Soykırımcı İsrail'le Hamas arasında Ocak ayında varılan ateşkes, İsrail'in ikinci aşamayı uygulama sözünden dönmesiyle Mart ortasında çöktü.

Ateşkese yönelik görüşmeler devam ederken Beyaz Saray, ABD tarafından hazırlanan ateşkes planının İsrail tarafından onaylandığını ve planın Hamas'a sunulduğunu açıkladı.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, "Özel Temsilci Steve Witkoff ve Başkan’ın (Donald Trump), Hamas’a, İsrail'in de destekleyip onayladığı bir ateşkes önerisini sunduğunu teyit edebilirim. Bu öneri Hamas'a gönderilmeden önce İsrail tarafından onaylandı. Bu konudaki görüşmelerin devam ettiğini de teyit edebilirim" diye konuştu.

Gazze’de ateşkesin sağlanmasını ve tüm esirlerin evlerine dönmesini umduklarını belirten Leavitt, Hamas’ın öneriyi kabul edip etmediği ile ilgili bir soruya, "Açıkçası bilgim dahilinde değil. Eğer bu olur ve ateşkes yürürlüğe girerse, bunu benden, Başkan'dan veya Witkoff’tan duyarsınız" diye yanıt verdi.

Öte yandan Suudi Arabistan'ın Al Arabiya televizyonu, ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un sunduğu son "geçici ateşkes" teklifinin maddelerine ulaştığını iddia etti.

Metinde, "kalıcı ateşkes" için müzakerelerin "geçici ateşkes" süresince devam edeceği belirtilmesine karşın savaşın bitirilmesi ve "ateşkesin kalıcı hale getirilmesi" konusunda bir garanti verilmemesi dikkati çekti.

Metinde, ateşkesin 60 gün boyunca uygulanması, esirlerin serbest bırakılması, Gazze'ye insani yardım akışının başlaması, İsrail ordusunun saldırılarını durdurması ve yeniden konuşlanmasına ilişkin maddeler yer aldı.

Al Arabiya'nın haberine göre, söz konusu teklifin maddeleri şu şekilde:

1. Ateşkes süresi: Ateşkes 60 gün süreyle uygulanacak. ABD Başkanı Donald Trump, İsrail'in bu süreye uyacağını garanti edecek.

2. Esirlerin serbest bırakılması: İsrailli 58 esirden, 10 canlı ve 18 ölmüş İsrailli esir 2 aşamada serbest bırakılacak. Birinci gün, canlı 5 ve ölü 9 esir teslim edilecek. Kalan 5 canlı ve 9 ölü ise 7'nci gün serbest bırakılacak.

3. İnsani yardım erişimi: Hamas'ın ateşkesi kabul etmesinin hemen ardından Gazze'ye insani yardım akışı başlayacak. Sivillere yönelik tüm yardım taahhütleri ateşkes boyunca yerine getirilecek, Birleşmiş Milletler (BM) ve Kızılay gibi yerleşik kanallar aracılığıyla ulaştırılacak.

4. İsrail askeri saldırıları durdurulacak: İsrail, anlaşma yürürlüğe girdiğinde Gazze'deki tüm saldırıları durduracak. Gazze üzerindeki askeri ve gözetleme uçuşlarına günde 10 saat ara verilecek, bu süre esir değişimi günlerinde 12 saate çıkarılacak.

5. İsrail ordusu yeniden konuşlanacak:

a) 1. gün: İlk grup esirlerin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu, insani yardım planları ve önceden kararlaştırılmış haritalar doğrultusunda Gazze'nin kuzeyinde ve Netzarim Koridoru'nda yeniden konumlanacak.

b) 7. gün: İkinci grubun (esirlerin) serbest bırakılmasının ardından Gazze'nin güneyinde benzer bir yeniden konuşlanma gerçekleşecek.

c) Nihai Sınırlar: Teknik ekipler görüşerek yeniden konuşlanma bölgelerine son şeklini verecek.

6. Kalıcı ateşkes görüşmelerinin başlaması:

Görüşmeler ilk gün garantör arabulucuların gözetiminde başlayacak ve aşağıdaki konular ele alınacak:

a) Filistinli tutuklular karşılığında kalan esirlerin serbest bırakılması için şartlar.

b) Gazze'deki İsrail askerlerinin geri çekilmesi ve uzun vadeli güvenlik düzenlemeleri.

c) Gazze'de çatışma sonrası yönetim ve düzenlemelere ilişkin öneriler.

d) Kalıcı ateşkesin resmi olarak ilan edilmesi.

7.⁠ ⁠Başkanlık taahhüdü: Başkan (Trump), anlaşmaya tam olarak bağlı ve 60 günlük sürede yapılacak başarılı müzakerelerin kalıcı bir çözüme yol açmasını bekliyor.

8.⁠ ⁠Filistinli esirlerin serbest bırakılması: Gazze'de tutulan İsrailli 10 sağ esirin serbest bırakılması karşılığında İsrail, müebbet hapis cezası almış 125 Filistinli esir ve 7 Ekim 2023 sonrasında Gazze'de alıkonulan bin 111 kişiyi serbest bırakacak.

Ayrıca, 18 İsrailli esirin cenazesine karşılık İsrail, Gazze'den 180 Filistinlinin naaşını teslim edecek. Söz konusu takaslar, ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk ve onu izleyen 7'nci gün iki seferde gerçekleştirilecek, törensiz yapılacak.

9.⁠ ⁠Bilgi paylaşımı ve kalan esirler:

a) Hamas, 10. gün kalan tüm esirlerin durumu hakkında ayrıntılı bilgi verecek, sağlık durumu veya ölüm teyitlerini sağlayacak.

b) Buna karşılık İsrail, 7 Ekim'den bu yana alıkonulan Gazzeli esirlere ve gözaltında ölen Filistinlilere dair bilgileri paylaşacak.

c) Hamas, ateşkes boyunca esirlerin güvenliğini ve sağlık durumlarını garanti edecek.

10. Eğer 60 gün içinde kalıcı bir ateşkes üzerinde anlaşmaya varılırsa, hayatta olan İsrailli esirler serbest bırakılacak ve yaşamını yitirmiş tüm esirlerin cenazesi teslim edilecek.

Aksi halde, yapıcı müzakereler devam ettiği sürece, tarafların karşılıklı mutabakatı ile ateşkes süresi uzatılabilecek.

11. ABD, Mısır ve Katar, 60 gün boyunca ve muhtemel uzatmada ateşkesi sağlamak üzere garantör olarak görev alacak.

12. Bu ülkeler, kalıcı ateşkes anlaşmasına yönelik ciddi müzakerelerin sürdürülmesini denetleyecek ve gerekli düzenlemelerin tamamlanmasına yardımcı olacak.

13. ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff, sahada yürütülecek müzakerelere liderlik edecek ve anlaşmayı sonuçlandıracak.