Fikir/ideoloji sahipleri, uygun bir
tebliğ/propaganda aracılığıyla, halkı kendi takipçileri yapmak ve düşüncelerini
onlara kabullendirmek istemektedirler. Ama İslâm'da tebliğin amacı, halkı İslâm
hükümleriyle, ilahi öğretilerle tanıştırmak, müminleri müjdelemek, muhalifleri de
korkutmak ve uyarmaktır. Kur'ân-ı Kerim'de tebliğ için, "uyarmak, tebliğ
etmek, müjdelemek, korkutmak, hidayete
erdirmek, irşad etmek, davet etmek
ve iyiliği emretmek ve kötülükten sakındırmak" kavramları kullanılmıştır;
bunlardan her biri tebliğin bir boyutuna işaret etmektedir.
Tebliğ Etmek:
Ki onlar, (o peygamberler) Allah'ın
risaletini tebliğ ederler, O'ndan içleri titreyerek korkarlar ve Allah'ın dışında
hiç kimseden korkmayanlardır.1
Uyarmak ve
Müjdelemek:
Seni yalnızca bir müjde verici ve
uyarıp-korkutucu olarak gönderdik.2
Korkutmak:
Biz ayetleri ancak korkutmak için
göndeririz.3
Hidayete Erdirmek
ve İrşad Etmek:
O (Kur'ân), gerçeğe ve doğruya
yöneltip-iletiyor. Bu yüzden ona iman ettik.4
Davet Etmek:
Dedi ki: "Rabbim Gerçekten
kavmimi gece ve gündüz davet edip durdum."5
İyiliği Emretmek ve
Kötülükten Sakındırmak:
İyiliği emreder, kötülükten
sakındırırlar.6
Tebliğin Kapsam ve
Merhaleleri
Tebliğin dairesi geniş olup, insanın
kendisinden ve yakınlarından başlamakta ve sonuçta bütün insanlık camiasını kapsamaktadır.
Allah, mukaddes İslâm hareketinin başlangıcında Hz. Peygamber'den (s.a.a) şunu
istemektedir: Kalk (ve) bundan böyle uyar. Rabbini tekbir et (yücelt). Elbiseni
temizle, pislikten kaçınıp-uzaklaş.7
Dolayısıyla uyarmanın ilk merhalesi,
Allah Resulü (s.a.a) ile bağlantılıdır. Kur'ân'ın bazı ayetlerinde bizzat Hz. Peygamber'in
(s.a.a) şahsına hitap etmektedir. Örneğin;
"Rabbini zikret."8 "Onu tespih et."9 "Rabbini
tekbir et (yücelt)."10
Bu merhaleden sonra ,sıra aileyi
uyarmaya gelmektedir. Ey Peygamber, eşlerine, kızlarına ve müminlerin kadınlarına
söyle.11
Ve ardından bölge ve şehir ahalisi: İşte
bu (Kur'ân), önündekileri doğrulayıcı ve şehirler anası (Mekke) ile
çevresindekileri uyarman için indirdiğimiz kutlu kitaptır.12
Ve sonunda sıra bütün dünya halkına
gelmektedir: Beşer (insan) için bir uyarıcıdır.13
Tebliğde, öncelikle kendi için bir
erdemlilik oluşturan sonra çocuklarını, eşini ve yakınlarını ıslah eden ve işte
o zaman halkı irşad etmeye yönelen kişi başarılı olacaktır.
---------------------------------------
1- Ahzab Suresi, 39. ayet.
2- İsrâ Suresi, 105. ayet.
3- İsrâ Suresi, 59. ayet.
4- Cin Suresi, 2. ayet.
5- Nuh Suresi, 5. ayet.
6- Tevbe Suresi, 71. ayet.
7- Müddessir Suresi, 2-5. ayetler.
8- Âl-i İmrân Suresi, 41. ayet.
9- Âl-i İmrân Suresi, 41. ayet.
10- Müddessir Suresi, 6. ayet.
11- Ahzab Suresi, 59. ayet.
12- En'âm Suresi, 92. ayet.
13- Müddessir Suresi, 36. ayet.