Aktaş’ın ‘’İşte kalem kalem vatandaşı canından bezdiren
zamlar’’ başlığıyla kaleme aldığı yazıdan satırbaşları şöyle:
“TÜİK’in hesapladığı tüketici fiyatları endeksinde gıda ve
alkolsüz fiyatları endeksinde gıda ve alkolsüz içeceklerin payı yüzde 25.94.
Vatandaş her 100 liralık harcamasının 26 lirasını gıdaya yapıyor. Bu 26 lira,
dar gelirli vatandaşlarda belki 30’a, 40’a, 50’ye çıkıyor. Dolayısıyla gıda
maddelerine gelen zamlar vatandaşın açıklanan ortalama orana kuşkuyla
bakmasında en büyük etken.
Sokak röportajlarında vatandaşa mikrofon uzatan genç
arkadaşlarıma söylenenlerin ne kadar doğru olduğu sayılarla da kanıtlandı.
Örneğin son bir yılda gıda maddeleri arasında fiyatı en çok artan yüzde 57 ile
ayçiçek yağı olmuş. (Kabartma tozunda yüzde 9 binlik bir artış var ama önemli
olan tüketimdeki ağırlık.) Gıda maddeleri arasında ikinci sırayı yüzde 51 zam
ile mısırözü yağı, üçüncü sırayı da yüzde 50 zam ile margarin alıyor.
Tavuk eti ve yumurtadaki yüzde 46 ve yüzde 44’lük zamlar da
dikkat çekici. Vatandaş kırmızı ete göre ucuz diye tavuk etine yönelmek istiyor
ama karşısına yüzde 46’lık zam çıkıyor.
TÜFE’de yüzde 15.49 ile ikinci en yüksek ağırlığa sahip grup
ulaştırma. Bu gruptaki zamlar müthiş.
Hadi yüzde 107 ve yüzde 71 zam gören otomobilleri bir kenara
koyalım; nasıl olsa herkes otomobil alma durumunda değil. Ama ya köprü geçiş
ücreti... Ya benzine, motorine gelen zamlar... Ya araç tamirine ödenen
ücretler...
TÜFE’deki ağırlığı yüzde 8.64 olan ev eşyası grubunda da çok
yüksek zamlar var. Adeta "Gücün yetiyorsa gel de al” dedirtecek zamlar...
Bu gruptaki zam sıralamasında bulaşık makinesi yüzde 74 ile
ilk sırada. Bir yılda yüzde 50’den fazla zam gören üç ürün de yatak bazası ile
çift ve tek kişilik yatak.
Eğlence ve kültür grubunda yer alan televizyonun da son bir
yılda yüzde 100 zam gördüğünü belirtelim.
Konut ile ilgili harcamalar TÜFE’de yüzde 15.36 ağırlığa
sahip. Bu grup kapsamında çok önemli harcama kalemleri var ve bunlar vatandaşın
en çok yakındığı kalemler arasında bulunuyor.
Vatandaş ne diye şikayet ediyor; “Elektriği, doğalgazı,
suyu, kirayı ödedim mi elime bir şey kalmıyor” diyor ya, işte o!
Peki bu dört kalemde son bir yıldaki zam oranı ne kadar
olmuş, TÜİK’e göre tabii ki, bakalım.
“Su yüzde 17,57, elektrik yüzde 12.29, kira yüzde 10.99,
doğalgaz yüzde 8.48.”
Bu dört kalemden yalnızca su genel TÜFE artışı ile aynı
düzeyde, diğer üçü daha düşük gerçekleşmiş.”