Taliban'ın Siyasi-İtikadi Değişimi; Çağrının Arkasında ISI Mi Var?

GİRİŞ: 11.09.2021 09:19      GÜNCELLEME: 11.09.2021 09:19
Rasthaber -  Taliban lideri Heybetullah Ahundzade, Afganistan halkından geçici hükümeti desteklemelerini istedi. Heybetullah Ahundzade Afganistan'ın milletin ortak evi olduğuna değinerek onların ülkenin imarındaki rolünün önemli olduğunu belirtti

Heybetullah Ahundzade'nin Afganistan halkına yönelik bu talebi hususunda bir kaç düşündürücü ve dikkat çekici nokta söz konusudur.  İlk nokta  geçen sene  Heybetullah Ahundzade'nin koronavirüs dolayısı ile hayatını kaybettiği doğrultusundaki haberlerdir.  İkincisi  onun bildirisinde göze çarpan literatürün Taliban liderlerinin  bilgisi ve gücünün ötesinde birileri tarafından yazılması ihtimalidir. Kimi çevrelere göre ise Pakistan Ordusu İstihbarat Birimi-İSİ bunu yapmıştır.

Buna rağmen Afganistan'daki protestolar  Taliban'ın Kabil'i ele geçirdiği son 20 küsür günde Afganistan halkının güvenini kazanamadığını bölgesel ve küresel çevrelerde de kaygılara yol açtığını gösteriyor.  Bu da Taliban grubunun  Afganistan halkına hala militan bir grup olarak mı yoksa  sorumluluk üstlenen bir grup olarak mı  hitap ettiğinin hala belirsiz olması anlamına geliyor.   Taliban geçici hükümetinin  başkanı Muhammed Hasan Ahundzade'nin kan akıtmaların sona erdiği yönündeki  sözleri  Taliban'ın  hala militan bir grup olarak Afganistan halkını muhatap aldığını gösteriyor.

 Afganistan siyasi meseleleri uzmanı Nergis İtimad şöyle düşünüyor: "Taliban liderleri  bu büyük sınava sorumluca yaklaşmalıdır. Taliban Afganistan halkının taleplerine cevap vermeli. Attığı sloganlar ve pratikte yaptıkları arasında fark olmamalıdır. Yoksa  Taliban Afganistan halkının ayaklanmasını beklemelidir. "

Taliban, Kabil'i ele geçirmesinin ardından  kapsayıcı hükümet kuracağını vaat ederek  Afganistan halkının haklarına saygı duyacağını belirtmişti. Ancak Taliban liderlerinin ilk olarak şeriatı uygulama yönündeki bildirisi, Afganistan halkının özellikle de etnik ve dini haklarının korunması hususundaki görüşleri  kaygılara dönüştürdü. Bu bağlamda Taliban grubunun performansı hala merak edilmektedir.  Bu grup   geçmişe göre değiştiğini  ve mamur bir Afganistan yapmak için  insanların refahını sağlamak için güçlü bir devlet kurmak istediğini iddia etmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta  Afganistan halkının, bu grubun çoğunlukçu Afganistan toplumunda meşruiyet ve popülerlik kazanması halinde  Taliban'ın geçici hükümeti ile işbirliği yapmasıdır.   Bu durum ise Afganistan nüfusunun önemli bir kısmını oluşturan özellikle de kadınların haklarına önem vermeden mümkün olmayacaktır. 

Tüm bunlara rağmen Taliban'ın geçici hükümet ve kabine üyelerini tanıtmasının ardından  başlayan protesto gösterileri ve de  bölgesel ve küresel düzeyde meydana gelen kaygılar, bu grubun pratikte  halk ile işbirliği ve karşılıklı etkileşimlerin yolunu kapattığını gösterdi. Bu yüzden de Pakistan hükümeti Taliban ile işbirliği yapılması için  devreye girip bölgesel ve küresel işbirliği zeminini hazırlamaya çalışmaya başladı.   Ancak Pakistan her şeyden ziyade  her hangi bir plandan önce, bu grubu kapsayıcı hükümet kurma yönündeki taahhütlerine bağlı kalmasına yöneltmelidir.

Afganistan'da siyasi meseleler uzmanı Asıf Aşina şöyle bir değerlendirmede bulunmaktadır: "Taliban grubu, siyasi açıdan   70'li yıllardaki  Taliban ile farklı olabilir, değişmiş olabilir ancak itikadi açıdan aynı şeyin söz konusu olduğu söylenebilir. Bu durum ise Afganistan halkının  son yirmi yıldaki  gelişmişliği ve  büyümesi ile açıkça çelişkiler içermektedir.

ParsToday

YORUMLAR

REKLAM

İLGİLİ BAŞLIKLAR

REKLAM