Bir HAMAS kaynağı, dünden beri bir türlü nihayete varamayan
ateşkes anlaşmasının gecikme nedenlerini açıkladı. Anlaşmayla elde edilen
hakların uygulanmasına yönelik mekanizmalar üzerinde mutabakat sağlanana kadar
ateşkesin duyurulmasının askıya alındığını bildirdi.
Anlaşmayı geciktiren mekanizmalardan en belirgin
olanlarından biri, İsrail basınının da işaret ettiği üzere, Tel Aviv'in
uygulama aşamalarına eşlik edecek geri çekilme sürecine ilişkin haritaları
teslim etmemesi.
Katar yayını el-Arabi el-Cedid'e konuşan bir Filistinli
yetkiliye göre bu, varılan mutabakatla ilgili bir ihlale işaret ediyor. Direniş
yanıtını sunarken arabuluculardan işgal ordusunun çekileceği Gazze'deki tüm
coğrafi alanlara ilişkin net haritalar ve geri çekilme takvimi istemişti.
Katar gazetesine konuşan yetkili, İsrail heyetinin geri
çekilme sürecinin kendi garantileri dahilinde olduğunu söyleyerek
meşrulaştırmaya çalıştığını, aslında anlaşmanın tüm gereklilikleri
tamamlanıncaya kadar Gazze'deki önemli yerlerde kalmayı amaçladığını belirtti.
Filistinli kaynak bir diğer soruna dikkat çekerek, Binyamin
Netanyahu'nun anlaşmaya hile karıştırmaya ve son anda engellemeye çalıştığını
söyledi. Kaynağa göre Netanyahu, ilk aşamada serbest bırakılacak 33 rehinelik
listeye askeri kategoriden mahkumların da eklenmesini talep etti.
Oysa erkek askerlerin sonraki aşamalarda serbest bırakılması
planlanıyor ve bu, Tel Aviv'in ilk safhada bin Filistinli mahkumu salıvermesi
koşuluna bağlı. Anlaşmaya göre ilk aşamada HAMAS aralarında çocuk, kadın, kadın
asker, yaşlı ve hastaların da bulunduğu 33 İsrailli mahkûmu serbest bırakacak.
Kaynak ayrıca 7 Ekim 2023'te askeri üniformayla yakalanan
askerler kategorisinde iç istihbarat kurumu Şin Bet'ten bir dizi subay, İsrail
istihbarat birimi 8200'den subaylar ve önemli askeri liderlerden birinin yer
aldığını açıkladı. Bu kategoridekilerin anlaşma sırasında üzerinde mutabık
kalınacak özel koşullar dahilinde ele alınacağını belirtti.
ABD TV kanalı CBS News'e konuşan Arap, Amerikalı ve İsrailli
yetkililer, “ateşkes taslağı ve esir takası üzerinde prensipte anlaşmaya
varıldığını” ve “her şey yolunda giderse bu hafta İsrail ile HAMAS arasında
nihai hale getirileceğini” söyledi. İsrail hükümeti onayladığı takdirde
ateşkesin uygulanmasına hafta sonuna kadar başlanabileceğini de eklediler.
Kamu yayıncısı KAN, İsrail ordusunun Gazze'den kademeli
çekilmeye ilişkin hazırlıklar için son 24 saat içinde durum değerlendirmesi
yaptığını bildirdi. Habere göre ordu, Gazze'yi ortadan ikiye bölen Netzarim ile
Mısır sınırındaki Selahaddin (Philadelphi) koridorlarından kademeli olarak
çekilmenin planlamasını yapıyor. Haberde, işgal güçlerinin çekilmesine ilişkin
Tel Aviv'den henüz bir talimat gelmediği vurgulandı.
KAN ayrıca İsrail ordusunun Gazze sınırı boyunca bir
"tampon bölge" kurmaya hazırlandığı, bunun için sınır boyunca bir
kilometreden daha geniş bir alandaki tüm binaları yıktığını kaydetti.
Times of Israel'e bakılırsa anlaşmanın dönüm noktası,
Netanyahu ile Donald Trump'ın Orta Doğu Temsilcisi olarak atadığı Steve Witkoff
arasında hafta sonu yapılan "gergin" toplantı oldu.
İki Arap yetkili gazeteye verdiği demeçte, Witkoff'un tek
bir oturumda Netanyahu'yu etkilemek için Joe Biden'ın tüm yıl boyunca
yaptığından daha fazlasını başardığını söyledi. Toplantı sırasında Trump'a
yakın isim, Netanyahu'yu bir anlaşma için gerekli olan temel uzlaşmaları kabul
etmeye zorladı ve taviz vermeye ikna etti. İkili arasında nelerin konuşulduğu
basından gizlenmişti.
Tüm bunlar olurken İsrail kamu yayıncısı KAN, ülkeninin
cezaevi kurumunun Filistinli mahkumların serbest bırakılması sırasında zafer
kutlamalarını engellemek ve bunun bir isyana dönüşmemesi için hazırlık
yaptığını bildirdi. Tartışılan çözümler arasında cezaevi kurumunun serbest
bırakılan mahkumları dışarıdan görülmeyecek şekilde kapalı otobüslerle Gazze'ye
nakledilmesi de yer alıyor./aydınlık