The Economist’in 9 Mayıs 2025 tarihli analizine göre,
Gazze’de Ekim 2023’te başlayan savaşta şehit olanların sayısı, açıklanan resmî
rakamların oldukça üzerinde olabilir. Yeni akademik çalışmalar, mevcut
verilerin %46 ila %107 oranında eksik olabileceğini ortaya koyuyor. Bu da,
gerçek ölüm sayısının 77 bin ila 109 bin arasında değiştiği anlamına geliyor.
Savaş sırasında can kaybı verilerini toplamak her zaman
zorlayıcı olsa da Gazze’de bu durum daha da karmaşık. The Economist’in haberine
göre, Gazze’de birçok hastane ve veri toplama kurumu bombalanmış ya da işlevsiz
hale gelmiş durumda. Bu koşullar altında veri toplamak neredeyse imkânsız hale gelirken,
yine de Gazze Sağlık Bakanlığı 5 Mayıs itibarıyla şehit sayısını 52.615 olarak
açıklamıştı.
The Economist, The Lancet’te yayımlanan bir çalışmaya atıf
yaparak, bu resmî rakamların gerçeği tam olarak yansıtmadığını aktarıyor.
Araştırmacılar, Gazze Sağlık Bakanlığı’nın iki farklı ölüm listesi ile sosyal
medya üzerinden derlenen üçüncü bir listeyi karşılaştırdı. Bu listelerde isim,
yaş, cinsiyet ve bazı durumlarda kimlik numaraları da yer alıyordu.
Analizde, üç listenin çok az örtüştüğü tespit edildi. Bu da
her bir listenin önemli sayıda kaybı içermediğini gösterdi. Araştırmacılar, bu
düşük örtüşme oranı üzerinden yaptıkları hesaplamayla, gerçek can kaybının
açıklanan sayının %46 ila %107 üzerinde olabileceği sonucuna vardı.
Bu oranlar bugünkü resmi sayıya uygulandığında, savaşta
ölenlerin sayısının 77.000 ile 109.000 arasında olabileceği belirtiliyor. Bu
da, savaş öncesi yaklaşık 2,3 milyon nüfusa sahip olan Gazze’nin toplam
nüfusunun %4 ila %5’ine tekabül ediyor.
Haberde ayrıca, veri listelerinde hata olabileceği ve bazı isimlerin
daha sonra çıkarıldığı da aktarılıyor. Örneğin, savaşın başından bu yana 3.952
kişinin önce kaydedilip sonra listelerden çıkarıldığı tespit edildi.
Öte yandan, doğrudan saldırılar dışında tıbbi
yetersizlikler, ilaç ve tedaviye erişim eksikliği nedeniyle hayatını kaybeden
binlerce kişinin bu listelere yansımadığı tahmin ediliyor. Açlık, susuzluk ve
hastalıklar sonucu gerçekleşen dolaylı ölümler, mevcut rakamların daha da
üzerinde bir tabloya işaret ediyor olabilir.