TÜRK-İŞ’in verilerine göre; Ankara’da yaşayan 4 kişilik bir
ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde
2,90 oranında gerçekleşti. Altı aylık değişim oranı yüzde 37,41 oldu. Son on
iki ay itibarıyla değişim oranı ise yüzde 48,72 olarak hesaplandı. Yıllık
ortalama artış yüzde 71,23 oldu.
TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan
derlenen fiyatlara göre, gıda ürünlerinde eylül ayında harcama gruplarındaki
değişimlere ilişkin şu değerlendirmeler yapıldı:
“Süt, yoğurt, peynir grubunda geçtiğimiz aya göre bir fiyat
değişikliği tespit edilmedi. Rekabet gereği fiyatlar kontrollü olarak değişse
de ortalama olarak aynı kaldığı
gözlemlendi. Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, ürünlerinin bulunduğu
grupta; et fiyatları bu ay tavuk ürünleri dışında ‘kısmen de olsa’ azaldı. Dana
etinin kilogram fiyatında 26 TL, kuzu
etinin kilogram fiyatında ise 12 TL azalış olduğu tespit edildi. Tavuk etinin fiyatı sabit kaldı.
“Balık çeşitlerinin kg fiyatları 150 - 450 TL arasında
değişiklik gösteriyor”
Avlanma yasağının sona ermesiyle birlikte balık ürünleri
çeşitlendi. Palamut, hamsi, levrek, çupra gibi tezgâhlarda yaygın bulunan balık
çeşitlerinin kilogram fiyatları 150 TL ile
450 TL arasında değişiklik göstermektedir. Genellikle okulların açılmasıyla
artan yumurta fiyatları bu yıl da artış gösterdi. Kuru baklagiller grubunda
nohut ve kırmızı mercimeğin kilogram fiyatlarında 2-3 liralık bir artış tespit
edilirken diğer ürünlerin fiyatları sabit kaldı.
“Sebze fiyatlarında ortalama 10 TL’lik artış tespit
edildi”
Taze sebze-meyve grubunda; taze meyve-sebze fiyatları bu ay
mutfağa olumsuz yansıdı. Hesaplamada her zaman olduğu gibi gıda harcaması
içinde günlük kullanımı yaygın olan mevsim ürünleri esas alındı. Her ay
dikkatle takip edilen patates ve kuru soğan fiyatında bu ay bir değişiklik
tespit edilmedi. Meyve fiyatlarında ortalamada 3 TL’lik bir artış tespit
edilirken sebze fiyatlarında da ortalamada 10 TL’lik artış tespit edildi.
Ortalama sebze (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık vb. salata
yeşillikleri dâhil değil) kg fiyatı 37,50 TL, ortalama meyve kg fiyatı 63,43 TL
oldu.
“Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 46,16 lira”
Hesaplamada -bu ay- 21’i sebze ve 11’i meyve olmak üzere
toplam 32 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg
fiyatı 1,56 TL artış göstererek 46,16 TL olarak tespit edildi (ana yemekleri
tamamlayan maydanoz, kıvırcık gibi salata yeşillikleri bu hesaplamada “Ortalama
Meyve[1]Sebze Fiyatı” na dâhil
edilmektedir).
“Pirinç, bulgur, makarna ve irmiğin fiyatında değişiklik
yok”
Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta en son mayıs ayında gelen zam ile birlikte Ankara’da 200 gramı 10 TL olan ekmeğin fiyatında bu ay değişiklik görülmedi. Diğer ürünlerden pirinç, bulgur, makarna ve irmiğin fiyatında da değişiklik görülmedi. Un fiyatında bazı marketlerde ürün bazlı fiyat artışları tespit edildi fakat ortalamada un fiyatları da sabit kaldı.
“Ayçiçek yağının kilogram fiyatı 5 TL arttı”
Temel yağ ürünlerinin bulunduğu grupta; ayçiçek yağının
kilogram fiyatında 5 TL’lik artış tespit edildi. Diğer ürünlerden zeytinyağı,
tereyağı ve margarin fiyatı sabit kaldı. Yeşil zeytin kilogram fiyatında 7
TL’lik artış tespit edilirken siyah zeytinin kilogram fiyatı ise 4 TL düştü.
Yağlı tohum ürünlerinden sadece fındık fiyatında artış tespit edildi.
“Baharat ürünleri geçen ay olduğu gibi bu ay da artış
gösterdi”
Son grup içinde yer alan diğer gıda maddelerinden; baharat
ürünleri (kimyon, nane, karabiber vb.) geçen ay olduğu gibi bu ay da artış
gösterdi. Çay fiyatlarında marketler arası değişkenlik dikkat çekti fakat
ortalamayı etkileyen bir değişiklik tespit edilmedi. Ihlamurda yeni mahsulün
gelmesiyle birlikte ciddi bir fiyat artışı gerçekleşti. Diğer ürünlerden
pekmezin fiyatında 3 TL’lik bir artış tespit edildi. Geçen ay kısmi miktarda
artış gösteren bal ve şekerin fiyatı sabit kaldı. Fakat reçel fiyatı düştü. Tuz
ve salça fiyatları geçen ay olduğu gibi bu ay da sabit kaldı.”