Maskara ve Alay Etmek

GİRİŞ: 21.01.2025 12:27      GÜNCELLEME: 21.01.2025 12:27
Rasthaber -  “Ey müminler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın. Belki de onlar, kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar. Belki onlar kendilerinden daha iyidirler. Kendi kendinizi ayıplamayın, birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın. İmandan sonra fasıklık ne kötü bir isimdir! Kim de tövbe etmezse işte onlar zalimlerdir.” Hucurat, 11

Alay etmek görünürde bir günah olarak görülse de gerçekte ve batınında birkaç günahı barındırmaktadır. Maskara etmenin içinde tahkir etme, ayıpların aşikâr edilmesi, ihtilaf yaratmak, gıybet, nefret, fitne, tahrik, intikamcılık ve başkalarını taan etmek gibi günahlar gizlidir. Alay etmenin kökleri:

1 – Alay, kimi zaman zenginlikten kaynaklanır. Kur’an şöyle buyurur: “Mal toplayıp onu tekrar tekrar sayan, insanları arkadan çekiştirip, kaş göz hareketleriyle alay edenlerin (hümeze ve lümezenin) vay haline!” 1

2 – Kimi zaman alay etmenin kökü, ilim ve sahip olunan kariyerdir. Kur’an bu hususta da şöyle buyurur: “Peygamberleri onlara belgelerle gelince, kendilerinde olan bilgiden gururlandılar da, alaya aldıkları şey kendilerini sarıverdi.” 2

3 – Kimi zaman da alay etmenin nedeni kuvvetli ve güzel bir bedene sahip olmaktır: “Âd kavmi ise yeryüzünde haksız olarak büyüklük taslamış, ‘Bizden daha güçlü kim var?’ demişlerdi.” 3

4 – Başkalarıyla alay etmenin bir nedeni de, bazı kimselerin özelliklerini insanların diline düşürmektir. Kâfirler, peygamberlerin getirdikleri dine uyan fakir kimseleri tahkir ediyorlar ve onlara şöyle sesleniyorlardı: “…Bizden, basit görüşle hareket eden alt tabakamızdan başkasının sana uyduğunu görmüyoruz...” 4

5 – Bazen de başkalarını eğlendirmek ve güldürmek için de birileri alay konusu olabilir.

6 – Kimi zaman da mal ve makama olan tamahtan ötürü, birileri alay konusu yapılarak eleştirilir. Bir grup, Hz. Peygamber’i (s.a.a) zekât konusunda ayıplıyordu. Kur’an bu hususta şöyle buyurdu. “Onlardan sadakaların (taksimi) hususunda seni ayıplayanlar da vardır. Sadakalardan onlara da (bir pay) verilirse razı olurlar, şayet onlara sadakalardan verilmezse hemen kızarlar.” 5

7 – Alay etmenin bir nedeni de cehalet ve bilgisizliktir. “Mûsâ kavmine: ‘Allah size bir sığır kesmenizi emrediyor’ dedi. Onlar: ‘Sen bizi alay konusu haline mi getireceksin?’ dediler. O da: ‘Cahillerden olmaktan Allah’a sığınırım’ demişti” 6 Yani, alay etmek cehaletten kaynaklanır ve ben de cahil değilim diye cevap vermiştir… Hz. Peygamber’in (s.a.a) yaptığı mübarek işlerden biri de insanların ve bölgelerin çirkin isimlerini değiştirmek olmuştur. 7 Çünkü kötü isim, alay ve tahkir edilme nedenidir. Hz. Ali (a.s)’ın ağabeyi olan Akil, Muaviye’nin yanına vardığında, Muaviye Akil’i tahkir etme amacıyla şöyle seslendi: ‘Allah’ın lanetlediği kimsesi amcası olan kişiye selam olsun’ ve ‘Ebi Leheb’in elleri kurusun’ ayetini okudu. Akil ise kendisine şöyle cevap verdi: ‘Allah’ın lanetlediği kimse halası olan kişiye selam olsun.’ (Ebu Leheb’in karısı, Muaviye’nin halasının kızı idi.) 8

--------------------------------------------

1 Hümeze, 1 – 2

2 Mümin, 83

3 Fussilet, 15

4 Hud, 27

5 Tevbe, 58

6 Bakara, 67

7 Usdu’l Ğabe, c.3, s.76 ve c.4, s.362

8 Biharu’l Envar, c.42, s.112, el-Ğarat, c.2, s.38

YORUMLAR

REKLAM

İLGİLİ BAŞLIKLAR

REKLAM