Yemen ordusunun ve halk komitelerinin son aylarda Marib eyaletindeki ilerlemesi ve ayrıca el-Beyda eyaletinin tamamen kurtarılmasıyla birlikte, dünya çapında birçok haber ve analiz çevreleri Yemen'deki çeşitli aktörlerin davranışlarını inceledi ve bu ülkedeki saha ve siyasi gelişmeler hakkında tahminlerde bulundu.

Gregory Johnson'ın kalemiyle, Washington'daki Fars Körfezi Düşünce Kuruluşu’da (AGSIW), yer alan makalede şu ifadeler yer aldı:

‘Görünüşe göre Husiler sonunda Yemen'deki Riyad bağlantılı hükümetin ana üssü olan Marib kentinin kontrolünü ele geçirebilecekler ve artık Yemen'de birleşik bir devletin oluşumundan söz edemeyiz.

Joe Biden Ocak 2021'de iktidara geldi ve Yemen'deki savaşı bitirmeye kararlıydı. Bu yönetimde Obama döneminde de yetkili olan kişiler vardı ve Yemen'de savaşa girme kararının yanlış olduğunu düşünüyorlardı. Öyle ki, Obama yönetiminden bir yetkili, Suudileri desteklemeyi "sarhoş bir sürücüyle arabaya binmeye" benzetmişti.’

Bu düşünce kuruluşu Yemen savaşını tüm boyutlarıyla bir felaket olarak nitelendirdi ve şunları yazdı: ‘Her ikisi de ABD'nin ortağı olan Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen'deki mahkûmlara işkence yapmak, sivillere karşı hava saldırıları düzenlemek ve dünyanın en kötü insani krizini şekillendirmekle suçlanıyor. Yeni ABD yönetimi göreve başladıktan iki hafta sonra, politikalarını değiştirme ihtiyacı hissetti ve Joe Biden, ilk dış politika konuşmasında silah satışları da dâhil olmak üzere Yemen'deki saldırı operasyonlarına yönelik her türlü ABD desteğinin sona ereceği sözünü verdi. Aynı gün, Tim Lenderking Washington'un Yemen Özel Temsilcisi olarak atandı ve ertesi gün (5 Şubat), Biden yönetimi Kongre'ye Donald Trump yönetimi zamanında terörist gruplar listesine alınan Ensarullah'ı bu listeden çıkardığını bildirdi.

Lenderking'in görevi, çeşitli taraflarla müzakere etmek ve siyasi bir çözümün önünü açmaktı, ancak San’a merkezli hükümetten güçlü bir şüpheyle karşı karşıya kaldı.

ABD'nin eylemlerine Ensarullah’ın yanıtı, beklendiği gibi, Marib'e yeniden saldırıydı. Bu bölge, bu grubun Yemen'de bağımsız bir hükümet kurma ana hedefinin anahtarı olarak gördüğü bir bölgedir ve ülkenin gelir kaynakları, özellikle petrol ve gaz, orada ve Şabva ve Hadramevt'te yoğunlaşmıştır. Eğer Husiler hükümet çerçevesinde bir harita oluşturmak istiyorlarsa bu üç ilden birine hâkim olmaları gerekiyor ve Marib, San’a'ya diğer iki eyaletten daha yakın olduğu için, Husiler oybirliğiyle bu eyalete hâkim olmaya odaklandılar.

Marib kurtarılırsa, San’a hükümetinin güçleri güneye Şabva eyaletine hareket edecek ve bu eyaletin petrol kuyularına hâkim olacak ve ekonomik temellerini genişletecektir.’

