Irak'ta mevcut koşullardaki güvenlik sorunları 3 boyutta ele
alınabilir. Haşdi Şabi'ye karşı Huşyar Zebari'nin ihanet içerikli sözleri ve
Demokrat Parti'den buna geç gelen tepki, Haşdi Şabi destekçilerinin Bağdat'ta
toplanması ve Irak Kürdistan Bölge Yönetimi-IKBY bayrağının ateşe verilmesi ve
buna karşı Irak bayrağının da Erbil'de ateşe verilmesi ve 8 Iraklı sivilin
hayatını kaybetmesinden ibarettir.
Terör örgütü IŞİD'in saldırıları Irak'ta hız kestiği ve
direniş güçlerinin son aylarda IŞİD kalıntılarına ağır ve ölümcül darbeler
vurduğu bir sırada, Irak bahsi geçen yeni güvenlik sorunlarına sahne
olmaktadır.
Acaba Irak'ta niçin güvenlik olaylarının niteliği değişmiş
ve siyasi çekişmeler, güvenlik sorunlarına dönüşmüştür?
Bu bağlamdaki ilk faktör, Irak'ta ulusal kimlik zaafıdır.
Irak'ta nüfus dokusu ve yapısı, 30'lu yıllardaki İngiliz sömürüsünün ürünüdür.
Irak'taki siyasi gruplar, Iraklı milli güvenliğinden ziyade Kürt ve Arap olmak
üzere etkin kimliği ve Şii ve Sünni olmak üzere mezhebi kimliği ön planda
tutmaktalar. Bu da, alt kimliklerin üst kimliklerden daha fazla önemsenmesi ve
üstünlük kazanmasına yol açmıştır.
Bunun için Irak
toplumu Bağdat'ta Kürt Bölgesel Yönetimi'nin bayrağı ve Erbil'de de Irak
bayrağının ateşe verilmesine sahne olmaktadır. Buna ilaveten güvenlik olayları
da Araplar ve Kürtler arasındaki kavgaya dönüşüyor, nitekim Bağdat ve Erbil'de
bayrak yakma olayları sırasında buna tanıklık ettik.
İkinci faktör ise, siyasi görev süreleri dolduktan sonra Irak'taki
siyasi zatların kendi siyasi deneyimlerini bu ülkede toplumsal birlik ve
bütünlüğü takviye etmek ve pekiştirmek için kullanmamalarıdır. Nuri Maliki'nin başbakanlığı döneminde
Dışişleri Bakanı ve Haydar İbadi'nin başbakanlığı döneminde Maliye Bakanı olan
Hoşyar Zebari'nin Haşdi Şabi aleyhindeki sözleri ve Haşdi Şabi'yi IŞİD ile
karşılaştırması bu doğrultuda değerlendirilebilir.
En önemli faktör olan 3.sü, Irak toprak bütünlüğünün
korunması için aralarında en önemlisi Haşdi Şabi olan grupların çalışmalarının,
bazı Iraklı siyasi grupların kişisel düşüncelerinde gözardı edilmesidir.
Bilindiği üzere Haşdi Şabi, Irak'ı IŞİD terörizminden
kurtarmak ve temizlemekte önemli ve başarılı rol ifa etmiştir. Bazı Iraklı
şahsiyetler, Haşdi Şabi'nin Amerikan askerlerinin Irak'taki varlığına karşı
çıkması gibi bazı siyasi ve güvenlik amaçlı düşünce ve anlayışlarını
reddederken, gerekçe ve delillerle bu düşünceleri eleştirmek yerine onlara
suçlamalarda bulunuyorlar.
4. faktör, Irak'ta siyasi gruplar ve şahsiyetlerin zamanlama
zafiyetine ilişkindir. Hoşyar Zebari'nin Haşdi Şabi hakkındaki sözleri, Haşdi
Şabi'ye destek gösterilerine yol açmadan önce Zebari veya Demokrat parti
tarafından düzeltilmesi gerekiyordu.
Hoşyar Zebari ve üst düzey üyelerinden sayıldığı Demokrat
Parti, Bağdat'taki halk gösterilerinin ardından Haşdi Şabi'yi savunan
açıklamalarda bulundular. Ancak bu konuda geç kaldılar çünkü Bağdat ve Erbil'de
yaşanan şiddet, Irak içinde gerilime yol açtı.
Irak'ta gruplar, şahsiyetler ve yetkililer arasında yaşanan
çekişmeler, aslında temelsiz siyasi-güvenlik boyutlu kavgalardır. Bu
çekişmeler, gruplar ve şahsiyetlerin siyasi dirayeti ile son bulabilir./