İran, 24 saatlik kısmi sakinliğin ardından perşembe sabahı Tel Aviv, Beer Sheva ve Hayfa’ya yaklaşık 25 balistik füze fırlattı. İsrail basını, üçü ağır çok sayıda yaralı olduğunu bildirdi. Beer Sheva'da askeri istihbarat birimi C4I'nın Komuta Merkezi vuruldu. Tesis, siber komuta ve telekomünikasyon altyapısını bünyesinde barındıran kritik bir istihbarat ve siber güvenlik üssü olarak tanımlanıyor.

ASKERİ TEKNOLOJİ BÖLGESİNİN ORTASINDA

Saldırıda isabet alan Komuta Merkezinin yakınlarındaki Soroka Hastanesi de zarar gördü. İsrail, hastanenin doğrudan hedef alındığını iddia etti. İran'ın resmi haber ajansı IRNA, füze saldırısının askeri altyapıya "kesinlikle" yöneltildiğini, hastanenin dolaylı olarak "küçük hasar" aldığını vurguladı.

Her iki tesis de yüksek teknoloji firmalarına ev sahipliği yapan Gav-Yam Teknoloji Parkı içinde yer alıyor. Parkın, askeri teknoloji ve siber operasyonlarla bağlantılı çift kullanımlı tesisleri barındırdığı biliniyor.

GRİ ALAN

Analistler, sivil ve askeri bölgeler arasındaki bu belirsiz sınırın, özellikle yoğun sivil nüfusa sahip kentsel alanlarda istikrarsız bir güvenlik ikilemi yarattığını belirtiyor.

İsrailli askeri analist Dr. Eli Ben-Hur, “Bu saldırı, modern savaşın değişen doğasını vurgulamaktadır. İstihbarat ve askeri birimler sivil altyapı içine yerleştirildiğinde, uluslararası hukuka göre korunan bölgelerden ayırmak zorlaşır.”

KENDİNE AYNA TUTTU

İsrail'in bir buçuk senedir Gazze'de HAMAS savaşçılarını barındırdığını iddia ederek hastaneleri bombaladığını ve yıktığını hatırlatalım. Tel Aviv, bu saldırıların ardından direnişçileri daima hastaneleri kalkan olarak kullanmakla suçladı. İsrail sadece birkaç gün önce Tahran'daki Farabi Hastanesi'ni de bombaladı.

HASTANEDE ULUSLARARASI BASIN MERKEZİ

Askeri ve sanayi tesisleri vurulduğunda derhal medya sansürü getiren, fotoğraf ve görüntü alınmasını yasaklayan, Hayfa'da iki yabancı gazeteciyi gözaltına alıp sınır dışı eden İsrail, yabancı basın mensuplarının işini kolaylaştırmak için hastanede yabancı basın operasyon merkezi kurdu.

Başbakan Binyamin Netanyahu, İran'ı sivillere saldırmakla suçladı. Savunma Bakanı İsrail Katz, İran lideri Ayetullah Hamaney’in hesap vereceğini savundu. Muhalefet lideri Avigdor Liberman ise “İran nükleer silah sahibi olsaydı ne olurdu?” diye sordu.

BORSA DA İSABET ALDI

Tel Aviv'de ise füzeler Ramat Gan ilçesini vurdu. Video görüntülerinde bölgede geniş çaplı yıkım oluştuğu gözlenirken, vurulan yapılardan birinin de borsa binası olduğu belirtildi.

GARDI DÜŞÜYOR

Perşembe günkü saldırının bir diğer önemi, sabah saatlerinde, üç farklı kente ve sadece 25 füzeyle yapılmış olmasına rağmen çok sayıda isabetle sonuçlanmış olması. Günlerdir yayınlarımızda İsrail füze savunma sistemlerinin doygunluğa ulaşmakta olduğunu, stokların azaldığını belirtiyoruz. Washington Post birkaç gün önce İsrail'in dış yardım gelmediği takdirde 10 ila 12 gün sonra füzelere karşı gardının düşeceğini yazdı.

