ABD Başkan Yardımcsı J. D. Vance önceki gün Maryland
eyaletinin Annapolis kentindeki Deniz Harp Okulu mezuniyetinde konuşma yaptı.
Mezunlara seslenen Vance, ABD liderlerinin Soğuk Savaş sonrasında
"Amerikan üstünlüğünün" güvence altında olduğunu varsaydıklarını
belirtti. Fakat yeni dönemde artık böyle bir durumun olmadığını söyledi.
Vance'in konuşması, Trump yönetimi tarafından benimsenen
yeni dış politika yaklaşımının altını çiziyor. ABD Deniz Piyadeleri'nde görev
yapmış olan Vance, Deniz Harp Okulu mezunlarına hitaben yaptığı konuşmada
yönetimin dış politikadaki duruşunu övdü ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta
Doğu'ya yaptığı son geziyle ilgili "Dış politikada on yıllardır süregelen
ve bence kurucu babalarımızın belirlediği örnekten kopuş anlamına gelen bir
yaklaşımın sonu anlamına geliyor.” dedi.
Vance, "Herhangi bir yabancı ulusun Amerika Birleşik
Devletleri ile rekabet edebilecek kadar yükselebileceğine de
inanmıyorduk." vurgusunu yaptı. Başkan Yardımcısı, Soğuk Savaş'ın sona
ermesinin ardından ABD’nin hava, deniz, uzay ve siber uzayda çoğunlukla
rakipsiz bir hâkimiyete sahip olduğunu söyledi.
Vance küresel manzaranın değiştiği uyarısında bulunarak
"ABD'nin tartışmasız hâkimiyet dönemi sona erdi. Bugün Çin, Rusya ve
spektrumdan alçak dünya yörüngesine, tedarik zincirlerimize ve hatta iletişim
altyapımıza kadar her alanda bizi yenmeye kararlı diğer uluslardan gelen ciddi
tehditlerle karşı karşıyayız." ifadelerini kullandı.
Soğuk Savaş sonrası dönemde Washington'un "yumuşak
güce" odaklanmaya ve "temel Amerikan çıkarlarıyla çok az ilgisi olsa
bile" yabancı ülkelerin işlerine karışmaya başladığını belirten Vance,
Başkan Donald Trump yönetiminin bu "on yıllardır süregelen dış politika
yaklaşımına" son vereceğini söyledi.
Başkan Yardımcısı, "Başkan Trump'tan gördüğümüz şey,
her birinizden yapmanız istenecek iş için derin etkileri olan politikada
nesilsel bir değişimdir." dedi.
Vance "ulusal savunma ve ittifaklarımızın
sürdürülmesini ulus inşası ve yabancı ülkelerin işlerine karışmakla takas
eden" geçmiş ABD liderlerini de eleştirdi. Başkan Yardımcısı,
"Enerjimizi Çin gibi yakın rakiplerimizin yükselişine yanıt vermeye adamak
yerine, liderlerimiz dünyanın önleyici süper gücü için kolay olacağını
varsaydıkları işlerin peşine düştüler. Orta Doğu'da birkaç demokrasi inşa etmek
ne kadar zor olabilir ki? Neredeyse imkânsız derecede zor ve inanılmaz derecede
maliyetli olduğu ortaya çıktı." ifadelerini kullandı.
Vance ayrıca Trump yönetiminin ABD ordusu ile düşmanlar
arasındaki "teknolojik üstünlüğü" artırmaya odaklandığını söyledi.
ABD'nin askeri angaj-manların "bedelsiz" olacağını varsaya-mayacağını
ve ordunun savaşa "doğru araçlarla" asker göndermesi gerektiğini de
sözlerine ekledi.
Vance, Washington’un artık "tanımlanmamış
görevlere" ve "açık uçlu çatışmalara" son vermeyi hedeflediğini
söyledi. Trump hem Gazze'deki İsrail-HAMAS savaşının hem de Ukrayna'daki
çatışmanın sona erdirilmesini vurgulamıştı. ABD her iki çatışmada da hem
İsrail’in hem de Ukrayna’nın başlıca askeri sponsoru olmuştu.
BİR Beyaz Saray kaynağına göre Trump, "Derin Devlet'in
içini boşaltma" planının bir parçası olarak Ulusal Güvenlik Konseyi'ni
(NSC) büyük ölçüde elden geçirmek üzere harekete geçti. 100'den fazla
yetkilinin idari izne çıkarıldığı ve güçlü danışma ve koordinasyon organının
personelinin azaltıldığı bildirildi.
Cuma günü yayınlanan çok sayıda rapor, Ukrayna, İran ve
Asya-Pasifik gibi kilit küresel sıcak noktalarla ilgilenenler de dahil olmak
üzere neredeyse tüm NSC direktörlüklerindeki personelinin işten çıkarıldığını
doğruladı. CNN ve Reuters'e göre çalışanlar cuma günü öğleden sonra geç
saatlerde masalarını toplamaları için sadece 30 dakikaları olduğunu bildiren
e-postalar aldılar.
Bir yönetim yetkilisi Axios'a yeniden yapılanmayı,
bürokratik müdahaleyi azaltmayı ve dış politika karar alma sürecini hükümetin
en üst düzeylerinde yoğunlaştırmayı amaçlayan stratejik bir değişim olarak
tanımladı. Yetkili, Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun bu çalışmada merkezi bir
rol oynadığını söyledi.
Yetkili, "NSC nihai Derin Devlettir". Marco Derin
Devlet'e karşı. Derin Devlet'in içini boşaltıyoruz." ifadelerini kullandı.
İsim vermeden konuşan yetkililere göre, plan NSC personelini
yaklaşık 50 kişiye düşürmek. Biden yönetiminde NSC personeli 300'den fazlaydı.
Reuters'a konuşan çok sayıda kaynak, Afrika politikası ve NATO koordinasyonunu
denetleyenler de dahil olmak üzere tüm direktörlüklerin ortadan
kaldırılabileceğini ya da birleştirilebileceğini söyledi/aydınlık