önem kazanıyor.”
PROAKTİF ABD
Rubin CYCLOPS’un finansı için şu önerilerde bulunuyor:
“Programları finanse etmek için yıllık 2 milyon dolarlık bir
sübvansiyon - mevcut Dışişleri Bakanlığı veya Savunma Bakanlığı bütçelerinden
kolayca yeniden tahsis edilebilir - ABD'nin kendi limanlarından birinde meydana
gelen bir terör olayının yol açtığı milyarlarca dolarlık zararı önlemesine
yardımcı olabilir. ABD, proaktif olduğu zaman en güçlü durumdadır. Kıbrıs bunu
yapmasına olanak sağlamaktadır. Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Mike Pompeo'nun
başlattığı görevi devralmalı ve Antony Blinken devam etmeli. CYCLOPS,
Amerika'yı yeniden güvenli ve büyük kılacak önemli bir ortaklıktır.”/aydınlık