Bu gelişmeler, İran'ın savaşın ilk günlerindeki gibi daha büyük çaplı saldırılar düzenlemesi durumunda yaratacağı yıkımın benzersiz olabileceğinin işaretleri.

İRAN'IN FÜZE STOKU

İranlı gazeteci Mustafa Necefi, İran'ın şu ana kadar mevcut füze envanterinin yalnızca yüzde 7’sini kullandığını açıkladı. Tahran geçen cumadan bu yana aşağı yukarı 400 füze ateşledi. Bu verilere göre İran'ın balistik ve seyir olmak üzere toplam füze stoku yaklaşık 5 bin 750’ye ulaşıyor. Stokun büyüklüğü, ülkenin yalnızca misilleme kapasitesine değil, sürdürülmüş taarruz yeteneğine de sahip olduğunu ortaya koyuyor.

Xİ-PUTİN GÖRÜŞMESİ

Öte yandan Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile Rus mevkidaşı Vladimir Putin perşembe günü telefon görüşmesi yaptı. Xi, isim vermeden ABD'yi eleştirdi:

“Uluslararası toplum, özellikle de çatışmanın tarafları üzerinde özel etkisi olan büyük güçler, durumu yatıştırmak için çaba göstermeli, tam tersini yapmamalıdır.”

Çinli lider, “Çatışmanın tarafları, özellikle İsrail, durumun daha da tırmanmasını önlemek ve savaşın yayılmasını kararlılıkla engellemek için en kısa sürede ateşkese gitmelidir.” değerlendirmesinde bulundu.

Kremlin’in açıklamasına göre iki lider görüşmede İsrail’in İran’a yönelik eylemlerini kınadı. Putin bir kez daha arabuluculuk yapma teklifini yineledi.

'İRAN'DAN DESTEK TALEBİ YOK'

Putin, çarşamba günü yaptığı açıklamada, İran’la Rusya arasındaki stratejik ortaklık anlaşmasında “savunma alanını” kapsayan maddeler bulunmadığını belirtti. “İran’la temas halindeyiz, İran başka türlü bir destek için talepte bulunmadı.” dedi.

Rus lider, İran'daki "yer altı fabrikalarının" da yerlerinde durduğunu kaydetti. Rus uzmanların İran’daki Buşehr Nükleer Enerji Santrali'nde çalıştığını belirterek, "250 kişi bulunuyor, 600’e kadar da çıkabilir. Bir yere de gitmiyoruz. Bu bir destek değil midir?" şeklinde konuştu.

'ABD'Yİ UYARIYORUZ'

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, çarşamba günü ABD’yi İsrail’e doğrudan askeri yardımda bulunmaması ya da böyle bir şeyi düşünmemesi konusunda uyardı.

ABD'nin İsrail'e muhtemel doğrudan askeri yardımlarının Batı Asya'daki durumu kökten istikrarsızlaştırabileceğini vurguladı.

Amerika neler karıştırıyor?

ABD'nin Batı Asya'daki olağanüstü askeri hareketliliği sürüyor. Çarşamba günü yeni hamleler geldi:

- 12 adet F-22, KC-46 yakıt ikmal uçakları eşliğinde ABD’den İngiltere’deki RAF Lakenheath Üssü’ne uçtu, oradan Ürdün’deki Muvaffak Salti Hava Üssü’ne konuşlanacağı bildirildi.

- Katar’daki Al Udeid Hava Üssü’ne ait düşük çözünürlüklü uydu görüntüleri, daha önce tamamen dolu olan park alanlarının neredeyse boş olduğunu gösteriyor. Orada konuşlu ABD, İngiliz ve Katarlı hava kuvvetlerinin, muhtemel İran saldırıları endişesiyle başka yerlere taşındığı değerlendiriliyor.

- Asya-Pasifik bölgesinden Batı Asya'ya gelmekte olan USS Nimitz uçak gemisinin seyir halindeyken konumunu bildiren sinyali (transponderi) kapattığı bildirildi.

