Ancak, operasyonun sonuca ulaşabilmesi için hükümetin gereken ABD desteğini alacağına dair çok az teyit var.

Yemen'e insani yardım için önemli bir giriş noktası olan Hudeyde limanı, petrol depolama tesisleri içeriyor.

Arap basınında yer alan haberlere göre, ABD'nin Husilere karşı yeni hava saldırıları başlatmasının ardından, ABD ve Suudi destekli hükümetin arkasında olduğu silahlı grupların Hudeyde'ye doğru ilerlemeye hazırlandığı ifade ediliyor.

Liman kentine yapılan ABD saldırılarının önde gelen Husi yöneticilerini öldürdüğü ve grubu zayıflattığı bildiriliyordu.

'80 bin asker seferber edilecek'

Körfez Araştırma Merkezi'nin kurucusu Abdülaziz bin Sakır'a göre yaklaşık 80 bin asker liman saldırısı için seferber edilecek.

Chatham House'da bir araştırmacı olan Farya el Müslimi'ye göre, operasyonlar yalnızca Hudeyde limanı için değil, aynı zamanda batı Yemen'deki "Beşinci Bölge" olarak bilinen çevre bölge ve güneydeki Taiz vilayeti için de planlanıyor.

'Nihai hedef Sana'

Hudeyde'yi ele geçirmek, 2014'ten beri Husi kontrolünde olan başkent Sana'yı ele geçirmek için "zemin çalışması" niteliğinde olacak.

Körfez Araştırma Merkezi'nin kurucusu Abdülaziz Sakır, "Hudeyde düşerse, sıradaki Sana'dır. Husilerin sonuna doğru geri sayımdayız" dedi.

Yemen'deki savaş ne zaman başlamıştı?

Husilerin 2014'te kuzey Yemen'in kontrolünü ele geçirmesi üzerine, ABD ve Suudi destekli hükümetin talebiyle Suudi liderliğindeki bir koalisyon saldırıya geçmişti.

Husiler, 2023'ten beri Gazze halkıyla dayanışma amacıyla Kızıldeniz'deki İsrail bağlantılı ticari gemilere saldırılar düzenliyor. Husilerin, uluslararası gemilere yönelik saldırılarına karşılık ABD, ülkeye dönük hava operasyonları başlattı.

Yemen'de Suudi destekli koalisyonun başlattığı savaş, on binlerce kişinin ölümüne ve insani krize yol açmıştı.

ABD'nin askeri desteği kesin değil

Ancak Hudeyde'yi geri almaya hazırlanmak Suudi destekli hükümet için kolay olmayacak. El Müslimi, Washington'un Yemen'e yönelik "tutarsız" dış politikası nedeniyle ABD askeri desteğinin garanti olmadığını vurguluyor.

El Müslimi, "Yemen hükümeti arasında ABD tarafından silahlandırılacakları veya hava desteği sağlanacağı konusunda çok fazla yanılsama var" diye ekliyor.

ABD ise, Yemen'deki iç çatışmalara müdahale etmeyeceğini söylüyor. Geçtiğimiz yıl Birleşmiş Milletler'e devredilen Suudi Arabistan'ın arabuluculuğundaki barış süreci, Kızıldeniz'deki Husi saldırıları nedeniyle durmuştu.

ABD Merkez Komutanlığı, General Michael Kurilla'nın bu hafta Yemen silahlı kuvvetlerinin genelkurmay başkanı Korgeneral Saghir Hamid Ahmed Aziz ile bir araya geldiğini ve "İran destekli Husilere karşı devam eden çabaları, şu anda seyrüsefer özgürlüğünü yeniden sağlamayı amaçlayan operasyon dahil olmak üzere" kendisiyle bazı konuları görüştüğünü söylemişti.

Buna karşılık, El Müslimi, ABD'nin Yemen'le ilgili kararlarda Washington'ın "iç siyasi hesaplamaları" ve giderek artan izolasyonist duruşunun belirleyici olacağını belirtti.

