Suriye Arap Haber Ajansı (SANA), Heyet Tahrir Şam (HTŞ) liderliğindeki Geçiş Hükûmeti’nin “Zafer Konferansı” düzenlediğini duyurdu. Konferansa HTŞ Lideri Ahmed eş-Şera, Suriye Geçiş Hükûmeti Bakanları ve Suriye’deki 18 farklı askeri grubun temsilcileri katıldı. Konferansta Ahmed eş-Şera, geçiş döneminin Suriye Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ilan edildi. Şera, ilk yurtdışı ziyaretini Suudi Arabistan’a yapacağını bildirdi.

Konferansın bitiminde Askeri Operasyonlar İdaresi Sözcüsü Albay Hasan Abdülgani, sonuç bildirisini okudu. Buna göre, 2012 Anayasası yürürlükten kaldırıldı, Esad yönetimine bağlı ordu, güvenlik birimleri ve parlamento feshedildi. Toplantıda yer alan bazı silahlı grupların kendilerini feshederek yeni yönetimin meşruiyetini onayladıkları belirtildi. Şera, tüm silahlı grupların tek çatı altında toplanacağını ve güvenliğin öncelikli konu olacağını vurguladı. Bu kapsamda yeni bir ordu kurulacağı açıklandı. HTŞ Lideri Şera’nın, Şam yönetimi devrildikten sonra ilk kez askeri üniforma ile kameralar karşısına çıkması dikkat çekti.

Öte yandan, Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO)’na bağlı “2. Kolordu Hamza Özel Kuvvetler Genel Komutanı” olan Ebubekir Seyf Polat’ın da toplantıda konuşma yaptığı görüldü. SMO içinden başka temsilcilerin de konferansta yer aldığı fakat protokol bölümünde oturtulmadığı iddia edildi. SMO’dan isimler toplantıda olması “örgüt feshedildi mi?” sorusunu gündeme getirse de bu yönde resmi bir açıklama yapılmadı.

YENİ KABİNE KURULACAK

Eş-Şera yaptığı konuşmada, ekonomik kalkınma için dış destek arayacağını, devlet kurumlarını yeniden yapılandıracağını ve ülke genelinde huzur ortamını sağlayacaklarını belirtti. Seçimlerin dört yıl içinde yapılmasının planlandığını, yeni anayasa sürecinin ise üç yıl süreceğini açıkladı. Geçiş Hükûmeti’nin Mart ayına kadar görevde kalacağı, yeni kabinenin ise Başbakan Muhammed el-Beşir tarafından kurulacağı ifade edildi. Açıklamaya göre ekonomik sorunlara öncelik verilecek, yeni bir vergi sistemi oluşturulacak ve ulusal diyalog konferansı düzenlenecek. Ayrıca uluslararası yaptırımların kaldırılması için çaba gösterileceği bildirildi.

 ‘Tüm gruplar dağıtılmadan üniter yapı kurulamaz’

Güvenlik Uzmanı Abdullah Ağar, Emekli Kurmay Albay Ünal Atabay ve Gaziantep Üniversitesi Öğretim Üyesi Emekli Jandarma Binbaşı Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe Aydınlık’a değerlendirmelerde bulundu.

Abdullah Ağar, Suriye’nin halâ üniter bir yapı mı yoksa parçalanmış bir Suriye mi olacağı konusunda belirsizlikler olduğuna dikkat çekti. Ağar şöyle konuştu:

“Öncelikle şu soruyu sormamız gerekiyor, PKK/YPG, Suriye'nin üniter yapısı çerçevesinde bir entegrasyon gerçekleştirecek mi? Görünen o ki bütüncül yapısını koruyarak dağılmadan entegrasyon olmak istiyorlar. Süveyda’daki Dürzîler de silah bırakmadı. Dera’daki ABD SÖO’su bölgedeki arazilerini genişletti. Elbette üniter bir yapı kurulacaksa SMO’nun entegre olması gerekiyor. Fakat yukarıda bahsettiğimiz grupların akıbeti henüz belli değil. Öncelikler bunlar. HTŞ gerçekten bir devlet kurmak istiyorsa, bunun yolu silahlı güçleri dağıtmaktan geçiyor. Henüz tam anlamıyla Suriye sahasında silahlı gruplar dağıtılmış değil.”

KENDİ KENDİLERİNE İLAN ETTİLER

Kurmay Albay Ünal Atabay da Suriye’deki tüm grupların kucaklanmadığını belirterek, atılan adımın eksik olduğuna vurgu yaptı. Atabay şunları söyledi:

“Zaten Hakan Fidan SMO için ‘kendilerini serbest bıraktık’ demişti. O yüzden bazı isimlerin bu konferansa katılmış olmaları normal. Fakat şu an SMO’nun lağvedilmiş olması söz konusu değil. Esas sormamız gereken soru şu, Ahmed eş-Şera’yı kim devlet başkanı olarak ilan etti, ilan eden konuşmayı kim yaptı? Kendileri yaptı. SMO’nun bir üst kurumu vardı, Suriye Geçici Hükûmeti, başında Abdurrahman Mustafa’nın olduğu. Soçi’de, Cenevre’de, Astana’da masaya oturan Suriye muhalefeti vardı. Bu gruplar, isimler nerede? Ulusal Koalisyon nerede? Bunların hiçbiri yok. Öyleyse yeni Suriye yönetiminin kapsayıcılığı, kucaklayıcılığı ve üniter yapıyı benimseyen ilkeleri de uyumlu değil şu anda. Sadece bu grup ve isimler de değil. Dürziler, Nusayriler bu gruplar dahi yok. Hatta PKK’dan ayrı olarak söylüyorum, Suriye’de yaşayan Kürt halkını temsil eden bir unsur var mı, o da yok. Ayrıca, yarın PKK/YPG’yi nasıl entegre edecekler. Irak’taki gibi Haşdi Şabi, bir ordu içinde ayrı bir ordu mu yapacaklar ya da Kuzey Irak’taki gibi bir yapı mı ortaya çıkacak. Bunlar da soru işareti. Sonuç olarak, yeni Suriye yönetiminin şu anda kapsayıcı, kucaklayıcı, tüm Suriye'yi, demografisini içeren bir yönetim konseyi yok şu anda.”

