Iraklı Şiî siyasi gruplardan oluşan Koordinasyon Çerçevesi, Bağdat’ta gerçekleştirilen toplantıda parlamentonun en büyük blokunu oluşturduklarını açıkladı. Bu ittifak, yaklaşık yüzde 58 oranında sandalye kazanarak, hem “zafer” hem de “birlik” mesajı verdi.
Yüksek Katılım ve Uluslararası Gerginliklerin Gölgesinde Bir Seçim
11 Kasım 2025’te (20 Aban 1404), Gazze savaşı, bölgesel gerilimler ve dış müdahale iddialarının gölgesinde Irak altıncı parlamento seçimlerini gerçekleştirdi. 2019 protestolarının izlerini hâlâ taşıyan Bağdat’ta seçimlere katılım yüzde 57 oldu; bu oran 2021 seçimlerinden daha yüksek bir katılıma işaret ediyor.
Toplam 20 milyon seçmenden 11,2 milyonu sandık başına giderken, Şiî siyasi ittifaklar önemli bir üstünlük elde etti:
- Teşkiye ve Kalkınma İttifakı (Başbakan’ın ittifakı): 46 sandalye
- Hukuk Devleti Koalisyonu (Nuri el-Maliki): 29 sandalye
- Sâdıkun Hareketi: 27 sandalye
- Diğer Şiî gruplar, Sünni ittifaklar ve Kürt partileri de toplamda parlamentoda temsil hakkı elde etti.
Genel tabloya göre:
- Şiî ittifaklar: 180’den fazla sandalye (yaklaşık %55)
- Sünniler: 77 sandalye
- Kürt partileri: 56 sandalye
Bu sonuçlar, seçim sürecine yönelik dış müdahale iddialarına rağmen Şiî siyasi çoğunluğun bütünlüğünü koruduğunu ortaya koydu.
Koordinasyon Çerçevesi “En Büyük Blok” Olduğunu Açıkladı
İran’ın ISNA ajansının aktardığına göre, Koordinasyon Çerçevesi’nin toplantısı, Nasr Koalisyonu lideri Haydar el-İbadi’nin Bağdat’taki ofisinde yapıldı.
Toplantıda:
- Seçimlerin başarılı şekilde tamamlanması tebrik edildi.
- Yeni dönemin “ulusal işbirliği ve siyasi istikrar” gerektirdiği vurgulandı.
- Anayasal takvimlere bağlılığın, iktidarın düzenli ve hukuka uygun şekilde devri açısından temel olduğu ifade edildi.
İttifak üyeleri, Koordinasyon Çerçevesi’nin parlamentodaki çoğunluk bloğu olduğunu belirten ortak bir belge imzaladı. Böylece başbakan adayını belirleme yetkisi resmen bu ittifaka geçmiş oldu.
Ayrıca iki komisyon kurulmasına karar verildi:
- Yeni hükümetin ulusal programını hazırlamak için bir komisyon
- Başbakan adaylarıyla profesyonel ölçütler doğrultusunda mülakat yapacak komisyon
Toplantıda, yeni başbakanın taşıması gereken kriterler ile yeni hükümetin siyasi, ekonomik ve hizmet alanlarındaki öncelikleri de ele alındı.
Seçim Sonuçları Ne Anlama Geliyor?
Kesin sonuçlara göre Koordinasyon Çerçevesi, 329 sandalyeden 185’ini alarak hükümeti kurma ve başbakan adayını belirleme sorumluluğunu üstlendi.
Iraklı siyasetçi Hanan el-Fetlavi, seçim sonuçlarını şöyle değerlendirdi:
“Bazı taraflar Koordinasyon Çerçevesi’nin parçalanacağına inanıyordu. Ancak bu beklentiler boşa çıktı. Tüm bileşenler bir arada durarak en büyük parlamenter blok oldu.”
Seçim sonuçları uluslararası basında da geniş yer buldu. Deutsche Welle, “İran’a yakın Şiî koalisyonların Irak Parlamentosu’nun en büyük fraksiyonunu oluşturduğunu” aktardı.
Analistler, bu seçimlerde şu eğilimlerin öne çıktığını belirtiyor:
- Katılım oranının artması
- Mukteda es-Sadr’ın seçim boykotunun başarısız olması
- Haşdi Şabi’ye yakın grupların oylarını artırması
- Barzani çizgisindeki partilerin sandalye kaybetmesi
- “Direniş karşıtı” siyasi isimlerin parlamento dışında kalması
Bu tablo, bazı uzmanlara göre dış güçlerin hedeflediği Şiî siyasi birliğin parçalanması ihtimalini boşa çıkardı.
Farklı Bir Bakış: 2025 Seçimleri Neyi Gösterdi?
Siyasi yorumculara göre Şiî ittifakın 2025 seçimlerindeki belirgin üstünlüğü, sadece sandalye sayısı açısından değil, Irak’ın siyasi bütünlüğü açısından da bir dönüm noktası niteliği taşıyor.
Analize göre:
- 2005 Anayasası’ndan itibaren Irak siyasetine yön veren dış baskılar,
- 2021’deki seçim boykotu kampanyaları,
- 2025’teki “Şiî parçalanması” projeleri
Irak toplumunda beklenen karşılığı bulmadı.
Seçimlere katılımın yüzde 57 olması, analistlere göre “Irak halkının siyasi baskılara karşı kolektif bir yanıtı” niteliğini taşıyor.
Yeni dönemde kurulacak komisyonlar ve profesyonel kriterlere dayalı hükümet programı ise “ılımlı, rasyonel ve ulusal temelli yönetime geçiş” işaretleri olarak değerlendiriliyor.
Sonuç olarak, bazı yorumcular 2025 Irak seçimlerini, ülkenin dış müdahalelere karşı “tarihi bir hayır” cevabı olarak tanımlıyor ve şu değerlendirmeyi öne çıkarıyor:
“Bu seçimler, Irak’ta uzaktan yönetim döneminin sona erdiğini ilan etti.”
Not: analiz Keyhan Gazetesinden tercüme edilmiştir
