İsrail ve Hamas arasında, 19 Ocak'ta Mısır, Katar ve ABD'nin
arabuluculuğunda varılan Gazze Şeridi'nde ateşkes ve rehine takası anlaşmasının
ikinci aşamasına yönelik belirsizlik sürerken, ABD Başkanı Donald Trump'ın
Gazze'deki Filistinlileri kalıcı olarak zorla yerinden etme ve Mısır ve Ürdün
gibi komşu ülkelere gönderme planına karşı Mısır tarafından alternatif bir plan
geliştirildiği iddia edildi. Reuters haber ajansının gördüğünü belirttiği
taslak planın Hamas'ı dışlayarak onun yerini Arap, Müslüman ve Batılı devletler
tarafından kontrol edilen geçici kurumların almasını öngördüğü aktarıldı.
Habere göre, Mısır'ın söz konusu planı bugün başkent Kahire'deki Arap Birliği
zirvesinde sunulacak.
Mısır'ın Gazze'ye yönelik planının kalıcı barış öngören bir
anlaşmaya varılmasından önce mi sonra mı uygulanmasının öngörüldüğü
belirtilmedi. Gazze Şeridi'ni gelecekte kimin yöneteceği sorusunun Gazze'nin
geleceğine dair müzakerelerde cevaplanmamış bir soru olarak kaldığını aktaran
Reuters'ın haberinde, Mısır'ın planının Gazze'nin yeniden inşasının maliyetini
kimin karşılayacağı, Gazze'nin nasıl yönetileceği ya da Hamas gibi güçlü bir
grubun 'nasıl bir kenara itileceği' konularına değinmediği belirtildi.
Mısır'ın planına göre, Yönetim Yardım Misyonu, Gazze'de
henüz belirli olmayan bir süre boyunca Hamas'ın idaresindeki hükümetin yerine
geçecek; söz konusu 'misyon' insani yardımlardan ve Gazze Şeridi'nin yeniden
inşasından sorumlu olacak. Metinde, Hamas yerel yönetimi kontrol eden hakim,
siyasi bir unsur olarak kaldığı sürece Gazze'nin yeniden inşası ve
rehabilitasyonu için büyük bir uluslararası finansman olmayacağı ifade edildi.
Reuters, Arap liderlerin bu planı destekleyip desteklemeyeceğini tespit
edemediğini aktarırken, planda söz konusu 'yönetim misyonunu' kimin idare
edeceği de belirtilmedi. Metinde, bu misyonun 'Gazze'nin mümkün olan en hızlı
bir şekilde iyileşmesine yardımcı olmak için Gazze'deki ve başka yerlerdeki
Filistinlilerin uzmanlığına dayanacağı' kaydedildi.
Plan taslağını Reuters ile paylaşan ve taslak kamuoyuna
duyurulmadığı için kimliğinin gizli kalmasını isteyen kişinin Gazze
müzakerelerinde dahli olan bi isim olduğu bilgisi verildi. Öte yandan, plan
taslağı, ABD'nin Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilerin Mısır ve Ürdün gibi
ülkelere sürülmesini 'bir güvenlik tehdidi' olarak kesin olarak reddetti.
Reuters'a konuşan üst düzey Hamas yetkilisi Sami Abu Zuhri
ise Hamas'ın Mısır'ın teklifinden haberdar olmadığını belirterek, Gazze'nin
geleceğine sadece Filistinliler tarafından karar verilmesi gerektiğini söyledi,
"Hamas, herhangi bir şekilde Filistinli olmayan bir yönetimin empoze
edilmesi ya da Gazze Şeridi topraklarında herhangi bir yabancı gücün olmasına
yönelik her türlü teşebbüsü reddediyor" dedi. Plan taslağında gelecekte
yapılacak seçimlere de atıfta bulunulmadı. Taslakta Hamas'ın silahsızlanmayı ya
da siyasetten çekilmeyi reddetmesi halinde nasıl bir adım atılacağına da
değinilmedi.
Plana göre, öncelikle Arap devletlerinin oluşturacağı
Uluslararası İstikrarlılaştırma Gücü, Hamas'tan güvenlik sağlama rolünü devralacak,
hem güvenlik hem idari kurumlar, yürütme heyeti tarafından 'ayarlanacak,
rehberlik edilecek ve denetlenecek' ve söz konusu heyette Arap ülkeleri, İslami
İşbirliği Örgütü üyeleri, ABD, İngiltere, Avrupa Birliği (AB) ve üye devletleri
ile diğerleri yer alacak. Planda, Filistin Yönetimi'nin merkezi yönetim rolü
hakkında da detay paylaşılmadı. Reuters'a konuşan Filistinli bir yetkili ise
Gazze'nin de işgal altındaki Batı Şeria gibi Filistin Yönetimi'nin yetki
alanına girdiğini söyledi.
Konunun hassasiyeti dolayısıyla isminin verilmesini
istemeyen Filistinli yetkili, "6 ay boyunca Filistin Yönetimi'nin Gazze
Şeridi'ni yönetmesine yardımcı olacak Filistinli uzmanlardan oluşan bir komite
konusunda Mısırlılarla anlaşmaya vardık. Komite, Filistinli uzmanlardan
oluşacak, Filistin Yönetimi ile koordinasyon içinde olacak ve Filistinli
olmayan kurumlara karşı sorumlu olmayacak" ifadelerini kullandı. Gazze'nin
yeniden inşasını maddi olarak kimin karşılayacağına da Mısır'ın planında yer
verilmezken, iki kaynak, Reuters'a yaptığı açıklamada, Körfez ve Arap
ülkelerinin yeniden inşanın ilk döneminde en az 20 milyar dolar sağlamasının
gerekeceğine işaret etti. Plan taslağı, yürütme heyetindeki devletlerin, uzun
vadeli yeniden inşa ve kalkınma planı için katkı amacıyla geçici yönetim
kurumunu desteklemek ve bağış konferansları ayarlamak üzere bir fon
oluşturabileceğini öngörüyor. Plan, yürütme heyetinin akademisyenler, STK
liderleri ve diğer önde gelen isimlerle koordinasyon içinde olması çağrısında
da bulunuyor/duvar