Reşt–Astara demiryolu hattının tamamlanması, İran’ın Rusya, Azerbaycan ve Avrasya ülkeleriyle olan ticaretinde büyük bir sıçrama yaratacak. Proje, bugün Gilan’ın en öncelikli yatırımları arasında yer alıyor.
Reşt–Astara hattı, ülkenin en önemli demiryolu projelerinden biri olarak Kuzey–Güney Koridoru’nun batı kolundaki eksik halkayı oluşturuyor. Hattın hizmete girmesiyle İran’ın Rusya demiryolu ağına tam bağlantı kurması bekleniyor.
Bu süreç devam ederken Gilan, Hazar Denizi kıyısı illerinin valileri zirvesine ev sahipliği yaparak bölgenin ekonomik ve transit potansiyelini tanıtmak için önemli bir fırsat yakaladı.
Yaklaşık 162 kilometre uzunluğa sahip Reşt–Astara hattı, Kuzey–Güney Koridoru’nun kritik bir bileşeni olarak görülüyor. Projenin tamamlanması, İran ile Rusya’nın başlıca kentleri Moskova ve St. Petersburg arasındaki demiryolu bağlantısını önemli ölçüde güçlendirecek.
İran’ın Rusya ile demiryolu bağlantısı yalnızca bu hatla sınırlı değil; Sarakhs ve İnceburun hatları üzerinden Türkmenistan ve Kazakistan’a, oradan da Rusya demiryolu ağına ulaşım sağlanabiliyor. Ayrıca Hazar Denizi üzerinden de koridorun etkin bir şekilde işlediği belirtiliyor.
Buna karşın, eskiden aktif olan Culfa hattı, Nahçıvan’daki altyapı eksikliği nedeniyle şimdilik kullanılamıyor. İran, tüm demiryolu hatlarını tamamlayarak uluslararası taşımacılık ağını güçlendirmeyi hedefliyor.
İran’ın Rusya Büyükelçisi: “Gilan, Kuzey Ülkelerine Açılan Kapı”
İran’ın Rusya Büyükelçisi Kazım Celali, Hazar’a kıyısı olan illerin ilk valiler zirvesinin Gilan’da düzenlenmesini “bölgesel ölçekte önemli ve benzersiz bir girişim” olarak değerlendirdi.
Celali, Hazar Denizi’nin öteden beri “barış ve güvenlik denizi” olarak tanındığını vurgularken, işbirliğinin artık il düzeyine taşınmasının İran, Rusya, Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan arasında karşılıklı ilişkileri güçlendireceğini söyledi.
Celali, Gilan’ın İran’ın kuzey ülkeleriyle bağlantısındaki stratejik konumuna dikkat çekerek şunları kaydetti:
- Kuzey–Güney Koridoru’nun doğu, orta (deniz) ve batı olmak üzere üç kolu bulunuyor.
- Orta ve batı kollar Gilan’dan geçiyor ve bu durum ilin önemini iki kat artırıyor.
Büyükelçi, Reşt–Astara demiryolunu “hayati bir proje” olarak tanımlayarak, St. Petersburg’dan Körfez’e uzanan demiryolu hattının tek eksik parçasının bu 162 kilometrelik kesim olduğunu belirtti. Celali, Rusya’nın yatırımı ve İran hükümetinin kararlılığıyla istimlak sürecinin hızlandığını ve projenin yakında hayata geçeceğini söyledi.
Ayrıca, Rusya’nın 85’ten fazla bölgeye sahip olduğunu hatırlatan Celali, İran’ın illerinin bu bölgelerle kardeş şehir ve işbirliği ilişkileri kurabileceğini ifade etti.
Turizmin de Hazar çevresindeki ülkeler için önemli bir fırsat olduğunu belirten Celali, beş ülkenin karşılıklı turizm potansiyelinden yararlanmasıyla bölgesel bağların güçleneceğini vurguladı.