Çok geç gelen itiraf

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, CNN'ye yaptığı açıklamada, İran'ın nükleer silah programı yürüttüğüne dair bir kanıt olmadığını itiraf etti.

UAEA, İsrail'in geçen cuma başlattığı saldırılardan bir gün önce İran'ı nükleer programından dolayı kınama kararı almıştı. Karar, İsrail saldırılarını meşrulaştırmak için kullanılmıştı.

'KURUMU SAVAŞIN ORTAĞI YAPTI'

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, X platformunda UAEA Başkanı'na şöyle yanıt verdi:

"Çok geç Grossi Bey. Gerçeği, taraflı raporunuzla örtbas ettiniz. Bu rapor, E3 (Fransa, Almanya ve İtalya) ve ABD'nin temelsiz iddialarıyla kulp bularak uygunsuzluk kararı çıkarmıştı. Aynı kararla, sonrasında soykırımcı savaş çığırtkanı İsrail rejiminin İran'a karşı saldırılarında son bahane olarak kullanılarak barışçıl nükleer tesislere yönelik yasa dışı saldırılar başlatıldı."

İsrail'in İran'a saldırılarında masum sivillerin hayatını kaybettiğini belirten Bekayi, UAEA'nın raporunun "yanıltıcı anlatısının acı sonuçları olduğunu ve hesap verilmesi gerektiğini" kaydetti. Son olarak, Grossi'nin UAEA'yı “bu yasa dışı saldırının savaş ortağı yaptığını" da ekledi.

Kabine üçe bölünüp sığınağa kaçtı

İsrailli yetkililer İran Lideri Ayetullah Hamaney'i “sığınakta oturmakla” suçlayadursun, Tel Aviv hükümetinin çarşamba günü olağanüstü güvenlik önlemleri altında sıra dışı bir kabine toplantısı yaptığı ortaya çıktı. İsrail basınında yer alan haberlere göre görüntülü bağlantı yoluyla yapılan toplantı için bakanlar üç ayrı gruba ayrılarak farklı kentlerde konumlandı.

Bu uygulamanın amacı, olası bir saldırı durumunda hükümetin tamamının hedef alınmasını önlemekti. Güvenlik Kabinesi üyeleri ve Başbakan Binyamin Netanyahu yer altındaki bir sığınakta bulunurken, diğer bakanlar farklı kentlerdeydi.

Basına göre toplantı sırasında Netanyahu, ABD'nin İran'a yönelik olası bir saldırıya katılma ihtimali hakkında yaptığı değerlendirmede, “Amerikalıları bu sürece ben sürüklemiyorum. Müdahil olup olmama kararı Başkan Trump'a aittir ve yalnızca o, ABD'nin çıkarlarına göre hareket edecektir.” ifadelerini kullandı.

Göklerde resim çizen füze

Çarşamba günü yapılan az sayıda İran saldırısının en ilgi çekici yanı, Seccil orta menzilli balistik füzesinin ilk kez fırlatılmasıydı. İsrail'e doğru tek başına süzülen füzenin gökyüzünde bıraktığı iz sosyal medyada büyük merak konusu oldu. Seccil, İsrail savunma sisteminin farklı katmanlarını aşsa da sonunda bir THAAD füzesi tarafından engellendi.

Seccil, İran’ın geliştirdiği iki aşamalı, katı yakıtlı ve 2 bin kilometre menzilli bir balistik füze sistemi. Yaklaşık 17,5 metre uzunluğundaki füze, 500 ila bin kilogram arasında değişen harp başlıkları taşıyabiliyor; başlığı uçuşun ileri safhasında ayrılarak hedefe yöneliyor ve 50 metreye kadar isabet hassasiyeti sağlıyor.

2008’de test edilen ve daha sonra hem menzili hem de isabet oranı geliştirilen füze, karayolu rampaları ya da sabit platformlardan fırlatılabiliyor. Katı yakıt teknolojisi sayesinde kısa sürede ateşlenmeye hazır hale gelmesi, onu İran’ın “hızlı taarruz” konsepti için stratejik kılıyor/aydınlık