Bu iddia, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi'nin
pankartlarını yırtan ve sokaklarda protesto eden insanları gösteren bir dizi
videonun yayılmasıyla dile getirilmeye başlandı.
Ülkede son 5 gün içerisinde, Cumhurbaşkanı Abdülfettah el
Sisi'nin politikalarına karşı gösteri çağrıları ve devrilmesine yönelik
talepler Mısırlı sosyal medya hesapları üzerinden yayıldı.
Kendini "aktivist" olarak tanımlayan bazı Mısırlı
sosyal medya hesapları, çağrıların ardından başkent Kahire'de Sisi karşıtı
büyük gösterilerin başladığına dair birtakım görüntüler yayınlamaya başladı.
Videoları paylaşanlar, Sisi'ye karşı Kahire'de protestoların patlak verdiğini
öne sürerek, "Mısırlılar, ezici yoksulluk ve enflasyon ortasında Sisi'nin
45 milyar dolarlık sermaye projesi nedeniyle sokaklara döküldü. Eleştirmenler,
vatandaşların hayatta kalmak için mücadele ettiği bu hareketi savurganlık
olarak niteliyor. Mısır bir sonraki ayaklanmasının eşiğinde mi?"
iddiasında bulundu.
Videoyu yayınlayan hesapların Müslüman Kardeşler, Suriyeli terör
örgütü yanlıları ve diğer "Mısırlı muhaliflere" ait olduğu
anlaşılıyor. Türkiye'nin de bu işin içinde olduğuna, Müslüman Kardeşler'i
harekete geçirerek bir algı operasyonu başlatmaya çalıştığına dair iddialar da
yer almaya başladı.
Mısır'da Sisi'nin 2013 yılında Musi'yi darbeyle devirerek
iktidara gelmesinin ardından Ankara ve Kahire arasındaki ilişkiler
maslahatgüzar seviyesine inmiş, Erdoğan geçen yıllar içinde Sisi için “katil”,
“darbeci”, “zalim” gibi ifadeler kullanmıştı. Şimdi Türkiye Mısır'la
normalleşme sürecinde. Erdoğan, geçtiğimiz hafta Kahire'de Sisi'yi ziyaret
etti.
Görüntülerin eski olduğu ortaya çıktı
Videolarda, kalabalıkların Sisi'nin resimlerini yırtıp,
"Halk rejimi devirmek istiyor, defol git Sisi" diye slogan attıkları
görülüyor.
Ancak bu görüntülerin 2019 ve 2020'de ülke genelinde yapılan
protestolara ait olduğu ortaya çıktı. Teyit siteleri, söz konusu görüntülerin
eski olduğunu ve Kahire'de olmadığını doğruladı. Görüntülerin birçoğu,
Facebook'ta 2019 tarihli paylaşımlarda tespit edildi. Bugün, Mısır'da hükümet
karşıtı protestoların patlak verdiğini bildiren kaynaklarsa güvenilir değil.
O dönem, Mısırlı sürgün müteahhit ve aktör Muhammed Ali'nin
Cumhurbaşkanı Sisi'yi yolsuzlukla suçlaması ve insanları sokağa çıkmaya
çağırması üzerine protestocular sokaklara çıkmıştı.
Sisi'den uyarı: 'Suriye'dekinin aynısını Mısır'da yapmaya
çalışıyorlar'
Bu arada, Mısır istihbaratına ait bir televizyon kanalı,
geçtiğimiz Pazar günü, Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi'nin Suriye'nin yok
edildiği ve ismi açıklanmayan güçlerin Mısır'da aynı şeyi yapmaya çalıştığı
konusunda uyardığı bir propaganda videosu yayınladı.
Mısır istihbarat servislerine ait bir şirket olan Birleşik
Medya Hizmetleri'nin işlettiği bir kanal olan ON tarafından yayınlanan videoda
Sisi, Suriye'deki yönetim değişikliği için, "Dikkat edin, Suriye'deki
görevleri tamamlandı. Suriye'yi çoktan yok ettiler. Amaçları Mısır devletini
devirmek" ifadelerini kullandı.
"Mısır düşerse kaosun tüm dünyaya yayılacağını
biliyorlar. Bu yüzden Mısır ekonomisini ve toplumsal barışı baltalamak için her
türlü çaba gösteriliyor" diyen Sisi, Mısır'ı bu tür çabalardan koruma
taahhüdünü dile getirdi.
Sisi şöyle devam etti: "Tekrar söylüyorum ve umarım herkes bu mesajı anlar, milletimizi ve halkını kötülükten korumaktan çekinmeyeceğiz. Halkımızı ve Mısır'ın ulusal güvenliğini koruyoruz. Güvenliğimizi tehdit eden kim olursa olsun, uygun araçları kullanarak onlarla yüzleşeceğiz."
Sisi, Esad'ın devrilmesinden sonra, medya ve kamu
figürleriyle ayrıca düzenlediği bir brifingde de, Suriye'deki gelişmelere
değinerek Mısır'ın aynı şeye tanık olmasının pek olası olmadığını belirtmişti.
Sisi, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, "Yapmadığım
iki şey var: Elim kimsenin kanına bulaşmadı ve kimsenin parasını da almadım.
Mısırlılar orduları ve polis güçleriyle birlik olduğu sürece, kimse hiçbir şey
yapamayacak" diye konuşmuştu.
Sisi, önceki gün Polis Akademisi'ni ziyaretinde de,
ülkesinin ve bölge ülkelerinin "çok miktarda yalan ve söylenti" ile
karşı karşıya olduğuna dikkat çekerek, "her şeyi sarsmayı amaçlayan sosyal
medya siteleri üzerinden yapılan planlara" değindi.
