Rasthaber - Bismihi Teâlâ
Mübarek üç ayın fazileti ve bu aylarda yapılması gereken tavsiyelere baktığımızda en çok üzerinde durulan konular: Bu aylarda oruç tutarak, duada bulunarak ve istiğfar ederek takva alışkanlığını elde etmektir.
Hz. Ali'ye (a.s.) sormuşlar: “Hayırlı ameller nelerdir?” O Hazret şöyle buyuruyor: “Hak Teâlâ şaban Ayı'nın cennetin kapılarını iyi ve takvalı kullarına ardına kadar açar ve onları en güzel nimetlerle ödüllendirir.” “Bu ödülleri ve mükâfatları nasıl elde edebiliriz?” diye soranlara şöyle buyuruyor: “şaban ayına mahsus çeşitli ameller (oruç tutmak, istiğfarda bulunmak ve dua ederek) bu ameller; Namaz kılmak, zekât vermek, iyiliği önermek, münker'den (kötülük ve küfür)'den sakınmak ve sakındırmak, ebeveyn (ana-baba)'a saygı göstermek, akrabalara, komşulara ve yoksullara yardım etmektir.” şaban ayında Allah adına ve O'nun emirlerine uyarak yapılan güzel ameller sayesinde insan, hastalıklardan, kötülüklerden, günah işlemekten korunur, dünya hayatını da mutlu ve huzurlu yaşar. Ayrıca bu güzel amelleri işleyen mümin kişi şeytan'ın tasallutundan kendini korumuş olur. Bu mübarek ayla ilgili bazı hadisleri derleyerek zikredeceğiz:
1-Merhum şeyh Tusî (r.a), Safvanü'l-Cemmâl'ın şöyle dediğini nakletmiştir:
İmam Sadık (a.s) bana buyurdu ki: “Etrafında olan kimseleri şaban Ayı'nın orucuna teşvik et.” Ben: “Canım sana feda olsun, bunda bir şey mi görüyorsun?” dedim, İmam (a.s) “Evet.” buyurdu. “Resulullah (s.a.v) şaban Ayı'nın hilâlini gördüğü zaman Medine halkına birisinin şöyle seslenmesini emrederdi: “Ey Yesrib (Medine) ehli, ben Allah Resulü'nün size elçisiyim. (Resulullah buyuruyor ki:) şunu bilin ki şaban, benim ayımdır. Kim benim ayım hakkında bana yardımcı olursa (onu oruç tutarsa), Allah ona rahmet etsin!”
2-İmam Cafer Sadık'tan (a.s) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: “İmam Seccâd (a.s) (Zeynülabidin) şaban Ayı girdiği zaman ashabını toplar ve onlara şöyle buyururdu: ‘Ey ashabım (dostlarım), bu ayın ne olduğunu biliyor musunuz? Bu, şaban Ayı'dır. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: ‘şaban, benim ayımdır.' Bu Ayı, Peygamberinizin sevgisi ve Rabbinize yaklaşmak için oruç tutun; canımı elinde tutan (Allah'a) Andolsun ki, babam İmam Hüseyin'den (a.s) duydum ki şöyle derdi: ‘Emirü'l-Mu'minin Ali'den (a.s) şöyle buyurduğunu duydum: ‘Kim şaban Ayı'nı Resulullah'a (s.a.a) olan sevgisinden dolayı ve Allah'a yakınlaşmak için oruç tutarsa, Allah onu sever, kendi ikram ve yüceliğine yakınlaştırır ve cenneti ona farz kılar.' ”
3-İsmail İbn Abdü'l-Halik diyor ki: “İmam Sadık'ın (a.s) yanında bulunduğum bir sırada, şaban ayının orucu söz konusu edildi. Bunun üzerine İmam Sadık (a.s) şöyle buyurdu:
‘şaban ayının fazileti şöyledir, böyledir. Hatta haram bir kanı döken kimse dahi (pişman olup tövbe ettikten ve üzerine düşen diyeti verdikten sonra) şaban Ayı'nın orucunu tutmakla bağışlanır.”
4-İmam Rıza'dan (a.s) şöyle rivayet edilmiştir: “Kim şaban Ayı'nın son üç gününü oruç tutup, Ramazan Ayı'na birleştirirse, Allah-u Teâlâ onun için iki ay ardarda tutulan orucun sevabını yazar.”
