Senegal Cumhurbaşkanı Bassirou Diomaye Faye, Fransa’nın
Senegal’deki daimi askeri üssüne yönelik eleştirilerde bulunarak, “Egemen bir
ülkenin topraklarında yabancı askeri unsurları kabul etmemesi son derece
doğaldır.” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı Faye, Fransız Le Monde
gazetesine verdiği özel röportajda, Fransa’nın Senegal ile ilişkileri ve
1944’te gerçekleşen Thiaroye Katliamı üzerine önemli açıklamalarda bulundu.
Faye, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, Thiaroye
Kışlası’nda 1 Aralık 1944’te Afrikalı askerlere yönelik yapılanları 'katliam'
olarak tanımasını önemli bir adım olarak değerlendirdi. Macron’un bu cesur
açıklamasını memnuniyetle karşılayan Faye, bunun yeterli olmadığını belirterek,
“Hala öldürülen askerlerin sayısını ve nereye gömüldüklerini bilmiyoruz. Bu
konuda kurduğumuz komitenin Fransa’daki çalışmaları sürüyor. Macron’un
açıklamalarının ardından Fransız arşivlerinin açılmasını bekliyoruz.” dedi.
'Senegal'de neden Fransız askeri var?'
Senegal topraklarında bulunan Fransız askeri üssüne dair
konuşan Faye, üssün varlığının Senegal’in bağımsızlık anlayışıyla
bağdaşmadığını ifade etti. Faye, “Fransa’da kaç Senegalli asker var? Peki
Senegal’de neden Fransız askerleri olsun? Bu, bağımsız bir ülkenin kendi
egemenliğini sorgulamasına yol açar. ABD, Çin ve Türkiye ile askeri işbirliği
yapıyoruz, ancak ülkelerimizde üs kurulmuyor.” ifadelerini kullandı.
Faye, Fransız üssünün kapatılmasıyla ilgili net bir takvim
olmadığını, bu sürecin karşılıklı saygı çerçevesinde ve acele edilmeden
yürütüleceğini belirtti.
Tazminat bekliyor
Fransa ile Senegal arasındaki ilişkilerin samimi bir şekilde
ilerlediğini ancak bu ilişkilerin dinamiklerinin yeniden ele alınması
gerektiğini ifade eden Faye, Thiaroye Katliamı’nın tamamen aydınlatılması
gerektiğini vurguladı. Faye ayrıca, katliamın ardından geçen 80 yıla rağmen
ailelerin hala adalet beklediğini ve Fransa’dan özür ile tazminat taleplerinin
sürdüğünü hatırlattı.
Ne olmuştu?
1 Aralık 1944’te, İkinci Dünya Savaşı sırasında esir düşüp
daha sonra kurtarılan Senegalli Nişancılar isimli birliğe mensup Afrikalı
askerler, hak ettikleri prim ve savaş tazminatlarını alamadıkları için protesto
başlatmıştı. Fransız askerleri, bu askerleri 'isyan' gerekçesiyle kurşuna
dizmişti.
Resmi kayıtlara göre 35 askerin öldüğü belirtilirken, bazı
tarihçiler bu rakamın 400’e kadar çıktığını iddia ediyor. Cesetler topluca
çukurlara atılmış, sembolik bir mezarlık oluşturulmuştu.
Fransa, yıllar sonra 2024’te bu katliamı resmen tanıdı.
Ancak mağdur aileler hala adalet bekliyor. Thiaroye Katliamı’nın yaşandığı 1
Aralık tarihi, 2004’ten bu yana her yıl çeşitli etkinliklerle anılıyor.