Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) verilerine göre; Türkiye
2022’den itibaren normalleşme sağlanan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İsrail
ve Suudi Arabistan’la ihracatını artırdı. Normalleşme süreci halen devam eden
Mısır’la da az da olsa bir artış var.
BAE’de yüzde 20’lik artış
BAE ile Ağustos 2021’de BAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Tahnun
bin Zayed el-Nahyan’ın, Kasım 2021’de ise BAE’nin fiili lideri Abu Dabi Veliaht
Prensi Muhammed bin Zayed el Nahyan’ın Ankara ziyaretleri ilişkilerde yeni
dönemin başlangıcı oldu. İki ülke arasında halihazırda kesilmeyen ticaret bu
süreçten sonra da devam etti ancak ihracatta çok büyük bir artış kaydedilmedi.
Verilere göre Türkiye’nin BAE’ye ihracatı ilişkilerin
normalleştiği 2021 Kasım’da 514 milyon dolarken Kasım 2022’de yüzde 21.5
düşüşle 403 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Burada bir düşüş olsa da 1
Ocak – 30 Kasım 2021 döneminde 2 milyar 699 milyon dolar olan ihracat 1 Ocak –
30 Kasım 2022 döneminde yüzde 20.4 artarak 3 milyar 251 milyon dolar seviyesine
çıktı. Bu da normalleşmenin yıllık bazda olumlu bir yansıması olduğunu
gösteriyor.
İsrail’de artış bekleniyor
2021 Kasım ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın
Üsküdar'daki konutunun görsellerini çektikleri gerekçesiyle tutuklanan İsrailli
Mody ve Natali Oknin’in serbest bırakılması Ankara-Tel Aviv arasında üst
düzeyden yeniden iletişim kurulmasına vesile olmuştu.
İlk önce İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan telefon görüşmesi gerçekleştirmiş daha sonra da
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile İsrail Başbakanı Bennett’in telefonda konuşmuştu. Bu
görüşme, son 8 yılda İsrail ve Türkiye liderleri arasında gerçekleşen ilk temas
olarak kayıtlara geçmişti. İlişkiler ilerletilerek Ağustos 2022’de de
karşılıklı büyükelçilerin atanması kararı alındı.
Bu tabloda yine Türkiye’nin İsrail’e ihracatında 2021 Kasım
ayına bakıldığında 591 milyon dolarken Kasım 2022’de yüzde 8.9 düşüşle 539
milyon dolar aylık ihracat rakamı oldu.
Ancak 1 Ocak – 30 Kasım 2021 döneminde 5 milyar 460 milyon
dolar olan ihracat 1 Ocak – 30 Kasım 2022 döneminde yüzde 11.9 artarak 6 milyar
111 milyon dolar seviyesine çıktı.
Ancak iki ülke arasındaki temasların artması ve yeni
anlaşmaların imzalanmasıyla ihracatta da daha fazla artış bekleniyor.
Suudi Arabistan’da boykot kalktı ihracat arttı
BAE ve İsrail’in aksine Suudi Arabistan’a yapılan ihracatta
ise hızlı bir artış oldu. Özellikle gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin ardından
bozulan ilişkilerle Suudi Arabistan’ın Türk ürünlerine boykot uygulaması
ihracata büyük darbe vurmuştu.
Suudi Arabistan’a gerçekleştirilen ihracatın değeri az olsa
da hızlı artışın devam edeceği öngörülüyor.
Rakamlara bakıldığında 2021 Kasım’da Suudi Arabistan’a
ihracat sadece 7 milyon dolarken Kasım 2022’de yüzde 2.469 artışla 180 milyon
dolar seviyesine çıktı. Öte yandan 1 Ocak – 30 Kasım 2021 döneminde 169 milyon
dolar olan ihracat 1 Ocak – 30 Kasım 2022 döneminde yüzde 338 artarak 741
milyon dolar seviyesine ulaştı. İhracatın yıl sonunu 1 milyar seviyesinde bir
rakamda kapatması bekleniyor.
Ermenistan listede yer almıyor
Mısır’la da normalleşme süreci yavaş devam etse ihracatın
stabil bir seviyede devam ettiği görülüyor. 1 Ocak – 30 Kasım 2021 döneminde 3
milyar 457 milyon dolar olan ihracat 1 Ocak – 30 Kasım 2022 döneminde yüzde 3.6
artarak 3 milyar 581 milyon dolar seviyesine çıktı.
Türkiye’nin normalleşme sürecinde olduğu bir diğer ülke
Ermenistan’a ihracat ise hem sınırların kapalı olması hem de bu ülkeye doğrudan
ihracat yapılmaması sebebiyle listede yer almadı./sputnik