 ‘GEÇİCİ YASAMA KONSEYİ’ KURDULAR

Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe de Suriye’deki bu konferansı “Geçici Yasama Konseyi” olarak değerlendirdi. Gökçe şu ifadelerle anlattı:

“Öncelikle Suriye Milli Ordusu mevcut konumunu sürdürüyor. Yeni bir hükûmetin kurulmuş olması Türkiye’nin terör örgütlerine yönelik operasyonlarını kısıtlamaz. Burada önemli olan Süveyda’da Dürzîler, Suriye’nin kuzeyinde PKK/YPG, bu gruplar silahlarını bırakmamakta ısrarcılar. Şu an bu konferansta bir ‘Geçici Yasama Konseyi’ kuruldu aslında ve bu kurul Türkiye’yi de rahatlatacak kararlar alabilir diye düşünüyorum. Şunu belirtmek lazım, bir devlette tek silah kullanma yetkisi, sınırları belirlenmiş bir coğrafyada yetki sadece devletindir. Fakat şu an Suriye’de böyle bir durum yok. Hala PKK/YPG’nin ve başka grupların elinde silah var. O yüzden bu silah bırakma tam anlamıyla olmadıkça, üniter bir yapıyı inşa etmek zor.”

Konferansın bildirisi

Suriye'de silahlı grupların çatı yapılanmalarından biri olan Genel Komutanlık Askeri Operasyonlar Dairesi, yayımladığı bildiride Esad yönetimine karşı “zafer” ilan etti. Açıklamada, 8 Aralık'ın “Ulusal Gün” olarak kabul edileceği duyurulurken, mevcut anayasanın iptal edilmesi ve eski rejime bağlı güvenlik kurumlarının lağvedilmesi gibi maddeler sıralandı.

Açıklamaya göre alınan kararlar şu şekilde:

1- “Büyük Suriye Devri-mi”nin zaferi ilan edildi ve her yıl 8 Aralık'ın ulusal gün olarak kabul edilmesine karar verildi.

2- 2012 Anayasası iptal edildi ve tüm olağanüstü yasalar askıya alındı.

3- Halk Meclisi ve bağlı komiteler feshedildi.

4- Eski rejime bağlı ordu dağıtıldı ve yeni Suriye ordusunun ulusal temeller üzerine yeniden inşa edileceği açıklandı.

5-Eski rejimin tüm güvenlik birimleri ve milisleri lağvedildi, yerine vatandaşların güvenliğini sağlamak için yeni bir güvenlik kurumu kurulacağı belirtildi.

6-Arap Baas Sosyalist Partisi, Ulusal İlerici Cephe ve bağlı tüm örgütler kapatıldı. Bu partilerin ve bağlı kurumların mal varlıkları devlete devredilirken, başka bir isim altında yeniden örgütlenmeleri yasaklandı.

7-Tüm askeri gruplar ile devrimci siyasi ve sivil yapılar feshedildi ve devlet kurumlarına entegre edileceği duyuruldu.

8- Geçiş sürecinde ülkenin yönetimi Ahmed eş-Şera’ya devredildi. Şera, Suriye Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak görev yapacak ve uluslararası platformlarda ülkeyi temsil edecek.

9- Geçiş sürecinde görev yapacak bir yasama konseyi kurulacak ve kalıcı anayasa yürürlüğe girene kadar bu yapı ülkeyi yönetecek.

Açıklamada, bu kararların “devrim sürecini tamamlamak ve yeni Suriye devletini inşa etmek” amacıyla alındığı kaydedildi.

ABD’nin ÖSO’su da Şera’nın yanında

Ahmet eş-Şera’nın cumhurbaşkanlığını ilan ettiği “Zafer Konferansı”na ABD’nin Tanf Üssü’nde eğitip donattığı Suriye Özgür Ordusu Komutanı Albay Salem Turki El Antri de katıldı. ABD destekli Antri, Beşar Esad yönetimi düşürülürken Şam’a ilk giren birlikleri komuta ediyordu. Antri, ABD desteğinin sıkı savunucularından. Geçen hafta Birleşik Arap Emirlikleri merkezli National News’e konuşan Antri, ABD’nin Suriye’deki desteğini çekmesini “kabûs senaryosu” olarak nitelendirdi. Antri demecinde “Açıkça söyleyelim, DEAŞ’ı yok eden Suriyelilerin çabalarına ek olarak, koalisyonun sahip olduğu teknolojik üstünlüktür. Eğer bir geri çekilme olursa, biz Suriyeliler olarak hava üstünlüğünü, hava kontrolünü, gözetlemeyi ve herhangi bir DEAŞ topluluğuna karşı isabetli ve yıkıcı saldırılar düzenleme yeteneğimizi kaybedeceğiz.” Dedi/aydınlık