Suriye’de iktidarı ele geçiren Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ile ülkenin kuzeydoğusunu işgal altında tutan PKK/PYD arasında, terör örgütünün akıbeti konusundaki müzakereler devam ediyor. Reuters haber ajansına göre 8 Aralık’ta Esad Yönetimi’nin düşmesinden bu yana; ABD ile PKK/PYD, ABD ile HTŞ, Türkiye ile HTŞ ve PKK/PYD ile HTŞ arasında paralel görüşmeler yapılıyor.

Bu görüşmelerde Ankara, örgütün kendisini feshetmesini, silahlarını gömmesini ve yabancı teröristler ile bazı üst düzey örgüt yöneticilerinin ülkeden çıkmasını isterken, kalanların da yeni Suriye Ordusu’na parçalı şekilde entegre edilebileceğini belirtiyor. Terör örgütü ise yeni kurulan Suriye Ordusu’na “tek blok” halinde katılmak konusunda ısrarcı. HTŞ’nin de “tek blok” formülünü “tehlikeli” bulduğu bildiriliyor.

Reuters'in pazar günü bir düzine kaynağına dayandırdığı haberine göre, yeni Suriye yönetimi ile PKK/PYD arasındaki müzakerelerde gösterilen “esneklik”, önümüzdeki aylarda bir anlaşmaya varılmasının önünü açıyor. Reuters, içeriden aldığı bilgilere dayanarak, müzakerecilerin yeni Suriye yönetimi ile PKK/PYD arasında olası bir çözüme yaklaştığını öne sürüyor. Görüşmelere doğrudan katılan beş kaynak, ABD, Türkiye, Suriye ve PKK/PYD’den siyasi ve askeri temsilcilerin, kamuoyuna yaptıkları açıklamalardan daha fazla “sabır” ve “esneklik” gösterdiklerini bildiriyor. Kaynaklara göre müzakereler, önümüzdeki aylarda bazı PKK/PYD’lilerin Suriye’nin kuzeydoğusundan ayrılmasını ve diğerlerinin de Suriye Savunma Bakanlığının yetkisi altına girmesini içeren bir anlaşmayla sonuçlanabilir.

PKK’NIN TALEBİ ‘ÂDEMİMERKEZİYET’

Ancak kaynaklar, bazı ihtilaflı konularda hala çözüm bulunamadığının da altını çiziyor. Bunlar arasında PKK/PYD’nin Suriye'nin güvenlik yapısına entegrasyonu ve kritik petrol sahaları ile buğday üretim bölgelerini de içeren terör örgütü kontrolündeki toprakların yönetimi yer alıyor.

Bu noktada Mazlum Abdi, ülkede “âdemimerkeziyetçi” bir yönetim şekli talep ettiklerini vurguluyor. Abdi, geçen günlerde Suudi haber kanalı Al-Sharq’a verdiği röportajda, “Âdemimerkeziyetçi yönetim bizim ana talebimiz ancak Suriye yönetiminin farklı bir görüşü var. Onlar merkezi bir yönetim istiyor. Âdemimerkeziyetçilik Suriye topraklarının bütünlüğüne aykırı değil. Suriye toplumunun çeşitliliği göz önüne alındığında, bunun, birleştirmenin en iyi yolu olduğuna inanıyoruz.” dedi.

Petrol kaynakları hakkında da konuşan Abdi, şu mesajı verdi: “Kontrolümüz altındaki bölgelerde petrol kaynaklarımız var ve bu zenginliğin tüm Suriye vilayetlerine adil bir şekilde dağıtılması koşuluyla bu dosyayı merkezi yönetime devretmeye açığız. Kuzeydoğu Suriye'de arzuladığımız deneyim ile Irak Kürdistan Bölgesi arasında hiçbir benzerlik yok. Durum farklı çünkü Irak federal bir devlet ve Kürdistan Bölgesi de öyle, biz ise şu anda federalizm talep etmiyoruz. Talebimiz ulusal bazda ademimerkeziyetçilik değil, coğrafi ademimerkeziyetçilik.”