5-Yine İmam Rıza'nın (a.s) ashabından olan Eba Salt-i Hirevî'den rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir: “şaban Ayı'nın son cumasında İmam Rıza'nın (a.s) yanına gittim. İmam (a.s) bana buyurdu ki:
‘Ey Eba Salt, şaban Ayı'nın çoğu bitti ve işte bu onun son cumasıdır. şu geriye kalan günlerde geçmiş ihmalkârlıklarını telâfi etmeye çalış; seni ilgilendiren faydalı şeylerle meşgul olmaya koyul, çok dua ve istiğfar et, çok Kur'ân oku ve günahlarından tövbe et; öyle ki Ramazan Ayı geldiğinde artık Allah'a muhlis bir hâle gelesin (ve o hâl üzere ramazan ayına giresin). O hâlde, boynunda yerine ulaştırmadığın bir emanet kalmasın; kalbinde herhangi bir mümine karşı çıkarmadığın bir kin bulunmasın. çnceden yaptığın bütün günahlardan uzaklaşmalısın. Gizli ve aşikâr her şeyinde Allah'tan kork ve ona tevekkül et. Kim Allah'a tevekkül ederse, O, ona yeter.' ”
6- Resulullah (s.a.v) bu ayın diğer faziletleri hakkında şöyle buyurmuştur: “Beni peygamberliğe seçen (Allah'a) and olsun ki, kim bu ayda bir hayır ve iyilik kapısına yönelirse, tuba ağacının dallarından birisine tutunmuştur ve o, onu cennete ulaştırır. Kim de bir şer kapısına yönelirse, bu günde, zakkum ağacının bir dalına tutunmuştur ve o, onu ateşe götürecektir.”
7-İmam Cafer Sadık'tan (a.s) rivayet edilen bir hadiste, İmam'a (a.s) Recep Ayı'nın orucu hakkında sorulduğunda, o Hazret: “Neden şaban Ayı'nın orucundan gafilsiniz?” buyurdu. Ravi: ‘Ey Resulullah'ın (s.a.a) oğlu, şaban Ayı'ndan bir gün oruç tutanın sevabı nedir?' diye sorunca, ‘Cennettir, vallahi!' buyurdu.”
8-Ravi, İmam'a (a.s): “şaban ayında yapılan en faziletli amel nedir?” diye sordu. İmam (a.s) şöyle buyurdu: “Sadaka vermek ve mağfiret dilemektir. Kim, şaban Ayı'nda bir sadaka verirse, Allah-u Teâlâ onu sizin deve yavrusunu büyüttüğünüz gibi büyütür ve bilâhare kıyamet gününde Uhud Dağı kadar büyümüş bir halde sahibine ulaşır.”
9-Yine Nebevî bir hadiste şöyle geçer: “Allah Teâlâ şaban Ayı'nın pazartesi ve perşembe günlerini oruç tutan kimsenin, yirmi dünyevi ve yirmi uhrevi hacetini yerine getirir.”
10-İmamı Ali (a.s) buyurmuştur: “Her ayın üç gününde ilk perşembe ve ayın son günü ve ortasındaki çarşamba günlerini ve şaban Ayı'nın orucunu tutmak gönüllerdeki perişanlığı, kuşku ve vesveseyi yok eder.”
11-İmamı Sadık (a.s) buyurmuştur: “Kulun şaban Ayı'nda tuttuğu oruç kıyamet gününün zahiresidir (biriktirdiği hazinedir) her kim şaban Ayı'nda çokça oruç tutarsa Hak Teâlâ onun geçimini kolaylaştırır ve düşmanların şerrini ondan def eder.”
12-İmamı Rıza (a.s) buyurmuştur: “Emirülmuminin Ali (a.s) Ramazan Ayı'nın 23. gecesi, bayram gecesi ve şaban Ayı'nın 15. gecesinde yatmazdı ve şöyle buyururdu: ‘Bu gecelerde rızıklar taksim edilmekte, ömürler o yılda meydana gelecek olayların tayin edildiği gecelerdir.' ”
13-Bir rivayette İslam Peygamberinin (s.a.v) şöyle buyurduğu geçer: “şaban Ayı, Recep Ayı ile Ramazan Ayı arasında bir aydır. Fakat insanlar onun faziletinden gafildir. Hâlbuki onda kulların amelleri, Rabbü'l-Alemîn'e yükselir. Ben de oruçlu olduğum halde amelimin Allah'a yükselmesini severim.”