BAE Marib'den ayrıldı

Gregory Johnson makalesinin devamında şu ifadelerde bulundu:

‘Savaşın ilk yıllarında, BAE'nin Marib'de Patriot füzeleri konuşlandırması San’a hükümet güçlerinin bu eyalette faaliyet göstermesinin önündeki başlıca engellerden biriydi. O yıllarda, Marib'in göreceli istikrarı nedeniyle, bu eyalet 2,5 milyondan fazla yerinden edilmiş insan aldı, böylece şehrin nüfusu 400 binden üç milyona yükseldi. Ancak Temmuz 2019'da BAE yavaş yavaş Yemen'den çekilmeye başladı, aynı zamanda birliklerini ve Patriot hava savunmasını da geri çekti. Aynı ay, Yemen Ensarullah Hareketi, Hadi ordusunun hava savunma kabiliyetini değerlendirmek için Hadi hükümetinin Marib valisi Sultan el-Arada'nın evine balistik füze fırlattı.

Yemen'e yönelik işgalci koalisyon, Marib'de pratikte birkaç gruba ayrıldı. Suudiler bir çıkış yolu arıyor ve kabileler San’a hükümet güçleriyle ayrı anlaşmalar yaptı. Aynı zamanda, Hadi hükümeti beceriksizlik, yolsuzluk ve kötü yönetim sorunları yaşıyor ve Riyad bağlantılı ordu, geçimini sağlamak için silahlarını karaborsada satıyor ve birçokları aylardır maaş almıyor.

Husilerin dünyada galip gelmesi şaşırtıcı değildir. Husiler, eylül ayında el-Beyda eyaletinin ve kuzey Şabva eyaletinin bazı kısımlarını tamamen kontrol altına aldılar ve bu onlara, Marib'i güney Yemen'den ayırmalarına izin verdi. Onlar, Marib'in güneyindeki Harb bölgesinin kontrolünü ele geçirdiler ve şimdi de Abdiya'yı kuşattılar; Abdiya düşerse, Husiler Marib şehrine ulaşmak için baskıyı ikiye katlayacaklardır ve eğer Marib'i ele geçirebilirlerse ki bu çok olasıdır, o zaman gaz sahalarına hâkim olabilir ve tek bir Yemen devleti kurma umudunu yok edebilirler.’

Amerika kafa karışıklığı içindedir

Washington'daki Fars Körfezi Düşünce Kuruluşu (AGSIW), makalesinin başka bir bölümünde ABD hükümetinin davranışına değindi ve şunları yazdı: ‘Marib'deki hızlı gelişmeler ABD'yi zor durumda bıraktı ve ABD ne yapacağını gerçekten bilemiyor.

Washington'un Husiler üzerinde hiçbir etkisi yok ve bu gruba yönelik yaptırımlar başarılı olmadı. Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşmiş Milletler'in sert sözleri ve açıklamaları duyulmuyor ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Yemen'deki savaşa doğrudan askeri müdahalesinin başarısız olduğu bir durumda, Husiler müzakere veya teslim olmak için hiçbir neden görmüyorlar.

Husiler kendilerini haklı konumunda görüyorlar. Onlar savaş alanında kazandılar ve Marib'e saldırılarına devam ederlerse petrol ve gaz kuyularının kontrolünü ele geçirip kendi bağımsız hükümetlerini kurabilirler. Öte yandan, ABD artık Riyad liderliğindeki koalisyona silah sağlamaya devam edemez ve bu konuda büyük baskı altındadır. Bu nedenle Suudiler de mühimmat ve silah kullanımından tasarruf ediyor.

ABD'nin Marib meselesi konusunda, Yemenlileri Marib'deki operasyonları durdurmaya ikna etmek için İran'ı kullanmaktan başka seçeneği yok.’

Ancak bu düşünce kuruluşunun yazarı, bunun Ensarullah’ın bu konuda herhangi birinin tavsiyesini dinlediği anlamına gelmediğini de vurguluyor.

****

Yemen ordu güçleri ve halk komiteleri, dünkü son saha başarısında, Marib'in güneyindeki Neca bölgesinin kontrolünü ele geçirmeyi ve Cebel Murad şehri arasındaki iletişim yolunu kapatmayı başardı.