İngiltere, Fransa ve Almanya'dan oluşan E3 ülkeleri, ağustos sonuna kadar nükleer müzakereleri yeniden başlatmaması durumunda İran'a Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını yeniden uygulamaya hazır olduklarını BM Genel Sekreteri Guterres’e bildirdi.

Peki tetik mekanizması Nedir?

“Tetik mekanizması” nükleer anlaşmadaki olası bir ihtilafı çözme mekanizmasıdır. Nükleer anlaşmanın herhangi bir tarafı, taraflardan birinin anlaşmanın taahhütlerini yerine getirmediğine inanıyorsa, anlaşmanın 36. ve 37. maddelerine göre konu, İran dahil tüm tarafların bulunacağı ortak bir komisyona havale edilir.

Bu iki maddeye göre, Avrupa ülkeleri İran'ı nükleer anlaşmaya uymamakla suçlayıp konuyu KOEP Ortak Komisyonu'na havale ederse, İran'ın şikayetçi tarafın rızasını almak için 30 günü olacaktır. Aksi takdirde dosya birkaç gün sonra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne havale edilir.

BM Güvenlik Konseyi'nin bu dosyayı aldıktan sonra bir ay içinde İran'a yönelik yaptırımların geri getirilmesini oylaması gerekiyor, ancak Batılı ülkeler KOEP müzakerelerinde oylama sürecinin yapısını Çin ve Rusya’nın Batılı ülkelerin görüşünü veto etme olasılığını ortadan kaldıracak şekilde değiştirdiler.

"Avrupa’ya karşı elimiz güçlü"

İran Meclisi Milletvekili Malik Şeriati, Mehr'e verdiği röportajda, bazı Avrupa ülkelerinin tetik mekanizmasını harekete geçirip BM Güvenlik Konseyi kararlarını geri getirme tehdidine yanıt olarak "Bizim karşı tarafa karşı elimiz daha güçlü" dedi.

İranlı Milletvekili, düşmanın dayattığı 12 günlük savaşta, halkın bu büyük destanı, Devrim Liderimizin tedbirleri, ulusal birlik ve beraberlik ve silahlı kuvvetlerin fedakarlığı eşliğindeki yenilgisinden sonra, İran milletinin eli daha güçlendi.

Şeriati, İslami Şura Meclisi'nin de masada çeşitli seçenekleri olduğunu, bunların en önemlisi olarak da nükleer anlaşamadan çekilme konusunun bulunduğunu belirterek, "Nükleer Anlaşmadan çekilmek, fiilen her türlü hukuki sürecin ortadan kaldırılması anlamına geliyor" ifadesini kullandı.

"Hatta Batılı ülkeler, bu süreç tamamlanmadan tetik mekanizmasını harekete geçirmek için herhangi bir adım atarlarsa, bizden mutlaka ağır ve kararlı bir cevap alacaklardır."

Hukuki açıdan gündemimizde Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’ndan (NPT) çekilme konusu da olduğunu söyleyen Şeriati, "Hem Ruhani hem de Şehid Reisi hükümetlerinde NPT'den çekilme resmi ve yazılı olarak Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na bildirildi ve tetik mekanizması harekete geçirilirse NPT'den çekiliriz" dedi.

İranlı milletvekili, tetik mekanizmasının devreye girmesine karşı hem önleyici hem de tepkisel tedbirleri değerlendirdiklerini vurgulayarak, "Batılılar da artık bir tetik mekanizmasının olmadığını biliyorlar. Çünkü İran'a yönelik askeri saldırı ve yaptırımların kaldırılmamasının ardından tetik mekanizmasının devreye girmesiyle ilgili tehditler neredeyse boş." şeklinde konuştu.

Şriati, Batı'nın tetik mekanizmasını harekete geçirme tehdidinin sebebini ise şöyle açıkladı: "Avrupa ülkeleri, tabiri caizse, bu sopayı İran milletinin başının üzerinde tutmaya çalışıyorlar, ancak ulusal mutabakatımızın ağır bir tepkisiyle karşılaşacakları kesin. Avrupalılara bu yola girmemelerini tavsiye ediyoruz, çünkü tetik mekanizmasını harekete geçirmek, müzakerelerin tabutuna çakılacak son çivi olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.