14-Bir hadisi şerifte şöyle zikredilir: “Herkim şaban Ayı'nın başında ortasında ve sonunda üç gün oruç tutarsa Allah-u Teâlâ ona yetmiş peygamberin sevabı yazar. Yetmiş sene ibadet etmiş gibi olur. O sene ölürse şehit olarak ölür.”
15-İslam Peygamberi (s.a.v) buyurmuştur: “Her kim bayram gecelerini ve şaban Ayı'nın 15. gecesini uyak kalarak geçirirse kalplerin perişan olduğu zaman onun kalbi perişan olmayacaktır.”
16-İmamı Muhammed Bakır (a.s) buyurmuştur: “Her kim şaban ayının 15. gecesi İmamı Hüseyin (a.s) ziyaret ederse Allah-u Teâlâ onun günahlarını bağışlar.”
17- İslam Peygamberi (s.a.v) buyurmuştur: “Allah-u Teâlâ şaban ayının 15. gecesi nazar eder ve bağışlanma dileyenleri bağışlar. Rahmet talep edenlere rahmet eder. Ama kinli insanları geriye iter.”
18-İmamı Caferi Sadık'tan (a.s) şaban Ayı'nda en faziletli amelin ne olduğu sorulduğunda İmam şöyle buyurur: “Sadaka vermek ve istiğfarda bulunmaktır.”
19- İmamı Rıza (a.s) buyurmuştur: Her kim şaban Ayı'nda Hak Teâlâ'dan 70 defa istiğfarda bulunursa Allah-u Teâlâ onun günahları gökteki yıldızlarsın adedice de olsa bağışlayacaktır.”
20-Rivayetlerde şöyle geçer: “İslam Peygamberi (s.a.v) hiçbir ayda şaban Ayı'nda tuttuğu kadar oruç tutmamıştır.”
21- İslam Peygamberi (s.a.v) buyurmuştur: “şaban Ayı benim ayımdır Ramazan Ayı ise Allah-u Teâlâ'nın ayıdır. Her kim benim ayımda bir gün oruç tutarsa kıyamet günü onun şefaatçisi olacağım. Her kim bu ayda iki gün oruç tutarsa geçmiş günahları bağışlanmış olacaktır. Her kimde üç gün oruç tutarsa ona şöyle denilir: ‘(Tertemiz şekilde) amelini yeniden başla.' ”
22- İslam Peygamberi (s.a.v) şöyle buyurmuştur: Beni peygamberliğe seçen (Allah'a) and olsun ki, kim bu ayda bir hayır ve iyilik kapısına yönelirse, tuba ağacının dallarından birisine tutunmuştur ve o, onu cennete ulaştırır. Kim de bir şer kapısına yönelirse, bu günde, Zakkum ağacının bir dalına tutunmuştur ve o, onu ateşe götürecektir.”
23- İmam Sadık'a (a.s) sormuşlar, şaban ayında işlenmesi vacip olan güzel ameller nelerdir? Hazret şöyle buyurmuştur: “Oruç tutmak, namaz kılmak, dua etmek, istiğfar etmek ve muhtaçlara sadaka vermektir. Zira Allah (c.c.) bu ayda verilen sadakayı rızık ve sevap olarak kat be kat artırarak sahibini mükâfatlandırır.”
24-Bir hadisi şerifte İslam Peygamberi (s.a.v) şöyle buyurduğu geçer: “şaban Ayının 15. yatmıştım Cebrail yanıma gelerek şöyle buyurdu: ‘Ey Muhammed (s.a.v) bu gecede yatıyor musun? Ey Cebrail bu gece nasıl bir gecedir diye sordum?' Cebrail: “Kalk ey Muhammed bu gece şaban'ın yarısıdır” dedi. Beni kaldırarak Bakiy mezarlığına götürdü ve şöyle dedi: Başını yukarı kaldır bu gece öyle bir gecedir ki, gökyüzünün rahmet, mağfiret, rıdvan, tövbe ve ihsan kapıları bu gecede açıktır. Allah-u Teâlâ insanlarda ve hayvanlarda olan tüylerin miktarıca cehennem ehlini azat etmektedir. İnsanların bu yıldan gelecek yıla kadar ecelleri tayin edilmektedir. Bu yılda meydana gelecek tüm olaylar bu gecede belirlenmektedir.”
