T24’ün haberine göre Avustralya, Fransız tasarımlı denizaltı
anlaşmasını iptal ederek ABD ve İngiltere ile 40 milyar dolarlık yeni bir
anlaşmaya varmıştı. Bu kararın ardından Fransa, Washington ve Canberra
Büyükelçilerini 'istişare için' geri çağırdı.
Dışişleri Bakanlığı Jean-Yves Le Drian tarafından yapılan
basın açıklamasında, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un talimatıyla Fransa'nın
Washington ve Canberra Büyükelçilerini istişare amacıyla acilen geri çağırma
kararı aldıkları belirtildi.
Bu istisnai kararın 15 Eylül'de Avustralya ve ABD tarafından
yapılan açıklamaların ciddiyetinden kaynaklandığı vurgulanan açıklamada,
"Avustralya'nın Fransa ile 2016'dan bu yana sürdürdüğü okyanus sınıfı
denizaltı projesinin terk edilmesi ve ABD ile nükleer enerjili denizaltılara
dair iş birliğini hedefleyen yeni bir ortaklık kurulduğu duyurusu, müttefik ve
ortaklar arasında kabul edilemez bir tutumdur. Bunun sonuçları ittifaklarımıza,
ortaklıklarımıza ve Hint-Pasifik bölgesinin Avrupa için önemine dair
anlayışımızı etkileyecektir" ifadelerine yer verildi.
ABD Başkanı Joe Biden, Britanya Başbakanı Boris Johnson ve
Avustralya Başbakanı Scott Morrison ile 16 Eylül'de düzenlediği çevrim içi
basın toplantısında, AUKUS adı altında yeni bir güvenlik iş birliği kurulduğunu
ve bu kapsamda ABD ve İngiltere'nin Avustralya ile nükleer enerjili denizaltı
teknolojisini paylaşacağını duyurmuştu.
AUKUS anlaşmasının devreye girmesiyle Avustralya, 2015'ten
beri Fransa ile yürüttüğü, maliyeti başlangıçta 43 milyar dolar olarak
açıklanan, daha sonra 90 milyar dolara yükseltilen ve ülkede tartışmalara yol
açan Taarruz Denizaltı Programı'nı durdurduğunu duyurmuştu.
Bu duruma tepki gösteren Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves
Le Drian ile Savunma Bakanı Florence Parly, Avustralya hükümetinin Fransa ile
denizaltı programını durdurmasının ve ABD ile nükleer denizaltı inşa etme
konusunda anlaşma kararının iş birliği ruhuna aykırı olduğunu açıklamıştı.