Yılın 3. çeyreğinde geniş tanımlı işsizlik yüzde 29,4’e ulaşarak, dar tanımlı işsizlikle farkı 20,9 puan açtı. DİSK-AR’ın hesaplamasına göre bu fark 9 milyondan fazla kişiye tekabül ediyor.
DİSK Araştırma Dairesi’nin (DİSK-AR), Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2025 yılı 3. çeyrek işgücü araştırması verilerini temel alarak hazırladığı rapor, geniş tanımlı işsiz sayısının 12 milyonu aştığını ortaya koydu.
TÜİK, 2025 yılı 3. çeyrekte mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 10 bin ve işsizlik oranını yüzde 8,5 olarak açıkladı. Ancak DİSK-AR’ın 2010 yılından bu yana yaptığı alternatif geniş tanımlı işsizlik hesaplamasına göre, 2025 3. çeyrekte geniş tanımlı işsiz sayısı 12 milyon 5 bin olarak hesaplandı.
Atıl işgücü olarak da bilinen geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 29,4 olarak gerçekleşti. Böylece, dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arasındaki fark 20,9 puana ulaştı.
Bu durum, 9 milyonu aşkın kişinin iş ararken umudunu kaybettiğini, iş aramayı bıraktığını ya da kısmi zamanlı çalışmasına rağmen daha fazla çalışmak istediğini belirttiğini gösteriyor.
DİSK-AR, dar tanımlı işsizlik hesaplamasının yetersizliği nedeniyle geniş tanımlı işsizliğin yanında, istihdamın niteliğini ortaya koymak amacıyla Kayıtlı ve Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) başlığı altında alternatif bir istihdam hesaplamasına da başlamıştı.
KATİ, istihdam edilenlerin ne kadarının sigortalı ve tam zamanlı çalıştığını ortaya koymayı amaçlıyor; bu sayede kayıtsız istihdam ile kısmi ve eksik istihdam dışarıda bırakılıyor.
Türkiye’de çalışma çağındaki 66,5 milyon kişinin sadece 22,8 milyonu KATİ kapsamında çalışıyor.
Resmi istihdam oranı yüzde 49,0 iken, DİSK-AR tarafından hesaplanan KATİ oranı yüzde 34,3’te kaldı. Bu, çalışma çağındaki her 100 kişiden sadece 34’ünün kayıtlı ve tam zamanlı çalıştığı anlamına geliyor.
KATİ oranı, resmi istihdam oranından genel olarak 14,7 puan düşük gerçekleşti.
İşsizlik, özellikle kadınlar ve gençler arasında çok daha vahim boyutlara ulaşıyor.
Genel geniş tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 23,5 iken, kadınlarda yüzde 39,1 olarak gerçekleşti. Ayrıca, kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 32,1 iken, KATİ oranı sadece yüzde 19,7 oldu. Yani çalışma çağındaki 33,6 milyon kadının sadece 6,6 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam kapsamında yer alıyor.
AKP’nin iktidara geldiği 2002 3. çeyreğinde yüzde 26,1 olan gençlerde geniş tanımlı işsizlik oranı, 2025 3. çeyrekte yüzde 37,6’ya yükseldi.
Gençlerde geniş tanımlı işsizlik, dar tanımlı genç işsizliğinden 21,3 puan daha fazla ölçüldü/sol
