İran’ın Moskova Büyükelçiliğinden yapılan açıklamada;
“Görüşmede iki ülkenin ŞİÖ çerçevesindeki son iş birliği durumu
değerlendirildi.” denildi.
Bu görüşmede Hindistan'ın ev sahipliğinde yapılacak bu yılki
ŞİÖ Zirvesi ele alındı. Yeni Delhi Zirvesi'nin önemini vurgulayan taraflar,
zirve öncesi hazırlanan planlar ve belgelerin sonuçlandırılması için daha fazla
koordinasyon sağlanmasına ihtiyaç duyulduğunu vurguladılar.
Yeni Delhi'de imzalanacak belgeler arasında İran İslam
Cumhuriyeti'nin örgütün dokuzuncu üyesi olarak katılım belgesi de yer alıyor.
Bu yılki Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi'nin 4
Temmuz'da video konferans yoluyla gerçekleştirileceği bildirildi.
Hindistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya
göre; geçen yıl Özbekistan'ın Semerkant şehrinde üye ülke liderlerinin tam
katılımı ile yüz yüze yapılan ŞİÖ Zirvesi, bu yıl 4 Temmuz'da Hindistan'ın ev
sahipliğinde video konferans yolu ile düzenlenecek.
Zirveye, örgüte üye ülkeler Çin, Rusya, Kazakistan,
Kırgızistan, Pakistan, Tacikistan ve Özbekistan'ın yanı sıra İran, Belarus ve
Moğolistan'ın gözlemci ülke olarak davet edildiği belirtildi.
Zirvenin neden video konferans ile yapılacağına ilişkin
bilgi verilmezken, kararın üye ülkeler ile istişare edilerek alındığı
kaydedildi.
17 Eylül 2021 tarihinde Duşanbe'de düzenlenen ŞİÖ Liderler
Zirvesi'nde, İran ŞİÖ'ye dokuzuncu üye olarak ilan edilmişti.
İran'ın Şangay İşbirliği Örgütü'ne katılımına ilişkin yasa
tasarısı 27 Kasım 2022’de İslami Şura Meclisi'nde düzenlenen oturumunda ele
alındı ve mecliste bulunan 205 milletvekilinin olumlu oyu ile kabul edildi.
Şanghay İşbirliği Örgütü Nedir?
Türkiye'nin "diyalog ortağı" olarak yer aldığı
ŞİÖ, ilk olarak Şangay Beşlisi adıyla 1996'da Çin, Rusya, Kazakistan,
Kırgızistan ve Tacikistan temsilcilerinin Çin'in Şangay kentinde bir araya
gelerek Sınır Bölgelerinde Askeri Güvenin Derinleştirilmesi Anlaşması'nı
imzalamasıyla kuruldu.
2001'de Özbekistan'ın da katılımıyla üye sayısı 6'ya çıkan
Şangay Beşlisi'nin adı Şangay İşbirliği Örgütü olarak değişti. Özbekistan,
Pakistan ve Hindistan da daha sonra tam üye olarak örgüte kabul edildi.
Afganistan, Moğolistan ve Belarus ise ŞİÖ'de gözlemci üyeler
olarak yer alıyor.
Doğu’nun NATO’su olarak nitelendirilen ŞİÖ, üye ülkeler
arasında askeri, ekonomik ve kültürel iş birliğini sağlamak ve özellikle
güvenlik konusunda ortaklıklar geliştirmeyi amaçlıyor./tesnim