Ayrıca Abdi, Suriye'nin fiili lideri Ahmed Eş-Şera ile de görüştüğünü, PKK/PYD’nin Savunma Bakanlığı ile nasıl entegre olacağına ve diğer konular hakkında karar vermek üzere ortak bir siyasi-askeri komite kurulması konusunda anlaştıklarını bildirdi. Abdi, Şera ile yaptıkları görüşmeyi olumlu olarak niteledi.

‘TEK BLOK’ TARTIŞMASI

Ayrıca Abdi, örgütü dağıtmaya niyetleri olmadığını, yeni Suriye Savunma Bakanlığına ise “askeri bir blok” olarak bağlanabileceklerini söyledi. Abdi, “Suriye Savunma Bakanlığı tarafından belirlenen kanun ve yönetmeliklere göre faaliyet gösteren askeri bir blok olarak Savunma Bakanlığına bağlanmaya açığız. Detaylar konusunda ise anlaşamadık.” dedi.

Çünkü hem Ankara hem de yeni Suriye yönetimi, “tek blok” fikrini “tehlikeli” buluyor. Pazar günü Reuters'e konuşan Suriye'nin yeni Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra, PKK/PYD’nin kendi özel askeri birliklerine sahip olmasına izin vermeyeceklerini ve bu güçlerin Savunma Bakanlığı çatısı altında ülkenin ordusuna entegre edilmesi gerektiğini belirtti. PKK/PYD elebaşını bu konuda “oyalanmakla” suçlayan Ebu Kasra, “Tüm bölgelerin yeni yönetim altında birleştirilmesi Suriye devletinin hakkıdır.” dedi. Reuters'e konuşan Suriyeli bir bakanlık yetkilisi de, PKK/PYD’nin “tek blok” olarak faaliyet göstermesinin ileride “darbe dâhil istikrarsızlık riski yaratacağına inandıklarını” kaydetti.

Geçen günlerde TBMM Dışişleri Komisyonu’nda bir sunum yapan Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz da benzer değerlendirmeler yapmıştı. PKK/PYD’nin ayrı bir blok olarak Suriye Ordusu içerisinde bulunma talebi olduğunu belirten Yılmaz, “Tek bir blok hâlinde burada bulunmalarının getireceği farklı, önümüzdeki döneme yönelik önemli riskler var. Bu konudaki itirazlarımızı da, en azından buna olumlu bakmayacağımızı büyük oranda gündeme getiriyoruz.” demişti.

‘ÇOK YOĞUN GÖRÜŞMLER’

Reuters’in tüm taraflardan konuştuğu yetkililere göre, PKK/PYD’nin ne kadar özerkliğe sahip olacağı, ABD'nin yeni başkanı Donald Trump'ın PKK/PYD’ye verilen desteği sürdürüp sürdürmeyeceğine bağlı. Trump, son dönemde bu konuda kamuoyu önünde konuşmadı. Reuters’in ulaştığı Trump’ın bir temsilcisi de yorum yapmaktan kaçındı. Ancak Trump’ın bakan adayları, Kongre’de yaptıkları açıklamalarda PKK/PYD’ye desteğin süreceği konusunda oldukça net vurgular yaptı.

Üst düzey bir ABD'li diplomat, 8 Aralık'tan bu yana ABD ve Türk yetkililerin “çok yoğun” görüşmeler yürüttüğünü söyledi. İki ülkenin, tüm yabancı savaşçıların Suriye topraklarını terk etmesi de dâhil olmak üzere, “işlerin nereye varması gerektiği konusunda ortak bir görüşü” paylaştığını belirten ABD’li diplomat, Türk müzakerecilerin işleri yoluna koymak için “çok yüksek bir aciliyet duygusuna sahip olduğunu” kaydetti. Ancak diplomat, görüşmelerin “son derece karmaşık” olduğunu ve zaman alacağını söyledi. Reuters ise, “Suriye'de PYD’nin kaderinin çözülememesi, PKK'nın Türkiye'deki isyanını sona erdirmeye yönelik başlayan çabaları baltalayabilir.” yorumunu ekledi.