25- Ravi Resulullah (s.a.v) hakkında şöyle buyurur: “Senenin hiçbir ayında şaban Ayındakinden fazla oruç tutmaz ve şöyle buyururdu: ‘Amellerden gücünüzün yettiğini yapın. çünkü siz bıkmadıkça, Allah da size asla bıkmış muamelesi yapmaz. Allah yanında amelin en makbulü, kişinin az da olsa devam üzere işlediği ameldir.' ”
26-şaban ayının en faziletli günleri 3. gününde İmamı Hüseyin(a.s) mübarek doğumu, 4. günü Hz. Ebulfazlı Abasın doğum günü, 5. günü İmamı Zeynülabidin'in(a.s) mübarek doğum günü, 15. günü ise İmam Sahibuz Zaman'ın mübarek doğum günlerin bu ayda meydana gelmesidir.
27- İmam Cafer Sadık'tan (a.s) rivayet edilen bir hadiste: İmam'a (a.s) Recep Ayının orucu hakkında sorulduğunda, o Hazret: “Neden şaban Ayının orucundan gafilsiniz?” buyurdu.
28- Allah Resulü şöyle buyurmuştur: “şabanın ilk günü olduğunda, İblis, askerlerini yeryüzünün dört bir yanına dağıtarak onlara şöyle der: ‘Allah'ın kullarından bazısını (da olsa) bu günde kendinize çekmeye çalışın.' Allah (azze ve celle) de meleklerini yeryüzünün dört bir yanına dağıtarak onlara şöyle buyurur: ‘Benim kullarımı koruyun ve irşat edin. Onların hepsi sizin vasıtanızla mutlu olurlar; (Allah'ın emir ve nehiylerini kabul etmekten) çekinen ve isyan eden kimseler hariç. Onlar da İblis'in hizbi ve askerlerinin safına katılmış olurlar.' şabanın ilk günü olduğunda Allah (azze ve celle) cennet kapısına (açılması için) emreder, o da açılır. Sonra da Tuba ağacına, dallarını bu dünyaya yakınlaştırması için emreder. Sonra da Rabbimiz tarafından bir münadi şöyle seslenir: Ey Allah'ın kulları, bunlar Tuba ağacının dallarıdır; bu dallara tutunun ki sizi cennete yükseltsin, bunlar ise Zakkum ağacının dallarıdır. Bunlardan daima uzak durun ki sizi cehenneme sürüklemesinler.”
29- Bir rivayette de şöyle geçer: “şaban Ayının her perşembe günü gökler süslenir ve melekler şöyle dua ederler: ‘Ey Mabudumuz, bu günü oruç tutanı bağışla ve duasını kabul et.' ”
30- Bu ayda okunması gereken en iyi dualardan biride: “Hz. İmam Humeyni (r.a) da sıkça buyurduğu ve tavsiye ettiği Merhum İbn Haleveyh'in rivayetine göre Emirü'l-Mu'minin'in (a.s) ve diğer Ehlibeyt İmamları'nın (a.s) şaban Ayında okudukları ve Münacat-ı şabaniye diye meşhur olan şu münacatı okumak.”
31- şaban ayının her öğle vakti ve 15. gecesinde İmam Zeynülabidin'den (a.s) rivayet edilen şu salâvatı şerifeyi okumak: “Allah'ım! Muhammed ve Ehlibeyt'ine rahmet et; onlar nübüvvetin ağacı, risaletin (lâyık) mekânı, meleklerin (sürekli) uğradıkları, ilmin madeni ve vahyin Ehlibeyt'idirler.”
32-İslam Peygamberi (s.a.v) buyurmuştur: “şaban Ayının, şaban olarak adlandırılmasının sebebi müminlerin rızıklarının bu ayda taksim edilmesinden dolayıdır.”
