İşgalci ülke, bunun bir benzerini bugün Suriye'de planlamaya başladı bile.

Suriye'ye ait Golan Tepeleri'ni 58 yıldır işgal altında tutan ve bölgede yaşayanları gittikçe artan yerleşimcilerle tehdit altında bırakan İsrail, bölgedeki Dürziler için bir lütufmuşçasına yasa çıkarmaya hazırlanıyor.

İsrail, son günlerde "Yeni Suriye"nin kırılganlığını fırsat bilerek, Dürziler üzerinden Suriye'nin içişlerine karışma, hatta Şam'ı işgalle tehdit fırsatını kullanmaktan çekinmediğini göstermişti.

İşgalciler, bugün yine Dürziler üzerinden Suriye'de yeni bir hamle yapmak istiyor.

Golan Tepesi'nde ve Suriye'nin güneyinde yaşayan Dürziler'in çoğunluğu, işgalcilerin bölgede yıllardır sürdürdüğü "İsraillileşme" politikalarına bugün de ısrarla karşı çıkıyor. İsrail'in bu yıllar içerisindeki hamleleri, bölgenin Suriye'deki altyapısından mahrum kalmasına ve sıkıntılar çekmesine neden oldu.

İsrail, şimdi de işgal altında tuttuğu bir halka bir lütufmuşçasına "çalışma hakkı" verme peşinde.

Savunma Bakanı duyurdu: Dürzi ve Çerkeslere 'selamlama'

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, dün yaptığı açıklamada, İsrail'in yakında Suriye Dürzilerinin ülkeye iş için girmesine izin vereceğini duyurdu.

Katz, yaptığı açıklamada, İsrail'deki Dürzi ve Çerkes topluluklarının üyelerini "sadakatleri, cesaretleri ve zor ve kritik zamanlarda İsrail'in güvenliğine yaptıkları katkı" için "selamladığını" ifade etti.

"Onları güçlendirmeye ve ayrıca Suriye'deki kardeşlerini her türlü tehdide karşı korumaya devam edeceğiz" diyen Katz, "yakında Suriye'den Dürzi işçilerin Golan Tepeleri'ndeki İsrail topluluklarında çalışmaya gelmelerine de izin vereceklerini" sözlerine ekledi.

Geçtiğimiz ay, İsrail ordusu, Suriye'nin güneyinde yaşayan Dürzilerin İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri'ndeki kasabalarda çalışmasına izin verecek bir pilot program üzerinde personel çalışmasına başladığına dair İsrail basınında haberler yer almaya başlamıştı.

İsrail'in kamu yayıncısı Kan'ın bildirdiğine göre, program geçtiğimiz ay İsrail güvenlik yetkililerinden ve ordudan Suriye'deki Dürzilerin sınırdan geçmeleri için yardım isteyen Golan Dürzileri tarafından başlatıldı.

Kanalın aktardığına göre, ilk aşamada onlarca Suriye Dürzisi, Golan kasabalarında inşaat ve tarımda çalışacak.

Bundan birkaç gün önce, İsrail hükümeti, İsrail'deki Dürzi ve Çerkes toplulukları için yakın zamanda onaylanan beş yıllık bir planı duyurmuştu.

Golan Tepeleri nerede?

Golan Tepeleri, İsrail'in 1967'deki Altı Gün Savaşı sırasında Suriye'den ele geçirdiği ve 1981'de ilhak ettiğini duyurduğu stratejik bir plato. Yaklaşık 805 kilometre karelik engebeli arazi, Ürdün ve Lübnan ile de sınır paylaşıyor.

Suriye'nin başkenti Şam, kayalık Golan'ın tepesinden görülebiliyor. Bölgenin İsrail işgali altındaki kısmı, Birleşmiş Milletler tarafından desteklenen bir tampon bölge ile Suriye'den ayrılmıştı. Ancak İsrail ordusu, Beşar Esad yönetiminin düşüşünü fırsat bilerek, bu tampon bölgeyi de anında işgal etti.

Golan Tepeleri, uluslararası hukuk ve BM Güvenlik Konseyi kararları uyarınca işgal edilmiş bölge olarak kabul ediliyor. Suriye, cihatçılar yönetimi ele geçirmeden önce bölgenin iade edilmesini talep etmeye devam ediyordu.