DEAŞ DOSYASI

Haberin “potansiyel ödünleşmeler” arabaşlığını taşıyan bölümünde ise, Washington’un hala daha PKK/PYD’yi “DEAŞ ile mücadelede kilit bir ortak” olarak gördüğü vurgulandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise geçen çarşamba yaptığı açıklamada, “Şayet Suriye’de ve bölgede DEAŞ tehdidinden gerçekten korkuluyorsa, bu meseleyi çözme kudretine sahip en büyük güç Türkiye’dir. Herkes bölgeden elini çeksin, biz Suriyeli kardeşlerimizle beraber DEAŞ’ın da YPG’nin de diğer terör örgütlerinin de kafasını kısa sürede ezeriz.” demişti.

Ankara, DEAŞ’lıların tutulduğu kampların yönetiminin Şam’a devredilmesini istiyor ve bu konuda yardım etmeyi teklif ediyor. Reuters’e göre Mazlum Abdi de Ankara’nın bazı talepleri konusunda esneklik göstererek, Türkiye'nin “ateşkesi” kabul etmesi halinde PKK üyeleri de dahil olmak üzere yabancı savaşçıların Suriye'yi terk edeceğini doğruladı. PKK da geçen perşembe yaptığı açıklamada, SDG’nin kuzeydoğuyu kontrol etmesi ya da ortak liderlikte önemli bir rol oynaması halinde ülkeden ayrılmayı kabul edeceğini duyurmuştu.

PKK/PYD’nin kontrolündeki kamplarda 10 bin DEAŞ’lı ile bunların ailelerinin yaşadığı belirtiliyor.

Abdi: ABD Türkiye’ye yaptırım uygulamalı

Al Arabiya, pazar günü PKK/PYD elebaşı Mazlum Abdi ile yaptığı röportajı yayımladı.

Abdi, ABD güçlerinin şu anda Suriye'nin kuzeyinde Türkiye ile “kalıcı bir ateşkes” sağlanması için arabuluculuk yaptığını söyledi. Türkiye'yi, Suriye'nin kuzeydoğusunda toprak genişletme peşinde olmakla suçlayan Abdi, “Türkiye bölgedeki kontrolünü pekiştirmek için Kobani (Ayn el Arab)'yi işgal etmeye niyetli görünüyor.” dedi.

İran'la ilişkileri olduğu iddialarını reddeden Abdi, “İran'la hiçbir ilişkimiz yok ve bazı iddiaların aksine İran silahlarına sahip değiliz. İran, Suriye'deki krizin bir parçası olmuştur.” ifadelerini kullandı.

Mesud Barzani ile yaptığı son görüşmeyle ilgili de konuşan terör elebaşı, Türkiye ile gerilimi düşürmek için Barzani'den arabuluculuk talep ettiğini doğruladı.

Yeni Suriye yönetimine silah teslim etme olasılığı konusunda ise Abdi, PKK/PYD’nin henüz bu konuda karar vermediğini, yeni Suriye Anayasası’nın “Kürtlerin haklarını garanti altına alması” gerektiğini söyledi.

ABD güçlerinin Suriye'deki varlığının devam etmesini desteklediğini de ifade eden PKK/PYD lideri, Türkiye'ye yönelik yaptırımların yeniden devreye sokulmasını istedi.

Şam liderliği hakkında da yorumda bulunan Abdi, Ahmed Eş-Şera tarafından yapılan açıklamaları övdü, ancak bu sözlerin somut eylemlere dönüştürülmesi gerektiğini söyledi/aydınlık