Operasyonun önünde siyasi engeller de var

El Müslimi, Hudeyde'de herhangi bir askeri operasyonun "siyasi olarak" zor olacağını da sözlerine ekledi. El Müslimi'ye göre, bu durum, 2018'de BM aracılığıyla imzalanan Stockholm Anlaşması'nı ihlal edecek.

Bununla birlikte, Batı tarafından tanınan hükümetin Sana'da meşruiyetten yoksun olacağı ve orada yönetim kapasitesinin sınırlı olacağı yönünde endişeler var.

Suudi destekli hükümetin, Güney Yemen'de etkisiz bir yönetim geçmişi var. Hükümet, bu bölgede elektrik sağlayamıyor ve gıda fiyatlarının artmasına neden oluyordu.

El Müslimi, ABD ve Suudi destekli hükümet için şunları söyledi: "Benim meşru endişem ertesi günle ilgili. Sana'yı ele geçirirlerse, insanlara her şeyin artık normale döndüğünü, emniyet ve güvenliğin olduğunu ve hukukun üstünlüğünün sağlandığını hissettirecek ne sunabilirler?"

Bu riskler, dünyanın Yemen'e en büyük bağışçılarından ikisi olan Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık'ın artan çekilmesiyle daha da derinleşecek. Ülkeye dönük dış yardım programları yakın zamanda azaltılmıştı.

Chatham House'daki Orta Doğu ve Kuzey Afrika programının başkanı Sanam Vakil, "ABD artık hükümet kapasite geliştirme alanında mevcut değil" dedi.

Vakil, bir yandan da ABD ve müttefiklerini Yemen'deki barış sürecine odaklanmaya çağırdı: "Bazı yeni eklemelerle, uzun vadede hâlâ mümkün. Yemen'in Libya'dan, Suriye'den daha fazla siyasi bir süreç için şansı var."

Yemen'de artan Rusya ve Çin nüfuzu

Husilerin Moskova ve Pekin ile gemilerinin Babülmendep Boğazı'ndan geçmesine izin verme anlaşması, Hudeyde'ye yönelik olası bir saldırıya daha fazla engel oluşturuyor.

Anlaşmanın şartları bilinmiyor, ancak hem Rusya hem de Çin'in BM Güvenlik Konseyi'nde veto yetkisi var. İran'ın aracılık ettiği müzakerelerde Rusya ile Husilere gelişmiş gemi savar füzeleri gönderilmesi konusunda görüşmeler yapılmıştı.

Bununla birlikte, Husilerin Ukrayna'daki savaşa katılmak üzere Rusya safında savaşçı topladığına dair iddialar var.

Rusya'nın Suriye'deki nüfuzunun eski Devlet Başkanı Beşar Esad'ın devrilmesinden sonra zayıflamasıyla Moskova kaynaklarını Yemen'e kaydırmaya hazırlandığı söyleniyordu.

El Müslimi, konuya ilişkin olarak "Daha önce Şam'da görevli Rus bölge uzmanları artık Sana'da" dedi.

El Müslimi, "Suriye'yi kaybetmek yalnızca Yemen'deki Rus varlığını güçlendirecektir" diye devam etti.

Abdulaziz bin Sakır da, "Rusya'nın uluslararası olarak tanınan hükümetin merkezi olan Aden'de bir büyükelçilik açma girişimleri, Yemen tarafının reddettiği bir hareket özgürlüğü talebiyle sınırlıydı" dedi.

Sakır, "Hükümet onlara hareket özgürlüğünün olamayacağını söyledi çünkü bir tür bağlantı, ilişki ve tedarik olduğunu biliyorlar" diye ekledi.

El Müslimi, ayrıca, "ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin ile olan ticaret savaşının Pekin'i Yemen'de daha cömert hale getirmesi muhtemel" diye konuştu.

sol