33- Hz. Ali'den (a.s) şöyle bir hadise naklonulur: “Resulullah'ın (s.a.a) kâfirlerle cihat için gönderdiği ordunun öyküsünü onlara anlattı ve şöyle buyurdu:
‘Kâfirler, geceleyin İslâm ordusuna saldırıya geçtiler. Gecenin şiddetli karanlığı her tarafa çökmüş ve Müslümanların da hepsi uykuya dalmışlardı. Aralarından sadece Zeyd İbn Hârise, Abdullah İbn Ravâha, Katâde, İbn Nu'mân ve Kays İbn Asmi'l Minkarî uyanık olup her biri ordunun bir tarafında namaz kılıyor veya Kur'ân okuyorlardı. Karanlıkta düşmanı göremedikleri için kendilerini koruyamayan Müslümanlar, düşmanın ok yağmuruna uğrayıp helâk olacakları sırada aniden, o dört kişinin ağızlarından ışıklar yükselerek Müslümanların karargâhlarını aydınlattı ve onların cesaret ve güç kazanmalarına vesile oldu. Kılıçlarına sarılan Müslümanlar, düşmana saldırarak, bir kısmını öldürüp bir kısmını yaraladılar. Bir kısmını da esir aldılar ve böylece düşmanı yenilgiye uğrattılar.' Dönüşlerinde olup bitenleri Resulullah'a (s.a.a) anlatınca, Hazret (s.a.a): “Bu nurlar o kardeşlerinizin şaban Ayının başlangıcında yaptıkları amellerden kaynaklanmıştır.” buyurdu.
34-çmmü Seleme validemiz şöyle buyurmaktadır: “Resulullah (s.a.v) Ramazan'dan sonra en fazla orucu şaban (ayın) da tutardı. Bunun sebebi, o sene içinde ölecek olanların isimlerinin, şaban'da diriler defterinden, ölüler defterine geçirilmesidir. Bir kimse yolculuğa çıkar (hâlbuki onun ismi yaşayanlar defterinden çıkarılıp) o sene ölecek olanların defterine yazılır.”
35- Bir rivayette Peygamber (s.a.v) şöyle buyurduğu geçer: “Recep Ayının diğer aylar üzerine fazileti, Kurân-ı Kerim'in diğer kitaplar üzerine üstünlüğü gibidir. şaban'ın diğer aylar üzerine üstünlüğü, benim diğer peygamberler üzerine fazlım gibidir. Ramazan'ın diğer aylar üzerine fazileti, Allah Teâlâ'nın, yarattığı varlıklar üzerine fazlı gibidir.”
36- Peygamber'imiz (s.a.v.) buyuruyor ki: “şaban Ayı girince, nefsinizi temizleyin ve bu ay boyunca niyetlerinizi iyi ediniz.”
37-İmam Sadık'tan (a.s) rivayet edildiğine göre, bu gecenin fazileti hakkında İmam Bâkır'a (a.s) sorulduğunda, İmam (a.s) şöyle buyurmuştur: “Bu gece, Kadir Gecesi'nden sonra en faziletli gecedir. Bu gecede Allah kullarına kendi fazlından lütfeder ve kendi minnetiyle onları bağışlar. O hâlde bu gecede Allah'a yakınlaşmaya çalışın. Zira Allah (azze ve celle) kendi mukaddes zatına ant içmiştir ki, bu gecede günah olan şeyleri isteyen hariç kendisine yalvaran hiçbir kimseyi eli boş geri çevirmesin. Allah, Kadir Gecesi'ni Hz. Peygamber (s.a.a) için kararlaştırdığı gibi, bu geceyi de (şaban'ın on beşinci gecesini) biz Ehlibeyt için kararlaştırmıştır. Allah'a dua ve O'nu medh u sena etmeye çalışın.”
