Birleşmiş Milletler (BM) 77. Genel Kurul Toplantıları için
New York'ta bulunan Çavuşoğlu, Türkevi binasında BM Arabuluculuk Dostlar
Grubu'nun 12. Bakanlar Toplantısı'na eş başkanlık etti.
Çavuşoğlu, grubun 3 yıl aranın ardından ilk kez yüz yüze
geldiğini ve bu süreçte hem çatışmaların arttığını hem de bu çatışmaların
nedenlerinin değişiklik gösterdiğini belirterek, "Örneğin; iklim
değişikliği yoksulluğu, yoksulluk göçü, düzensiz göç yabancı düşmanlığı ve
radikalizmi tetikleyebilir. Dolayısıyla ortada korkunç bir döngü var"
ifadesini kullandı.
'Kovid-19, Ukrayna-Rusya savaşı, ekonomik zorluklar, enerji
ve gıda krizi gibi konuların küresel çapta ek stres' yarattığını kaydeden
Çavuşoğlu, "Rusya'nın kısmi seferberlik kararı ve Luhansk, Donetsk, Herson
ve Zaporijia'daki referandum duyurusu, durumun ciddiyetini gösteriyor"
diye konuştu.
'Savaşı reddederken, insani krizin derinleşmesini
engellemeye çalışıyoruz'
Çatışmaların yapısındaki değişiklikler ışığında diplomasi ve
arabuluculuk alanında daha proaktif yaklaşımlara ihtiyaç duyulduğuna işaret
eden Çavuşoğlu, "Bu nedenle bugünkü toplantımızın temasını 'Arabuluculuk
Yoluyla İnsani Krizlerin Önlenmesi' olarak belirledik. Ukrayna ve Rusya ile
temaslarımızda yapmaya çalıştığımız da buydu. İlkelerimizi korurken ve savaşı
reddederken, insani krizin derinleşmesini engellemeye çalışıyoruz"
değerlendirmesinde bulundu.
'Hala diplomasi ve diyalog tek çıkış yolu'
Çavuşoğlu, savaşın ilk günlerinde çözüme daha yakın
olduklarını ve İstanbul'da mart ayında yapılan toplantıda, tarafların bazı
metin paylaşımında bulunduğuna dikkati çekerek, "Şimdi sahada farklı
gerçeklikler var. Savaş uzadıkça, net ve kabul edilebilir bir çözüme ulaşmak o
denli zorlaşıyor. Hala diplomasi ve diyalog tek çıkış yolu" ifadesini
kullandı.
Türkiye'nin savaşın başındaki çabaları dolayısıyla bazı
ortak ülkeler tarafından eleştirilere maruz kaldığına değinen Çavuşoğlu,
"Ama şimdi savaşın sürmesinin Ukraynalılar başta olmak üzere herkese daha
çok zarar vereceği konusunda birçoğu mutabık" dedi.
Çavuşoğlu, tahıl koridoru anlaşmasının ekstra finansal
stresi engellediğini belirtti.
Bakan Çavuşoğlu, siyasi diyaloğun ve anlaşmazlıkların
barışçıl çözümün zor olduğu bir ortamda bile arabuluculuğun hayat
kurtarabileceğine işaret ederek, İstanbul'daki tahıl koridoru anlaşmasının
bunun bir örneği olduğunu dile getirdi.
Milyonlarca kişinin şu anda artan gıda fiyatları nedeniyle
ekstra stres altında olduğunu aktaran Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"Bu anlaşma, ekstra finansal stresi engelledi.
Çatışmaların çözümünde ve arabuluculukta bunun gibi inovatif yaklaşımlar, diğer
küresel endişeleri yok etmekte kullanılabilir. Bu tarz ayarlamaların,
diplomatik yolda daha çok teşvik oluşturabileceğini aklımızda tutmalıyız."
'Başarımız, OECD, İİT gibi oluşumlarda da benzeri grupların
oluşturulmasına ilham oldu'
Anlaşma sürecinde kendileriyle yakından çalışan BM Genel
Sekreteri Antonio Guterres ve ekibine teşekkür eden Çavuşoğlu, "Bu zorlu
çabamızda, BM ile taraflar arasında sürekli olarak arabuluculuk yapıyoruz"
ifadesini kullandı.
Çavuşoğlu, son 10 yılda grup ile çok yol katettiklerini
vurgulayarak, "Bizim başarımız, OECD, İİT gibi oluşumlarda da benzeri
grupların oluşturulmasına ilham oldu. Ancak çatışmaların önlenmesi, çözülmesi
ve arabuluculuk konusunda daha odaklı olmalıyız" çağrısında bulundu.