Trump uluslararası hukuku tanımıyor, İsrail saldırganlığını teşvik ediyor

Bölge, en son 2019'da ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk döneminde Washington'un İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıyacağını söylemesiyle sık sık bir gerilim noktası olmuştu. Trump'ın bu hareketi, yıllardır devam eden uluslararası politikayı altüst etmiş ve Suriye ile gerginliği daha da kötü bir boyuta taşımıştı. Trump, İsrail yanlılığı konusunda bugün de çok farklı bir noktada durmuyor. Aksine, bölgedeki İsrail lehine saldırgan tavırlarını artırmış durumda.

İsrail, Golan Tepeleri'ni "ulusal güvenlik çıkarları için kilit önemde" olduğunu öne sürüyor. Daha önce, Suriye ve İran'ın vekil gruplarından gelen tehditleri savuşturmak için bölgeyi kontrol etmesi gerektiğini iddia eden İsrail, Beşar Esad'ın düşmesinden sonra da saldırganlığına karşın kendisine sessiz kalan yeni cihatçı yönetimi de tehdit olarak gördüğünü söylemeye başladı. Bu da İsrail'in Suriye'yi yeni yönetim üzerinden dizayn etme çabası içinde olduğuna dair fikirleri destekleyen bir gelişme.

Dürziler kimlerdir?

Dürziler, çoğunlukla Suriye, Lübnan ve İsrail'de yaşayan yaklaşık bir milyon nüfuslu bir Arap mezhebidir. 11. yüzyılda İslam dininin farklı bir yorumu olarak Mısır'da ortaya çıktılar.

Golan Tepeleri'nde 20 binden fazla Dürzi yaşıyor. Suriye vatandaşı olan Golan Tepeleri Dürzileri, İsrail'in 1967'de bölgeyi işgal ettiğinde İsrail vatandaşlığı teklifini reddettiler. Reddedenlere İsrail tarafından oturma izni kartları verildi. Ancak bugün İsrail vatandaşı olarak kabul edilmiyorlar.

Golan Tepeleri Dürzileri, bugün 30'dan fazla yerleşim birimine yayılmış yaklaşık 25 bin İsrailli yerleşimciyle bölgeyi paylaşıyor. İki yıl önce, BM İnsan Hakları Konseyi, İsrail'in Golan'daki yerleşimci nüfusunu 2027'ye kadar ikiye katlama planı konusunda uyarıda bulunmuştu.

BM Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi'ne göre, Golan'daki Suriye Dürzileri, özellikle toprak ve su tahsisiyle ilgili ayrımcı politikalardan muzdarip.

BM komitesi, "Yıllar geçtikçe, genişleyen İsrail yerleşimleri ve faaliyetleri, fiyatlar ve ücretlerle ilgili ayrımcı politikalar nedeniyle Suriyeli çiftçilerin suya erişimini azalttı" demişti.

Golanlı Dürzilerin çoğunluğu İsrail yasalarını kabul etmiyor

Golan Tepeleri'ndeki Dürziler, tarihsel olarak "İsrailleştirme" girişimleri olarak gördükleri İsrail yasalarına karşı çıktılar. 2018'de binlerce Dürzi önderliğindeki protestocu, ayrımcılığı derinleştireceğinden korkarak İsrail parlamentosu tarafından ortaya atılan Yahudi Ulus Devleti Temel Yasası'na karşı çıkmıştı.

Yasa, İsrail'i başkenti "birleşik" Kudüs olan Yahudi halkının tarihi yurdu olarak belirlemiş ve Yahudi halkının İsrail'de "münhasır ulusal kendi kaderini tayin hakkına" sahip olduğunu ilan etmişti.

O dönemdeki Dürzi liderler, yasanın eşitlik veya azınlık haklarından bahsetmediği için kendilerini ikinci sınıf vatandaş gibi hissettirdiğini vurgulamıştı.

İsrail medyasında bildirilen son veriler, Golan'dan İsrail vatandaşlığı arayan Dürzilerin sayısında artış olduğunu gösteriyor, ancak bunu yapanların sayısı son derece düşük. 2017'de 75 olan vatandaşlık talebi sayısı 2021'de 239'a yükselmişti.

Golan dışında, İsrail'in kuzeyindeki Karmel ve Celile'de yaklaşık 130 bin Dürzi yaşıyor.

Ülkedeki 18 yaş üstü Dürzi erkekler 1957'den beri İsrail ordusuna alınıyor. Bazıları da, polis ve güvenlik gücü olarak görev yapıyor.