MOSSAD Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Yossi Arad, İsrail'e 48 yıllık hizmetinde sayısız dramatik an yaşamış: gizli operasyonlar, terörist saldırıların engellenmesi, terörist hücrelerinin ortaya çıkarılması, teröristlerin öldürülmesi ve düşman ülkelerdeki toplantılar. Kariyerinin zirvesini, ABD Ulusal Güvenlik Ajansı Başkan Yardımcılığına atanması ve dönemin İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Perez ile Azerbaycan'a yaptığı seyahat olarak görüyor.

Jerusalem Post muhabiri Gil Hoffman, Yossi Arad ile yaptığı röportajın bir bölümünü aşağıda okuyabilirsiniz:

- Şimdi neredeyiz ve on yıllarca süren açık ilişkiler göz önüne alındığında, ilişkilerimizin nereye varmasını bekliyorsunuz?

1991'de Azerbaycan bağımsızlığını geri kazandıktan sonra onlarla ilişki kurmaya karar verdik. Bildiğiniz gibi İsrail, 7 Nisan 1992'de Azerbaycan ile diplomatik ilişkiler kuran ilk ülkelerden biriydi. Peki, sorunuza cevap vermek için öncelikle Müslüman bir ülkeyle diplomatik ilişkiler kurmanın ve daha sonra daha fazla ilişki kurmanın o kadar kolay olmadığını söylemeliyim. Azerbaycan halkının çoğunluğu Müslüman olmakla kalmayıp, aynı zamanda İran'ın komşusudur. Ancak işin iyi yanı, Azerbaycan'daki üst düzey devlet yetkilileri, özellikle Haydar ve İlham Aliyev'in İslam'a karşı hiçbir sempati duymamaları ve başından beri İsrail ile ikili ilişkileri takdir etmeleridir.

Altı aylık özel bir görevde Bakü'deki İsrail büyükelçiliğinde bulundum. İlham Aliyev'in kızı Leyla'nın, bizzat tanıdığım, daha sonra evlendiği Yahudi erkek arkadaşı Emin Ağalarov'un annesine, oğlunun açıkça Yahudi olduğunu ilan etmemesinin daha iyi olacağı söylendi. Jared Kushner ile çok iyi ilişkileri vardı. Dürüst olmak gerekirse, hahamlarımız Leyla'nın Yahudiliğe geçmesine izin verseydi, bunu gururla yapardı. Ama sorunuza geri dönelim, bence tam istediğimiz yerde ve hedeflerimizin çoğuna ulaştık ve geri kalanı da yakında gerçekleşecek.

- Hedeflerimize ulaştığımızı iddia ediyorsunuz. Bunlar neydi? Baştan beri Azerbaycan'dan ne istiyorduk?

Son 24 yılda, NATO gözetimi altında ve Türkiye ile yakın işbirliği içinde 50'den fazla üst düzey İsrailli komutan, Azerbaycan'ın askeri yapısını yeniden yapılandırabildi ve organize edebildi. Azerbaycan'a askeri silah tedarik yöntemleri, gelişmiş İHA üreten fabrikaların kurulması, Azerbaycan'ın üst düzey askeri komutanları için 146 eğitim kursu düzenlenmesi ve Hazar Denizi'nde, Azerbaycan'ın güneyinde ve Ermenistan ile sınırları boyunca her yıl birkaç gizli ortak askeri tatbikat düzenlenmesi, Tel Aviv ve Bakü arasındaki işbirliğinin temel alanlarından bazılarıdır. Böylesine bir ilişkimiz olan bir ülke söyleyebilir misiniz?

MOSSAD yetkililerinin CIA ve FBI görevlileriyle birlikte Azerbaycan Güvenlik Örgütü binasının bir katında bulunması, diğer ülkelerde benzeri görülmemiş bir durumdur. Unutmayın ki bahsettiğim hiçbir şey artık bir sır değil. Elbette konuşamayacağımız şeyler de var.

- Daha fazla açıklamada bulunabilir misiniz?

Pekala, herkesin Azerbaycan'da sadece 30.000 Yahudi yaşadığını varsayalım.

Peki, İsrail Azerbaycan hükümetiyle bu kadar geniş kapsamlı bir işbirliğine sahipken, çoğunluğu oluşturan Müslüman nüfus bundan rahatsız değil?

Azerbaycan halkı Müslüman ama Orta Doğu gelişmelerinden habersiz. Bu nedenle İran'ın etkisi altındaki kişiler hariç, Azerbaycan halkının çoğunluğu dini bir kimliğe sahip değil ve Orta Doğu Müslümanları gibi terörist bir zihniyete sahip değil. Ancak aynı zamanda faaliyetlerimizin çoğu askeri ve güvenlik alanındadır. Bu nedenle sıradan insanlar genellikle neler olup bittiğinden haberdar olamazlar.

- İç politikalarına ne kadar müdahil oluyoruz?

Bakü'deki ABD, İngiltere ve İsrail büyükelçilikleri, son 20 yıldır benzer hedefleri takip eden bir ittifaktır. İttifakın Azerbaycan ve Bakü yetkililerinin siyasi kararları üzerindeki hakimiyeti, İsrail'in Batı Şeria üzerindeki hakimiyetine benzer. Fark şu ki, Mahmud Abbas yerine İlham Aliyev adında medeni biri Azerbaycan'ı yönetiyor.