BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, mevcut
sistemin 2. Dünya Savaşı'ndan sonra oluşturulduğunu belirterek "Reform
olmazsa parçalanma kaçınılmaz. Küresel kurumların meşruiyeti, itibarı, etkisi
azalır" dedi
'Araftayız'
Guterres, Soğuk Savaş'ta tüm zorluklara rağmen
kurallar bulunduğunu kaydederek, bugün ise bunun olmadığını söyledi.
Mevcut düzenin artık tek kutuplu olmadığını, çok kutuplu
yönde ilerlediğini belirten Guterres, "Araftayız ve burada
giderek daha fazla ülke jeopolitik bölünmüşlükleri dolduruyor ve hesap vermeden
istediğini yapıyor." değerlendirmesini yaptı.
Guterres, küresel eşitsizliklerin küresel kurumlara
yansıdığını belirterek, BM Güvenlik Konseyi'nin İkinci Dünya Savaşı'nın
kazananları tarafından tasarlandığını anımsattı.
Bu dönemde Afrika'nın çoğunun sömürge hakimiyetinde olduğunu
kaydeden Guterres, BMGK'de hala Afrika'nın daimi üyeliği
bulunmadığını ve bunun değişmesi gerektiğini dile getirdi.
Guterres, finansal mimarinin de değişmesi gerektiğini
belirterek, çok taraflı sistemin yenilenmesinin kolay olmayacağının farkında
olduğunu, siyasi ve ekonomik güce sahip olanların bu değişimi engellemek
isteyeceğini dile getirdi.
BM Genel Sekreteri, "Reform olmazsa parçalanma
kaçınılmaz. Küresel kurumların meşruiyeti, itibarı ve etkisi azalır"
uyarısında bulundu.
'Dünya patlamaya hazır bir barut fıçısı'
BM Genel Sekreteri Guterres, devam eden savaşlar
nedeniyle dünyanın patmaya hazır bir barut fıçısı durumuna yaklaştığını
söyledi.
Guterres konuşmasında şu cümleleleri dile
getirdi:
Jeopolitik bölünmeler derinleşmeye devam ediyor. Gezegen
ısınmaya devam ediyor. Savaşlar şiddetleniyor ve nasıl sona erecekleri belli
değil. Nükleer silahların ve yeni silahların şakırtıları karanlık bir gölge
yaratıyor. Düşünmek bile istemeyeceğimize doğru ilerliyoruz: tüm dünyayı içine
alma riski taşıyan patlamaya hazır bir bomba.
Dünyanın mevcut durumunun sürdürülemez olduğundan ve bu
şekilde devam edemeyeceğinden yakınan Guterres, bununla birlikte,
tüm sorunların çözülebilir olduğunu iddia etti.
Guterres konuşmasında ayrıca mevcut küresel
cezasızlık düzeyine de dikkat çekerek, “Bugün, giderek artan sayıda hükümet
ve diğerleri kendilerini 'hapisten bedava çıkma' kartına sahip hissediyor”
dedi.
‘Lübnan, İsrail ve dünya halkı, Lübnan'ın yeni bir Gazze
olmasını kaldıramaz'
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio
Guterres, "Lübnan, İsrail ve dünya halkı, Lübnan'ın yeni bir Gazze
olmasını kaldıramaz" uyarısında bulundu.
Dünyanın bir 'hortumun' ve çok önemli bir değişimin içinden
geçtiğine işaret eden Guterres, karşılaşılan sınamaların daha önce
eşi benzerinin görülmediğini ve küresel çözümlere ihtiyaç duyulduğunu dile
getirdi.
Guterres, bu ihtiyaca rağmen jeopolitik
bölünmüşlüklerin derinleşmeye devam ettiğini belirtti.
'Gazze'deki durum hiç sona ermeyen bir kabus gibi'
BM Genel Sekreteri Guterres, "Diğer
taraftan Gazze'deki durum hiç sona ermeyen bir kabus gibi ve tüm bölgeyi içine
çekme tehdidi barındırıyor" uyarısında bulundu.
Bunun için Lübnan'a bakmanın yeterli olacağına işaret
eden Guterres, "Lübnan, İsrail ve dünya halkı, Lübnan'ın
yeni bir Gazze olmasını kaldıramaz" vurgusunda bulundu.
Guterres, Lübnan'ın felaketin eşiğinde olduğu
uyarısını yaparak, durumun alarm verici olduğunu dile getirdi.
Hamas'ın 7 Ekim 2023 saldırısını meşru kılacak hiçbir şey
olmadığını ifade eden Guterres, aynı şekilde Filistin halkının
topluca cezalandırılmasının da hiçbir şekilde meşrulaştırılamayacağını söyledi.
Guterres, Gazze'deki ölüm ve yıkımın hızıyla
boyutunun daha önce görülmemiş düzeylerde olduğunu, 200'den fazla BM
çalışanının da öldürüldüğünü anımsattı.
Uluslararası toplumun acilen ateşkes, esirlerin serbest
bırakılması ve iki devletli çözüm için harekete geçmesi gerektiğinin altını
çizen Guterres, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
Bu hedefi daha fazla yerleşim yerleri inşa ederek, toprağa
el koyarak, şiddeti artırarak engel olanlara sormak istiyorum: Bunun
alternatifi ne? Dünya çok sayıda Filistinlinin özgürlüğünü, haklarını ve
onurunu yok eden tek devletli bir çözümü nasıl kabul edebilir?
'İklim çöküşüyle karşı karşıyayız'
Dünyanın karşılaştığı diğer önemli sınamalardan birinin de
iklim değişikliği olduğunu ifade eden Guterres, "İklim
çöküşüyle karşı karşıyayız" ifadelerini kullandı.
Guterres, bu durumun tüm ülkeleri etkileyeceğini
ancak en fazla yoksul ülkelerin zarar göreceğini belirterek, "Suçu
olanlar hesabı da ödemeli. Dünyayı kirletenler ödemeli" vurgusunu
yaptı.
'Yapay zeka eğitimden siyasete her şeyi değiştirecek'
Yeni teknolojilerin gelişiminin de bir diğer varoluşsal
tehdit olduğunu belirten Guterres, yapay zekanın eğitimden siyasete
her şeyi değiştireceğini belirtti.
Guterres, yapay zekanın yönetimine ilişkin küresel
bir adım atılmaması halinde bölünmüşlüklerin artacağına işaret etti.
'Bugün gittiğimiz yol sürdürülebilir değil'
BM Genel Sekreteri, "Bugün gittiğimiz
yol sürdürülebilir değil. Geçirdiğimiz büyük değişimleri yönetmek hepimizin
çıkarına olur" dedi.
Daha az cezasız kalma ve daha fazla hesap verme yolunda
gidilmesi gerektiğine işaret eden Guterres, sözlerini şu şekilde
sonlandırdı:
Dünyada insanlar bize bakıyor. Gelecek nesiller de geriye
dönüp bize bakacak. İzin verelim de onlar bizi BM Şartı'nın yanında, ortak
değer ve prensiplerimizin yanında, tarihin doğru tarafında bulsun.