Petrol zengini Orta Asya ülkesi Kazakistan’da akaryakıta
gelen zamlarla birlikte Pazar gününden beri ülkede devam protesto gösterileri
sonrasında hükümet istifa kararı aldı. Ülkede olaylar hükümetin LPG’ye
uygulanan tavan fiyatların kaldırılmasıyla başladı. Hükümetin bu hamlesiyle
birlikte LPG fiyatları iki katına çıkarken halk da sokağa döküldü.
BU TÜR GÖSTERİLER ÇOK NADİR OLUYORDU
Almatı’da binlerce gösterici ile güvenlik güçleri dün karşı
karşıya gelirken polis göstericilere göz yaşartıcı gaz ile müdahale etti.
Eski bir Sovyetler Birliği ülkesi olan ve bu tür
protestoların çok nadiren görüldüğü ülkede yaşananlar hem başkent Nur-Sultan’da
hem de uluslararası kamuoyunda şaşkınlık yarattı.
Bağımsızlığını ilan ettiği 30 yılı aşkın bir süredir petrol
ve metal endüstrisi ile yabancı yatırımcıyı çeken ülkede Pazar günü başlayan
protestoların ardından Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, Almatı ve ülkenin
akaryakıt üreten batı bölgesi Mangistau’da OHAL ilan etti.
“YABANCI PROVOKATÖRLER İDDİASI”
Cumhurbaşkanı Tokayev, ayrıca şiddetin arkasında yerli ve
yabancı provokatörlerin olduğunu dile getirdi.
Fakat Tokayev’in OHAL kararı ve fiyatlara müdahale etme
hamlesine rağmen göstericiler sokaklarda protesto gösterilerine devam etti.
Çarşamba günü kabine üyeleriyle konuşan Tokayev, fiyatların
normale döndürülmesini ve fiyat kontrollerinin yapılmasını istedi. Tokayev
sadece akaryakıta değil “toplumsal olarak önemli ürünlerin” fiyatının da
düzenlenmesini istedi.
Tokayev’in bu açıklamalarından kısa bir süre sonra ise
Kazakistan hükümeti istifa kararı aldı. Hükümet istifa kararını Tokayev’e
sunarken, Cumhurbaşkanı Tokayev hükümetin istifasını kabul etti.
Hükümetin istifası sonrasında başbakan yardımcısı olan
Alihan İsmailov, geçici başbakan olarak göreve başladı.
KAÇ GÖSTERİCİNİN YARALANDIĞI BİLİNMİYOR
Öte yandan Kazakistan İçişleri Bakanlığı, dün gece yaşanan
olaylardan sonra 200’den fazla göstericinin gözaltına alındığını duyurdu. Başta
Almatı, Çimkent ve Taraz’da olmak üzere çok sayıda göstericinin gözaltına
alındığı kaydedildi.
95 polis memurunun yaralandığı kaydedilirken, kaç
göstericinin yaralandığına dair ise bir açıklama yapılmadı.
2011’DEN BERİ EN BÜYÜK GÖSTERİ
1991 yılında bağımsızlığını ilan eden Kazakistan’da en son
2011’de benzer bir protesto gösterisi yaşanmıştı… Petrol madeninde çalışan
işçilerin maaş ve çalışma şartları talebi büyük çaplı bir protestoya dönüşmüş
ve en az 14 gösterici yaşamını yitirmişti.
Ülkeyi uzun yıllar yöneten Nursultan Nazarbayev’in 2019
yılında bizzat atadığı Tokayev göreve geldiği günden beri bu çapta bir
gösteriyle karşılaşmamıştı.