Mısır ve Ürdün'ün resmi olarak bir plan üzerinde çalıştıklarını açıklamasının ardından, Gazze'deki durumun yönetimine ilişkin Mısır'ın alternatif bir planı olduğuna dair spekülasyonlar arttı, ancak bu planın detayları henüz açıklanmadı.

BAE'nin Washington Büyükelçisi Yusuf el-Uteybe, Dubai 2025 Dünya Hükümet Forumu'nda, Gazze konusunda ABD'nin mevcut önerisine bir alternatif görmediğini söyledi. Bu durumda Arap ülkeleri arasında bu konudaki koordinasyonun ne düzeyde olduğu konusunda soru işaretleri ortaya çıkıyor.

Öte yandan Mısır kaynakları, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi'nin Washington ziyaretinin, 27 Şubat'ta Kahire'de yapılması planlanan Arap liderlerinin olağanüstü toplantısının sonrasına ertelendiğini bildirdi. Söz konusu kaynaklar, bu gecikmenin, Mısır Cumhurbaşkanı'nın Arap ülkelerinin tam desteğiyle ABD Başkanı Donald Trump'la görüşmeye hazırlanması ve Trump'ın Filistinlileri Gazze'den göç ettirme planına yanıt vermesi amacıyla yaşandığını kaydetti.

Mısır’ın planının detayları

Mısır'ın sunacağı plan hakkındaki resmi sessizliğe rağmen, bilgili kaynaklar el-Arabi el-Cedid'e, bu planın esas olarak Hamas'ın katılımı olmaksızın Filistin Yönetimi'nin gözetiminde Gazze Şeridi'nin yeniden inşasından sorumlu bir Filistin komitesinin oluşturulmasına dayandığını açıkladı.

Bu plana göre, Mısırlı şirketler diğer şirketlerle birlikte yeniden inşa projelerinin hayata geçirilmesini üstlenecek, bu şirketlerin güvenliğini sağlamak için Arap veya uluslararası güçlerin konuşlandırılması söz konusu olabilecek. Ancak bu planlar, Mısır tarafıyla yapılan müzakerelerde İsrail’in muhalefetiyle karşı karşıya kaldı. Çünkü Tel Aviv, bölgeye yönelik güvenlik vizyonuyla tutarlı başka seçenekler üzerinde ısrar ediyor.

Kaynaklara göre, Gazze'de Arap veya uluslararası güçlerin varlığı hassas ve tartışmalı bir konu. Zira bazı ülkeler bölgeye doğrudan askeri müdahaleye karşı çıkarken, Gazze'ye girecek herhangi bir güç iç direnişle karşılaşabilir.

Bununla birlikte, yeniden inşa süreci Filistin direnişine bağlı tünel ve altyapıya da müdahale edecek ve bu durum silahlı direniş gruplarıyla siyasi ve güvenlik sorunlarına yol açabilecektir. Ayrıca İsrail, direnişin kapasitesinin yeniden inşasına yol açacak her türlü projeyi reddedebilir.

Hamas’ın Tutumu

Buna karşın Hamas, Gazze'nin kaderinin Filistinlilerin elinde olması gerektiği görüşünü her zaman vurgulamış ve Arap ülkelerinden veya uluslararası örgütlerden gelebilecek her türlü yabancı vesayeti reddetmiştir. Bu hareket, Gazze'de herhangi bir yabancı gücün (Arap veya uluslararası) varlığını Filistin'in bağımsızlığına ve ulusal egemenliğine yönelik bir tehdit olarak görmektedir.

Hamas'ın endişelerinden biri de Gazze'nin yeniden inşa projelerinin uluslararası denetim veya yabancı ülkeler yerine Filistinli grupların gözetiminde yürütülmesi konusudur. Bu hareket, bazı yeniden yapılanma planlarının pratikte direnişi zayıflatmak için bir baskı aracı haline gelmesinden endişe duymaktadır.

Arap ülkeleri arasında anlaşmazlıklar

Öte yandan BAE'nin Washington Büyükelçisi Yusuf el-Uteybe’nin, ABD'nin Gazze planına (ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze halkının yerinden edilmesine yol açacak olan planı) bir alternatif olmadığı yönündeki açıklamaları, Arap ülkeleri arasındaki görüş ayrılığını ortaya koyuyor. Bu ihtilaf, Arap dünyasının Mısır’ın planı konusunda fikir birliğine varma şansını azaltabilir.

Ayrıca Gazze'nin yeniden inşasında faaliyet gösteren şirketlerin güvenliğinin sağlanması, tüm taraflarca kabul edilemeyebilecek karmaşık güvenlik düzenlemeleri gerektirmektedir. Üstelik İsrail'in bu plana ilk başta karşı çıkması, Kahire'nin Tel Aviv'i, İsrail'in çıkarlarıyla tam olarak uyuşmayan bir şekilde Gazze'deki durumu yeniden yapılandıracak bir planı kabul etmeye ikna edip edemeyeceği sorusunu gündeme getiriyor.

Bu bağlamda Filistinli yazar ve siyasi analist Hüsam Şakir, el-Arabi El-Cedid'e verdiği röportajda şunları söyledi: ‘İlk değerlendirmeler, Mısır'ın planının Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilerin bir tür iç göçüne yol açabileceğini, yani bölgedeki başka bölgelere nakledilmelerini içerebileceğini gösteriyor.

Ancak asıl soru, Filistinlilerin bu plana nasıl tepki vereceğidir. Zira herhangi bir Arap planının en azından Filistin direnişi tarafından kısmen kabul görmesi ve aynı zamanda Filistin Yönetimi tarafından da kabul edilebilir olması gerekmektedir.

Filistinlilerin iradesi ile sunulan planların çatışması ihtimali bulunuyor ve Filistinliler kendilerini şu iki seçenek arasında bulabilirler: Ya Trump planını kabul edecekler ya da daha kabul edilebilir bir plan olan Arap planını kabul edecekler ve bu, onların ideallerine uymayan bir planı kabul etmelerine neden olacak bir durumdur.

Dolayısıyla Mısır’ın planı aslında “Ölümü gösterip sıtmaya razı etmek” atasözünün bir örneği olacaktır ve Gazze direnişinin temel ilkelerini karşılamadığı sürece başarı şansı da olmayacaktır.

(Farsnews’den tercüme edilmiştir)