38-Bu gecenin en faziletli ameli İmam Hüseyin'in (a.s) ziyaretidir. Rivayette şöyle geçmektedir: “Kim 124 bin peygamberin ruhunun kendisiyle musafaha etmesini istiyorsa, bu gecede İmam Hüseyin'i (a.s) ziyaret etsin. İmam Hüseyn'in (a.s) en kısa ziyareti, bir çatının üzerine çıkarak, önce sağa ve sola bakmak, sonra da başını gökyüzüne kaldırarak şu cümlelerle İmam'ı (a.s) ziyaret etmektir:
‘Selâm olsun sana ey Eba Abdillah (İmam Hüseyin -a.s-) Allah'ın selâmı, rahmeti ve bereketi senin üzerine olsun.' ”
39-Merhum şeyh Tusî (r.a) ve Merhum Seyyid İbn Tâvûs'un naklettikleri ve Hz. Mehdi'nin (a.s) ziyareti mesabesinde olan şu duayı okumak: “Allah'ım! Bu gecemizin, onda doğan ve senin vaat edilmiş hüccetin olan (Hz. Mehdi) hakkına, ona fazilet üstüne fazilet ekledin. Böylece doğruluk ve adalet açısından (tevhit ve din) kelimen tamamlandı. Kimse senin kelimelerini değiştiremez ve kimse ayetlerini takip edemez. (Hz. Mehdi) senin parlak nurun, her yeri aydınlatan ışığın ve karanlık gecede bir nur sütunudur. Gözlerden kayıp, perde arkasında, doğumu azametli ve zuhur ettiği soy değerlidir. Melekler onun şahitleri ve (zuhur edip) döneceği vakit Allah onun yardımcı ve teyitçisi, melekler de yardımcıları olacaktır. O Allah'ın körelmeyen kılıcı ve sönmeyen nurudur. Hiçbir zaman vakarını kaybetmeyen hilim sahibidir. Zaman onların etrafına döner; asrın koruyucuları onlardır. Emir sahipleri onlardır, Kadir Gecesi'nde inen şey, onlara iner. (Halkın) haşir ve neşri (Allah'ın izniyle) onların elindedir. Onlar İlahî vahyin tercümanları, ilâhî emir ve nehiylerin sahipleridirler. Allah'ım! (Ehlibeyt İmamları'nın) sonuncusu ve Kaim'leri olan ve gayb ette yaşayan (Hz. Mehdi'ye) salât ve selam eyle.”
40-Merhum şeyh Tusî'nin nakline göre Hammâd İbn İsa, İmam Sadık'tan (a.s) şöyle rivayet etmiştir: Bir şaban Ayı'nın on beşinci gecesi, Hz. Resulullah (s.a.a) zevcesi Ayşe'nin yanındaydı. Gece yarısı olduğunda Resulullah (s.a.a) ibadet için yataktan kalktı. Eşi Ayşe, uyandığında Resulullah'ı yatağında göremeyince, efendimizi diğer hanımlarının yanında zannederek kıskançlık duygusu kabardı ve yatağından kalkıp diğer hanımların odasına başvurarak, Resulullah'ı aramaya koyuldu. Bir miktar aradıktan sonra, Resulullah'ı yere yapışmış bir elbise gibi secde hâlinde buldu. Resul-i Ekrem'e (s.a.a) yaklaştığında secdede şu duayı okuduğunu duydu:
“(Allah'ım!) Bütün vücudum ve hayalim sana secde eder ve gönlüm sana inanır. İşte ellerim ve işte nefsime karşı işlediğim cinayetler. Ey büyük işlerde kendisine ümit bağlanan büyük, benim büyük günahlarımı bağışla; çünkü büyük günahı ancak büyük Rab bağışlar.”
Sonra başını secdeden kaldırıp tekrar secdeye gitti. Bu sefer şu duayı okuduğunu duydu:
“(Allah'ım!) Gökleri ve yerleri aydınlatan, karanlıkları yok eden, baştaki ve sondakilerin işini ıslâh edip onları ani azabından, (verdiğin) afiyet ve selametin değişmesinden ve nimetin yok olmasından koruyan Vech'inin nuruna sığınıyorum. Allah'ım! Bana takvalı, temiz, şirkten uzak olan, kâfir ve bedbaht olmayan bir kalp nasip eyle.”
Sonra da yüzünün sağ ve sol taraflarını toprağa koyarak şöyle söyledi:
“Yüzümü (secde) toprağına sürdüm; zaten bana yakışan da sana secde etmekti.”
Resulullah (s.a.a) geri dönmek istediği zaman, zevcesi Ayşe, aceleyle yatağa döndü. Hz. Resulullah (s.a.a) yanına geldiğinde, Ayşe'nin hızlı soluk alıp verdiğini görünce, şöyle buyurdu:
“Nedir bu hızlı solumalar? Bu gecenin hangi gece olduğunu biliyor musun? Bu, şaban'ın on beşinci gecesidir. Bu gecede rızıklar bölünür, eceller yazılır, hacca gidecekler kaydedilir. Hiç şüphesiz bu gecede Allah, Kelb kabilesindeki keçilerin kıllarının sayısı kadar yarattıklarını bağışlar ve meleklerini gökyüzünden, yeryüzünde bulunan Mekke'ye gönderir.”