Kendini Yiyen Canavar

GİRİŞ: 25.01.2025 08:22      GÜNCELLEME: 25.01.2025 08:22
Rasthaber -  ABD’nİn 47. Başkanı Donald Trump’ın neyin peşinde olduğunu nasıl anlayabiliriz? Trump öngörülemez mi? Trump, yemin ettiği gün imzaladığı 2 kararname arasında Kanada ve Meksika’ya uygulanan gümrük vergisinin yüzde 25’e kadar yükseltilmesi kararı vardı.

Trump, Kanada ile ABD arasındaki suni sınırı kaldırıp Kanada’yı 51. eyaletimiz yapalım dedi. Başbakanları da valimiz olsun diye de ekledi.

En çok dillendirilen Trump uygulamalarından biri de Çin’e uygulanacak olan gümrük vergilerindeki artış.

Şimdi tabloya bakalım.

2024 rakamları daha kesinleşmediği için 2023 rakamlarını tablolaştırdım.

En üst 2 satır ABD 2023 yılı dış ticaret rakamları ve ABD’nin o yıl oluşan dış ticaret açığı. Bir sonraki satır ABD’nin bütçe açığı.

Ondan sonraki tablo da ABD’nin en çok ticaret açığı verdiği 8 ülke.

Anlatıma şöyle başlayalım; ABD 1971 yılında bir karar verdi. Artık karşılıksız olarak dolar basacaktı. 1 ons altın = 35 dolar eşitliği tarihe karışmıştı.

Bu kararın devamı olarak artık ABD yapabildiği kadar ithalat yapmalıydı. Ne kadar fazla ithalat yaparsa refah o kadar fazla olurdu. Nedeni ise çok basit. Dolar basma makinası kendisindeydi. Bütün dünya kendi parasını ticaret ve ödeme aracı olarak kullanıyordu. Her yaptığı ithalat bedava refahtı.

Sadece yapması gereken dolara karşı oluşacak herhangi bir tehdidi yok edecek silahlı kuvvetlerin beslenmesi idi. Saddam, Kaddafi bunun için katledildiler. New York’ta müthiş bir finansal sistem kuruldu.

Dünyanın neredeyse tüm ticaret ödemeleri buradan geçiyordu.

ABD bedavaya bastığı paralarla ithalatını çılgın şekilde arttırırken, başka yerlerde bir şeyler değişiyordu.

ABD, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra dünyadaki üretimin yüzde 50’sine sahipken 2000’lerde bu üstünlük önce Japonya ve Almanya’ya daha sonra Çin’e geçti. Üretimde üstünlük beraberinde siyasi üstünlüğü de getiriyordu.

Dolar üstünlüğünün devamı askeri harcamaların da müthiş şekilde beslenmesini getiriyordu.

İşte bu tabloya şimdi tekrar bakmaya başlayalım.

ABD her yıl bütçe açığı vermeye başladı. Vergi gelirleri, giderleri karşılamıyordu. Bütçe açığını kapatmak için gelir gerekiyordu. Yani vergi toplamak için üretimi artırmaları ya da ithalat yaptıkları ülkelerden yapılan ithalat üzerinden gümrük vergisi almaları gerekiyordu.

Bu en akla yatkın çözümdü.

Tabloda en büyük ticaret açığı verilen ülkeler, önce Çin 336 milyar dolar. Sonra Meksika 187 milyar dolar ve Kanada 163 milyar dolar ile geliyordu. Diğer ülkelerde topun ağzında olan ülkeler.

 Bunun için Trump gelir gelmez Meksika ve Kanada’ya vergiyi artırdı. Çin sırada, sonra Almanya, Japonya, Vietnam ve diğerleri.

İşte Trump’ın ne yapacağı.

İthalat devam edecekse, gümrük vergisi alacak. İthalat pahalı gelirse içeride üretim teşvik edilecek.

İlk akla gelen, yüksek ithalat maliyeti aynı zamanda mal maliyetinin de yükselmesi ve enflasyon anlamına gelir.

Bir başka gelişme, dikkat edilirse Çin hariç listede bulunan tüm ülkeler Atlantik sistemi içinde ya da etrafında. ABD bu ülkelerin ekonomisine darbe vuracak. Buna Atlantik sistemi kendi kendini yiyen bir canavara dönüşüyor diyebiliriz. Bu uygulamaların daha bir çok yan etkisi olacak.

Sonuç aslında şudur: ABD ve Atlantik sistemi artık döndürülemez hale gelmiştir. Trump da sistemi kurtaramayacak.

Mazlum ülkeler emperyalist çemberi kıracaklar/aydınlık

YORUMLAR

REKLAM

İLGİLİ BAŞLIKLAR

REKLAM