Fethullahçıların 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimi
sırasında ABD’nin Erdoğan’a destek vermekte geciktiğini savunan Flake, dönemin
ABD Başkanı, Erdoğan’ı aramazken Rusya Devlet Başkanı’nın aramasının
Ankara-Washington hattında "bir süre" soruna yol açtığını söyledi
Ancak Flake artık işlerin tersine döndüğü görüşünde. Bunu da
iki hafta önce Ankara’da yapılan rehine takasının hemen ardından ABD Başkanı
Joe Biden, Erdoğan’ı arayıp teşekkür ederken Putin’in Erdoğan’ı aramamasının
Ankara tarafından dile getirildiğini söyleyerek anlattı.
NATO belgesini ABD'ye götüren diplomat yanlış uçağa
binmiş
Flake Türkiye’nin bu yılın Ocak ayında İsveç’in NATO
üyeliğini onaylaması ve F-16’ların satışı için yapılan pazarlıkla ilgili
konuşurken de ilginç bir bilgi verdi.
Buna göre Türkiye’den ABD Dışişleri Bakanlığı’na şahsen
ulaştırmak üzere onay belgelerini götüren Türk diplomat ABD'nin başkenti
Washington DC'ye ulaşmak için Virginia yerine yanlışlıkla New York’a uçmuş.
Flake, bu yüzden yaşanan gecikmenin işine geldiğini, Türk
diplomat karayoluyla Washington DC'ye ulaşmaya çalışırken kendisinin de F-16
pazarlığında Kongre’deki dört senatörden yazılı garanti almak için zaman
kazandığını anlattı.
İran konusunda Ankara'dan destek istediklerini açıkladı
Erdoğan’ın Filistinlilere yardım için İsrail’e girmekten söz
ettiği açıklaması sorulduğundaysa Flake’in ilk yanıtı ABD’nin Ankara’dan
İran’la ilgili nasıl destek istediğini anlatmak oldu. Flake ayrıca İsrail’in
Erdoğan’ın bu "söyleminde” çok fazla taraf tuttuğunu düşündüğünü söyledi.
Ama Gazze’de uzun vadeli çözümde Türkiye gibi bölge ülkelerinin "garantör" ya da yeniden inşada
rolü olmadan olmayacağı görüşünü dile getirdi.
'Dünya çalkantı içindeyse Türkiye daha önemli bir
konumdadır'
Politico’nun “Erdoğan’a bir tavsiyeniz olur mu?” şeklindeki
sorusuna yanıtında Flake şunları söyledi:
“Size bir anekdot anlatayım:
2016’da Türkiye’de bir darbe girişimi olduğunda, ABD
Erdoğan’a ve hükümete destek vermekte yavaş davrandı. O zamanki eleştiri,
Başkan Obama’nın (Erdoğan’ı) aramadığı ama Putin’in aradığıydı. Bu bizi bir
süre rahatsız etti.
Hızlıca bundan iki hafta öncesine ilerleyelim: Türkiye
mahkum takasında büyük rol oynadı. Lojistiği hallettiler - yedi ülkeden yedi
uçak Ankara’ya geldi ve gerçekten büyük bir iş yaptılar. Bu kez söylenilense
şuydu: Biden Erdoğan’a teşekkür etmek için aradı ama Putin aramadı. Bir tersine
dönüş yaşadık.
Söyleyeceğim şudur: Türkiye’nin vazgeçilmez bir ortak
olduğunu bilen iyiniyetli insanlar var. Dünya barışta olduğunda Türkiye sadece
coğrafya nedeniyle önemli bir konumdadır. Ancak dünya bir çalkantı içindeyse o
zaman (Türkiye) çok daha önemlidir.”
'İran'la yakın ilişkileri yok'
“Erdoğan son olarak Türkiye’nin Filistinlilere yardım için
İsrail’e girebileceğinden söz ettiğinde biraz fırtına kopardı. Türkiye’nin o
çatışmada bundan sonra rolünün ne olacağını düşünüyorsunuz?” sorusuna yanıt
veren Flake şunları söyledi:
“Biz Türkiye’den İran’la gerilimi düşürmek için dostça,
nüfuzunu kullanmasını istedik. İran’la yakın ilişkileri yok. İran’la hepimizin
olduğu gibi aynı sorunları yaşıyorlar ama onlarla daha fazla konuştukları da
aşikar. Aynı şey Hamas’ın siyasi kanadı için de geçerli.
Bence İsrail Türkiye’nin bahsettiğiniz retorikle çok fazla
taraf tuttuğunu düşünüyor. Gelgelelim Gazze’de Türkiye gibi bölge oyuncularının
-kendi söz ettikleri gibi- garantör olarak ya da kesinlikle yeniden inşada rol
oynamadıkları uzun vadeli bir çözümü hayal etmek zor."
'Türkiye vazgeçilmez ortak'
Kendisinden sonra göreve gelecek ABD Ankara Büyükelçisine
bir tavsiyesi olup olmadığı sorusuna Flake’in yanıtıysa şu oldu:
"Tüm cephelerde bu ilişkiyi geliştirmeye devam edin,
çünkü bu vazgeçilmez bir ortak ve onlara her zaman bu şekilde davranmadık. Ama
öyleler ve büyüyen bir bölgesel güçler. NATO'nun bizden sonraki en büyük ikinci
ordusu onlar. Bunu geliştirmek için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız."