ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında Gazze’ye ilişkin yaptığı açıklamalar Filistin’de ve dünyada büyük tepkiye yol açtı.

Birleşmiş Milletler Özel Raportörü Albanese, dünyaya ABD’yi izole etme çağrısında bulunurken, Filistin direniş grupları herhangi bir yerinden etme planına direneceklerini ilan etti.

Türkiye'den de Trump'ın planına tepki Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'dan geldi. Fidan "tehcir"in kabul edilemez olduğunu dile getirdi. Ancak Fidan daha sonra İsrail ile ticaretin kesilmesi gibi adımları yeniden değerlendirebileceklerini de anlattı.

Trump'ın Filistin halkını Gazze'den sürmeyi ve ardından ABD’nin orayı işgalini öngören açıklamalarına Filistinli direniş örgütlerinden ve dünyadan gelen tepkilerden bir bölümü şöyle:

Hamas: Dünyadaki hiçbir devletin topraklarımızı işgaline izin vermeyeceğiz

Filistin direniş örgütü Hamas yaptığı yazılı açıklamada, Trump’ın “Filistin halkına ve onların davasına düşmanca” açıklamalarının "ateşe benzin dökmek” anlamına geldiğini bildirdi.

Örgütün açıklamasında “Bizler, dünyadaki hiçbir devletin topraklarımızı işgal etmesine ve başkenti Kudüs olan Filistin devletini kurmak için kandan nehirleri akıtan yüce halkımız üzerinde vesayet kurmasına izin vermeyeceğimizi vurguluyoruz” denildi.

ABD yönetimi ve Trump’ı bu sorumsuz açıklamalarından vazgeçmeye çağıran Hamas, Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Birleşmiş Milletler’e de bir çağrıda bulunuldu. Hamas bu örgütlerden acilen bir araya gelerek başkenti Kudüs olan Filistin devletinin kurulmasını sağlayacak güçlü ve tarihi bir tavır almalarını istedi.

'Gülünç ve saçma ancak gerginliği alevlendirebilir'

Hamas yetkilisi el-Rişk Gazze’de verilecek kararın “güç ve egemenlik takıntılı bir emlak imparatorunun zihniyetine" bağlı olamayacağını söyledi.

Hamas yetkilisi Sami Ebu Zuhri ise Reuters’a yaptığı açıklamada Trump’ın Gazze’yi ele geçirme konusundaki sözlerini “gülünç” ve “saçma “diye niteledi ancak bu sözlerin gerginliği alevlendirebileceği uyarısında bulundu.

Hamas Siyasi Büro üyesi İzzet el-Rişk ise, Trump'ın önerisini “pervasız ve cahilce” diye nitelendirdi. Gazze’nin hiç kimsenin kaderine karar verebileceği boş bir arazi olmadığını kaydeden İzzet el-Risk Gazze Şeridi’nin işgal altındaki Filistin’in ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguladı. El-Rişk Gazze’de verilecek kararın “güç ve egemenlik takıntılı bir emlak imparatorunun zihniyetine değil” işgali sonlandırmaya dayandırılması gerektiğini söyledi. El-Rişk Filistinlilerin tüm sınır dışı etme ve etnik temizlik girişimlerine direneceğini ve bunu engelleyeceğini belirtti.

Hamas sözcüsü Abdüllatif el-Kanu da Trump'ın önerisinin "Filistin davasını ortadan kaldırmaya" yönelik daha geniş bir planın parçası olduğunu ancak bunu “umutsuz bir girişim” diye niteledi. Filistinlilerin asla anavatanlarından zorla çıkarılmayı kabul etmeyeceklerini belirten el-Kanu “15 aydır dünyanın en ölümcül ordusuyla karşı karşıya gelen, en acımasız askeri saldırılara direnen insanlar teslim olmayacak. Ne pahasına olursa olsun, topraklarında kalacaklar” dedi.

Öte yandan Hamas yetkilisi Musa Ebu Marzuk’un Rus medyasına verdiği demeçte Trump yönetimiyle görüşmeye hazır olduklarını söylemesi dikkat çekti. Ancak pazartesi günü Rusya Dışişleri Bakanlığı'yla görüşmek üzere Moskova'yı ziyaret eden Marzuk'un RIA'yla Trump'ın açıklamalarından önce mi ya da sonra mı röportaj yaptığı belli değil.

RIA Novosti’ye konuşan Marzuk "Trump yönetimiyle iletişim kurmaya ve görüşmeler yapmaya hazırız" dedi. Hamas'ın ABD ile etkileşime girmenin gerekliliğini kabul ettiğini belirten Marzuk "ABD bölgede kilit bir oyuncu. Bu yüzden diyaloğu memnuniyetle karşılıyoruz" dedi.

Direniş Komiteleri: Sadece Filistinliler için değil Orta Doğu için tehdit

Filistin'deki Direniş Komiteleri de ayrı bir açıklama yaparak bölgedeki ülkeleri Trump'ın eylemlerine karşı birleşmeye çağırdı. Grup Trump’ın politikalarının yalnızca Filistinliler için değil, daha geniş Orta Doğu için de bir tehdit oluşturduğunu belirtti.

Halk Direniş Komiteleri sözcüsü Ebu Mücahid, Filistinlilerin topraklarında kalma kararlılığını yineledi ve “Halkımız kalma haklarını savunmak için yaklaşık 50 bin şehit verdi" dedi. Mücahid ayrıca Mısır’ın hem resmi hem de kitlesel olarak Filistinliler için alternatif bir vatan olmasına asla izin vermeyeceğini de vurguladı.

İslami Cihad: ABD Filistinlileri Ürdün ve Mısır ile karşı karşıya getirmeye çalışıyor

Filistin İslami Cihad Örgütü de Trump’ın planlarının bölge ülkelerinin ulusal güvenliğini tehdit eden bir tehlikeli tırmanışa yol açtığını ifade ettiği açıklamasında, ABD yönetiminin Filistin halkıyla özellikle Mısır ve Ürdün’ü karşı karşıya getirmeye çalıştığını vurguladı.

Filistin Kurtuluş Örgütü: Yerinden etme çağrılarını reddediyoruz

Filistin Kurtuluş Örgütü Genel Sekreteri Hüseyin el-Şeyh Filistin halkının anavatanlarından yerinden edilmesi yönündeki tüm çağrıları reddettiklerini duyurdu.

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da yaptığı açıklamada Filistinlileri Gazze’den çıkarma planlarını reddederek "On yıllardır mücadele ettiğimiz ve elde etmek için büyük fedakarlıklar yaptığımız halkımızın haklarının ihlal edilmesine izin vermeyeceğiz" dedi.

BM Filistin delegasyonu lideri Riyad Mansur da Trump’ın sözlerine atıfta bulunarak “Filistin halkını ‘güzel bir yere’ göndermek isteyenler, onların şimdi İsrail olan ilk evlerine dönmelerine izin versin” dedi. Mansur “Filistin halkı Gazze’yi yeniden inşa etmek istiyor çünkü burası bizim ait olduğumuz yer” diye belirtti.

Suudi Arabistan 'Filistin devleti şartından vazgeçtiği' iddiasını yalanladı

Suudi Arabistan, Trump'ın, "Suudi Arabistan'ın İsrail ile normalleşme için Filistin Devleti kurulması şartından vazgeçtiği" iddiasını yalanladı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Suudi Arabistan'ın, Filistin Devleti'nin kurulması konusundaki tutumunun “kesin ve sarsılmaz" olduğu ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın da bu tutumu “hiçbir koşulda yoruma yer vermeyecek şekilde açık ve net bir şekilde teyit ettiği” belirtildi.

Açıklamada ayrıca krallığın İsrail’in yerleşimci politikaları, ilhak ya da yerinden etme girişimleri yoluyla Filistin halkının haklarının ihlalini reddettiği ifade edildi.

Ürdün ve Mısır’dan henüz bir açıklama yok, Ürdün Kralı haftaya Beyaz Saray’a gidiyor

Trump’ın açıklamalarına Ortadoğu ülkelerinden tepkiler gelirken henüz Ürdün ve Mısır’dan resmi bir açıklama yapılmadı. Ürdün Kralı Abdullah’ınsa gelecek hafta Beyaz Saray’ı ziyaret edeceği belirtiliyor. Görüşmenin ana gündeminin Gazze olması bekleniyor. Ürdün ve Mısır daha önce Trump’ın Gazze’den Filistinlilerin sürülerek Ürdün ya da Mısır’a yerleştirilmeleri planına karşı çıkmıştı.

BM raportörü Albanese: Ahlaksız, yasadışı ve sorumsuzca

Birleşmiş Milletler (BM) Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese Trump’ın açıklamalarının “yasadışı, ahlaksızca ve tamamen sorumsuzca” olduğunu belirtti.

Albanese Trump’ın önerisinin mantık dışı olduğunu da belirterek “Bölgesel krizi daha da kötü hale getirecek” dedi. Trump’ın Filistinlileri zorla yerinden etmeyi azmettirmesinin de “uluslararası bir suç” olduğunu vurgulayan Albanese ABD’nin izole edilmesi gerektiğini dile getirdi. Albanese “Uluslararası topluluk 193 ülkeden oluşuyor ve şimdi ABD’ye aradığını verme zamanı: İzolasyon” dedi.

Rusya: Topyekün cezalandırma politikası

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov yaptığı açıklamada İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’nın kontrolünü tamamen ele geçirme ve Filistinlileri Gazze Şeridi’nden çıkarma girişimleri olduğunu belirterek “Kolektif bir cezalandırma politikası uygulamak Rusya’nın reddettiği bir yöntemdir” dedi.

Çin’den Gazzelilerin zorla yerinden edilmesine itiraz

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien "Filistin'i Filistinlilerin yönetmesinin savaş sonrası yönetimin temel ilkesi olması gerektiğine inanıyoruz” dedi.

Gazze'de halkın zorla yerinden edilmenin hedefi haline getirilmesine karşı olduklarını vurgulayan Sözcü Lin, "Umarız tüm taraflar ateşkesi fırsat olarak görerek savaş sonrası yönetimi, Filistin sorununu iki devlet temelinde çözecek doğru yola sokmak ve Orta Doğu'ya kalıcı barışı getirmek için kullanırlar." şeklinde konuştu.

'Tehcir tartışmaya bile açılamaz' diyen Hakan Fidan'dan 'İsrail'le normalleşme' sinyali

Trump’ın açıklamasına Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da tepki gösterdi. AA Editör Masası’nda soruları yanıtlayan Fidan “Gazze ile ilgili tehcir meselesi ne bölgenin ne bizim kabul edebileceğimiz bir durum. Bunu düşünmek bile abesle iştigal. Tartışmaya açılması bile yanlış” dedi.

Öte yandan Fidan Filistinlerin öldürülmesinin durması ve koşullarının değişmesi durumunda Türkiye’nin İsrail’le ticareti kesmek gibi adımlarını yeniden değerlendireceklerini söyledi. Fidan “Filistinlilerin öldürülmesi durursa, şartların iyileştirilmesine yönelik tedbirler geliştirilirse, Türkiye'de buna paralel olarak kararları yeniden gözden geçirir” diye konuştu.

Fransa: Zorla yerinde edilme uluslararası hukukun ihlali olur

Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christophe Lemoine ülkesinin Gazze’deki Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine karşı olduğunu ve bunun uluslararası hukukun ağır bir ihlali anlamına geleceğini belirtti. Lemoine bunun aynı zamanda iki devletli çözümün önünde de büyük bir engel teşkil edeceğini ve Fransa’nın yakın ortakları Mısır ve Ürdün başta olmak üzere tüm bölge ülkeleri için istikrarsızlaştırıcı bir etken olacağını kaydetti.

İngiltere de karşı çıktı

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy Filistinlilerin anavatanlarında bir gelecekleri olduğunu belirtti.

Kiev’de düzenlediği basın toplantısına konuya ilişkin konuşan Lammy "İki devlet görmemiz gerektiğine inancımız konusunda her zaman açık olduk. Filistinlilerin Gazze ve Batı Şeria'daki anavatanlarında refah içinde yaşamalarını görmeliyiz" dedi.

Brezilya Devlet Başkanı Lula: Gazze’yle ilgilenecek olan Fillistinlilerdir

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva da Trump’ın açıklamalarının “hiçbir anlamı olmadığını söyledi. Lula “Filistinliler nerede yaşayacaklar? Bu herhangi bir insan için anlaşılmaz bir şey. Gazze’yle ilgilenmesi gereken Filistinlilerdir” dedi.

Avustralya Başbakanı yorumdan kaçındı

Öte yandan Avustralya Başbakanı Anthony Albanese halen iki devletli çözümü desteklediklerini belirtirken Trump’ın açıklamaları konusunda yorum yapmaktan kaçındı. Başkent Canberra’da gazetecilerin soruları üzerine Albanese “Avustralya Başbakanı olarak ABD Başkanı'nın açıklamaları hakkında yorum yapmayacağım" dedi/sol