“Reşt–Astara, Kuzey–Güney Koridorunun Eksik Halkası”
Gilan Valiliği Koordinasyon ve Kalkınma İşleri Başkan Yardımcısı Mir Muhammed Geravi, Reşt–Astara demiryolunun tamamlanmasının İran’ın Avrasya ve Hazar ülkeleriyle olan ticaretini güçlendireceğini söyledi.
Geravi, Gilan’ın kara, deniz ve demiryolu sınırlarına sahip olmasının il için benzersiz bir ekonomik avantaj oluşturduğunu ve Reşt–Astara hattının yalnızca Azerbaycan ve Rusya ile ticareti değil, bölgesel lojistiği de dönüştüreceğini ifade etti.
Geravi ayrıca, “Hazar: Dostluk Köprüsü ve Bölgesel Kalkınma” sloganıyla düzenlenen zirvenin, Gilan’ın stratejik kapasitesinin tanıtılmasına büyük katkı sağlayacağını söyledi.
Zaman ve Maliyet Tasarrufu: Reşt–Astara’nın Ekonomik Etkisi
Kuzey 2 Demiryolu Bölge Müdürü Rahmet Rahmetnejad, bu yılın ilk yedi ayında Gilan’ın demiryolu ihracatının geçen yılın aynı dönemine göre %50 arttığını açıkladı.
Hattın 162 kilometrelik uzunluğuyla koridorun eksik parçasını oluşturduğunu belirten Rahmetnejad, projenin tamamlanmasıyla:
- Taşıma süresinin %50 kısalacağını,
- Taşıma maliyetlerinin %30 düşeceğini
söyledi. Bu kazanımların, özellikle ihracatçılar ve iş insanları için büyük önem taşıdığını vurguladı.
Rahmetnejad, proje kapsamında şimdiye kadar 90 kilometrelik güzergâhın özgürleştirildiğini ve 300 hektardan fazla alanın kamulaştırıldığını kaydetti.
Ayrıca, bu yılın başından itibaren 420 bin yolcunun Kuzey 2 demiryolu üzerinden seyahat ettiğini, Nevruz döneminde turistik trenlere yoğun talep olduğunu ve Gilan Turistik Treni’nin ilk kez %100 dolulukla çalıştığını açıkladı.
Bender Kaspiyin: 600 Bin Ton Yük Taşındı
Rahmetnejad, bu yılın ilk yedi ayında 600 bin ton yükün Bender Kaspiyin’de elleçlendiğini, bunun %19’unun demiryolu ile taşındığını belirtti. Bu hat üzerinden çimento, metal borular ve üre gübresi gibi ürünlerin Hazar ülkelerine ve hatta Körfez bölgesine ihraç edildiğini söyledi.
Demiryolunun tamamlanmasıyla Gilan’ın:
- Turizm kapasitesinin artacağı,
- Halklar arası ilişkilerin gelişeceği,
- Çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlanacağı
vurgulandı.
Rahmetnejad ayrıca, demiryolu bölgesinin doğrudan 610 kişiye istihdam sağladığını, lojistik ve bakım faaliyetleriyle birlikte dolaylı istihdamın çok daha yüksek olduğunu belirtti.
Gilan, Bölgesel Transit Ağının “Altın Düğümü” Oluyor
Yetkililerin açıklamaları, Reşt–Astara demiryolunun yalnızca bir altyapı yatırımı değil, aynı zamanda:
- Ekonomik diplomasiyi güçlendiren,
- Uluslararası transit kapasitesini artıran,
- Bölgesel işbirliğini destekleyen
stratejik bir proje olduğunu ortaya koyuyor.
Benzersiz coğrafi konumuyla Gilan, bugün İran’ın Rusya, Azerbaycan, Avrupa ve Avrasya ülkeleriyle kalıcı bağlantı kurabileceği bir merkez haline geliyor.
Kuzey–Güney Koridoru’nun tamamlanmasıyla Gilan’ın, İran’ın uluslararası ticaretinin ana kavşaklarından biri olması bekleniyor.