Sisi, burada yaptığı açıklamalarda şunları söyledi:
"Çok büyük ve muazzam miktarda söylenti ve yalan var.
Bunlar bitmeyecek planlar ve çalışmalardır."
Bununla birlikte, Esad'ın 8 Aralık'ta düşmesinin ardından,
Mısır'daki birçok Suriyeli mülteci kutlamalar yapmak için sokaklara çıktı.
Ancak, Mısır güvenlik güçlerinin kutlamaları hızla dağıttığı
ve yaklaşık 30 Suriyeliyi gözaltına aldığı öne sürüldü.
Mısır Kişisel Haklar Girişimi (EIPR), dün gözaltına
alınanlardan üçünün şu anda Suriye'ye sınırdışı edilme tehlikesiyle karşı
karşıya olduğunu iddia etti.
Bu arada, El Arabiya kanalı, geçtiğimiz hafta Mısır'ın
Suriyelilere yeni vize kısıtlamaları getirdiğini bildirdi. Kanalın bildirdiğine
göre, Avrupa veya Amerika vizesi olan Suriyelilerin Mısır'a girmek için artık
ek bir güvenlik iznine ihtiyacı var.
Sosyal medya operasyonu neyi amaçlıyor?
Sisi'ye devrilmesine yönelik çağrılar ve eski videoların
yeniymiş gibi yayılması, ülkedeki Müslüman Kardeşler ve diğer unsurların
psikolojik savaş operasyonunun bir parçası oldukları şüphesini uyandırıyor.
Sahte videoların zamanlaması sadece Suriye'de HTŞ lideri
Culani'nin yükselişiyle değil, aynı zamanda Mısır'da Hüsnü Mübarek'in
devrilmesinden sonraki 13. yıldönümü olan 25 Ocak 2025'le de örtüşüyor.
Ülkedeki İslamcıların, bu operasyonlarla önümüzdeki birkaç
hafta içinde "gerçek protestolar" tetiklemeyi umdukları anlaşılıyor.
Ekonomik krize yönelik tepkiden faydalanma amacı
Müslüman Kardeşler ve diğer "muhaliflerin" ayrıca
Mısır ekonomisinin benzeri görülmemiş düşüşünü ve artan enflasyonu istismar
etmeye çalıştığı değerlendiriliyor.
Mısır uzun yıllardır ciddi bir ekonomik krizle boğuşuyor.
Dünya Bankası'na göre, 2023 yılı sonu itibarıyla gıda enflasyonundan en çok
etkilenen ülkeler arasında Mısır ilk sırada yer alırken, 2016 yılından bu yana
Mısır lirasının dolar karşısında art arda değer kaybetmesi ve gıda ithalat
faturasının yükselmesi nedeniyle genel enflasyon göstergelerinde, özellikle
gıda fiyatlarında art arda artışlar görüldü.
Mısır lirası, ABD doları karşısında rekor değer kaybı
yaşıyor. Ülke tarihinde ilk kez, ABD doları, 51 Mısır Lirası'na ulaştı.
Türkiye bu işin içinde mi?
Sosyal medyadaki Sisi karşıtı propagandanın ardından, bazı
Mısırlı sosyal medya hesapları, Türkiye'nin Suriye'de Esad'ı devirdikten sonra
Mısır'da Sisi'ye aynısını yapmaya hazırlandığına dair fikrini paylaşmaya
başladı. Bu hesapların düşüncesine göre, Türk İstihbaratı, Müslüman Kardeşler
taraftarlarını isyana kışkırtmak için Sisi'ye karşı sosyal medya platformlarında
etki operasyonu ve psikolojik savaş başlattı.
Ancak, Türkiye'nin Mısır'da Müslüman Kardeşler üzerinden
başarılı bir operasyon başlatabileceğine dair kanılar oldukça az. Zira,
Müslüman Kardeşler, son 10 yılda özellikle Kuzey Afrika'da gücünün büyük bir
bölümünü kaybetti. Hareket içerisinde uzun zamandır yönetici kadro sıkıntısı da
mevcut.
Bunun yanı sıra, Mısır ordusunun hâlâ güçlü ve birleşik
olduğuna, Esad'ın ordusu kadar zayıf ve bitkin düşmediğine dikkat çekiliyor.
Mısırlıların ordunun ekonomik yönetimine kızsalar da, Müslüman Kardeşler'den
veya patronu Türkiye'den gelebilecek herhangi bir dış tehdide karşı ordunun
arkasında toplanmaya devam etmesi muhtemel.
Öte yandan, Sisi iktidarı, 2013'te iktidara geldiğinde
birçok kişinin umduğunun aksine laik değil. Sisi, Müslüman Kardeşler'e siyasi
grup olarak karşı çıksa da, yönetimi altında İslamcılık Mısır'da oldukça
yayıldı. Mısır'da daha önce hiç olmadığı kadar çok kökten dinci gruplar var.
Ancak, bu gruplar Müslüman Kardeşler'i mevcut yönetime meşru bir alternatif
olarak görmüyorlar.
Bu nedenle Türkiye'nin, psikolojik operasyonlar başlatarak
Sisi'yi kızdırabileceği, ancak Esad'a yaptığı gibi yönetimini sona erdirmek
için yeterli araca sahip olmadığı düşünülüyor.
Bununla birlikte, Türkiye'nin, özellikle Libya ve Somali'de
olmak üzere diğer cephelerde Sisi için birçok zorluğa yol açabileceği
konuşuluyor/sol